नारायणगाव, ता. १२ : मे महिन्यात झालेल्या मुसळधार पावसामुळे टोमॅटो या प्रमुख पिकासह भाजीपाला पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाल्याने जुन्नर कृषी उत्पन्न बाजार समितीच्या नारायणगाव (ता. जुन्नर) उपबाजारात टोमॅटो, कोथिंबीर, मेथीची आवक घटली आहे. त्यामुळे बाजारभावात वाढ झाली आहे. मात्र, वाढीव भाव मिळणाऱ्या उत्पादकांचे प्रमाण नगण्य आहे.
नारायणगाव उपबाजारात गुरुवारी (ता. १२) सुमारे दहा हजार टोमॅटो क्रेटची आवक झाली. बुधवारी रात्री १ लाख ८५ हजार कोथिंबीर व मेथीच्या जुड्यांची आवक झाली. गुरुवारी सकाळी झालेल्या लिलावात टोमॅटो क्रेटला (२० किलो) प्रतवारीनुसार तीनशे रुपये ते सातशे रुपयांदरम्यान भाव मिळाला. मागील सहा महिन्यांत प्रथमच चांगल्या प्रतीच्या टोमॅटोच्या क्रेटला सातशे रुपये भाव मिळाला. कोथिंबीर जुडीला प्रतवारीनुसार शेकडा २०० रुपये ते तीन हजार रुपये, तर मेथी जुडीला प्रतवारीनुसार शेकडा १ हजार ६०० रुपये ते ५ हजार ७०० रुपयांदरम्यान भाव मिळाला.
मे महिन्यात १२ मे ते २५ मेदरम्यान झालेल्या मुसळधार पावसामुळे उन्हाळी हंगामातील टोमॅटो या प्रमुख पिकांसह भाजीपाला पिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले आहे. यावर्षी जुन्नर व आंबेगाव तालुक्यात मोठ्या प्रमाणात उन्हाळी टोमॅटोची लागवड करण्यात आली होती. उन्हाळी व पावसाळी हंगामासाठी लागवड केलेल्या टोमॅटोचा तोडणी हंगाम मार्च ते ऑगस्टदरम्यान सुरू राहतो. उन्हाळी हंगामासाठी लागवड केलेल्या टोमॅटोचा तोडणी हंगाम मार्च महिन्यात सुरू झाला. मात्र, मार्च ते मे दरम्यान टोमॅटो क्रेटला प्रतवारीनुसार शंभर रुपये ते ३०० रुपयांदरम्यान भाव मिळाला.

शेतात खराब टोमॅटोचा खच
भांडवली खर्चाच्या तुलनेत टोमॅटोला समाधानकारक भाव मिळत नसल्याने शेतकरी वर्ग बाजारभाव वाढण्याच्या प्रतीक्षेत होता. मात्र, टोमॅटोचा तोडणी हंगाम भरात असताना मे महिन्यात मुसळधार पाऊस झाला. मागील दीड महिना ढगाळ व पावसाळी वातावरण असल्याने टोमॅटो पीक व फळांवर विविध विषाणू व बुरशीजन्य रोगाचा, तसेच किडीचा प्रादुर्भाव झाला आहे. त्यामुळे तोडलेल्या टोमॅटोच्या फळांपैकी ५० ते ६० टक्के टोमॅटो तोडणीनंतर टाकून द्यावी लागत आहेत. त्यामुळे टोमॅटोच्या बागेत व बांधावर खराब टोमॅटोचा खच पडला असल्याचे दिसून येत आहे.

मेथी शेकडा पाच हजार रुपये
नारायणगाव येथील उपबाजारात मागील चार ते पाच दिवसापासून टोमॅटोची आवक घटल्याने टोमॅटोच्या बाजारभावात वाढ झाली आहे. बाजारभावात वाढ झाली असली तरी उत्पादनात मोठी घट झाल्याने या वर्षी टोमॅटो उत्पादक शेतकऱ्यांना अपेक्षित उत्पन्न मिळणार नाही. हीच परिस्थिती कोथिंबीर व मेथी उत्पादक शेतकऱ्यांची आहे. शेतात पाणी साठल्याने कोथिंबीर, मेथी पिवळी पडली आहे. ज्या शेतकऱ्यांनी पेरणी पद्धतीने मेथीची लागवड केली होती, ते मेथीचे फड चांगले आहेत. हिरव्यागार चांगल्या प्रतीच्या मेथीला शेकडा पाच हजार रुपयापर्यंत भाव मिळत आहे.

फ्लॉवरवर घाण्या रोग
पावसामुळे फ्लॉवरचे गड्डे सडले असून, त्यामधून दुर्गंधी येत आहे. फ्लॉवरवर घाण्या रोगाचा प्रादुर्भाव झाला आहे. येथील उपबाजारात १ हजार ७३ डागांची आवक झाली. प्रतवारीनुसार फ्लॉवरला प्रति किलो एक रुपया ते पंधरा रुपयांदरम्यान भाव मिळाला.

मे महिन्यात जुन्नर तालुक्यात सरासरी २८५ किलोमीटर पाऊस झाला. मुसळधार पावसामुळे झालेल्या पीक नुकसानीचे पंचनामे कृषी विभागाने केले आहेत. १ हजार ८०० हेक्टर क्षेत्रातील पिकांचे ३३ टक्क्यांपेक्षा जास्त नुकसान झाले आहे. प्रामुख्याने आंबा, टोमॅटो, केळी, उन्हाळी बाजरी व भाजीपाला पिकांचे सुमारे तीन कोटी रुपयांचे नुकसान झाले आहे.
- गणेश भोसले, तालुका कृषी अधिकारी, जुन्नर

नारायणगाव उपबाजारात टोमॅटो खरेदीसाठी राज्यातील व्यापारी दाखल झाले आहेत. टोमॅटोची आवक घटली आहे. पावसामुळे टोमॅटो फळावर चिरटा, तिरंगा रोगाचा प्रादुर्भाव झाला आहे. टोमॅटोची फळे काळी पडली असून, टोमॅटोची टिकाऊ क्षमता कमी झाल्याने खरेदीनंतर टोमॅटो फळ सडण्याची प्रक्रिया लवकर होत आहे.
उपबाजारात विक्रीसाठी येणाऱ्या टोमॅटोपैकी चांगल्या प्रतीच्या टोमॅटोचे प्रमाण कमी आहे. चांगल्या प्रतीच्या टोमॅटोच्या बाजारभावात वाढ झाली आहे.
- सारंग घोलप, संचालक, कृषी उत्पन्न बाजार समिती, जुन्नर

तोडणीनंतर खराब टोमॅटो बांधावर किंवा सरीत टाकल्यामुळे कीड व रोगाचा प्रादुर्भाव वाढण्यास मदत होत आहे. निवड केलेली खराब टोमॅटो सरीत किंवा शेताच्या बांधावर न टाकता नष्ट करावीत.
- डॉ. दत्तात्रेय गावडे, शास्त्रज्ञ कृषी विज्ञान केंद्र, नारायणगाव (ता. जुन्नर)