सनील गाडेकर ः सकाळ वृत्तसेवा

पुणे, ता. २९ ः ‘एच-१ बी व्हिसा’च्या शुल्क वाढीच्या प्रस्तावाचा अनेक कंपन्यांनी धसका घेतला असून, त्यांनी अमेरिकेत कार्यरत असलेले आपले कर्मचारी परत बोलविण्याचा निर्णय घेतला आहे. तसेच काही कंपन्यांनी व्हिसाची मुदत संपेपर्यंतच अमेरिकेत थांबता येणार आहे. त्यानंतर मूळ देशात परत यावे लागणार आहे, अशा सूचना कर्मचाऱ्यांना दिल्या आहेत.
अमेरिकेतील प्रशासनाने नुकतेच ‘एच-१बी व्हिसा’च्या शुल्कात वाढ करण्याचा प्रस्ताव सादर केला आहे. या वाढीचा सर्वाधिक परिणाम भारतीय आयटी कंपन्यांवर आणि त्यांच्या कर्मचाऱ्यांवर झाला आहे. शुल्कवाढ झाल्यानंतर अनेकांनी आपले व्हिसा अर्ज मागे घेतले आहेत. काही कंपन्यांनी कर्मचाऱ्यांना स्पष्टपणे सांगितले आहे की, व्हिसाचा प्रश्न निकाल लागल्यानंतरच पुढील अर्ज करायचे की नाही, याचा निर्णय घेतला जाईल. तसेच व्हिसाचे नूतनीकरण करण्यासाठी शुल्कात वाढ झाली नसली तरी आता यापुढे अमेरिकेत थांबायचे की, नाही याबाबत निर्णय घेतला जाणार असल्याचे कंपन्यांनी स्पष्ट केले आहे.

आयटी व्यावसायिकांवर थेट परिणाम ः
अमेरिकेत सध्या कार्यरत असलेल्या हजारो भारतीय आयटी व्यावसायिकांसाठी ही शुल्कवाढ मोठा आर्थिक भार ठरणार आहे. सरासरी तीन वर्षांसाठी दिला जाणारा एच-१बी व्हिसा आधीच खर्चिक होता. आता शुल्कवाढीमुळे कंपन्यांना प्रत्येक कर्मचाऱ्यामागे लाखो रुपये जादा मोजावे लागणार आहेत. त्याचा परिणाम कर्मचाऱ्यांच्या नोकरी सुरक्षिततेवर होऊ शकतो.

कंपन्यांची अडचण ः
भारतीय आयटी कंपन्यांना अमेरिकेतून मोठ्या प्रमाणात प्रकल्प येत असतात. मात्र, तिथे कर्मचाऱ्यांना पाठवण्यासाठी लागणारा अतिरिक्त खर्च कंपन्यांच्या नफ्यावर परिणाम करेल. शुल्कवाढ झाल्यास कंपन्यांना स्थानिक अमेरिकन कर्मचाऱ्यांची नियुक्ती करण्याचा दबाव वाढू शकतो. परिणामी, भारतीय आयटीयन्सच्या संधी कमी होतील.

‘थांबा, नंतर ठरवू’ ः
सध्या अनेक कंपन्यांनी व्हिसा शुल्कवाढीबाबत ‘आता थांबा, नंतर ठरवू’ अशी भूमिका घेतली आहे. व्हिसाशी संबंधित धोरणे स्थिर झाल्यावरच पुढील अर्ज करण्याबाबत निर्णय घेण्याचे त्यांचे म्हणणे आहे. मात्र, या परिस्थितीमुळे अमेरिकेत सध्या कार्यरत असलेल्या भारतीय आयटी व्यावसायिकांच्या मनात असुरक्षिततेची भावना वाढली आहे. भविष्यात भारतात परतण्याचा प्रवास अनेकांना करावा लागू शकतो, अशी शक्यता तज्ज्ञ व्यक्त करत आहेत.

‘‘मी गेल्या तीन वर्षांपासून एच-१बी व्हिसावर अमेरिकेत कार्यरत आहे. मी जेव्हा अमेरिकेत आलो होतो, तेव्हा किमान पाच वर्ष मला तिकडे थांबायचे होते. त्यास कंपनीने देखील संमती दर्शवली होती. त्यानुसार मी सर्व नियोजन केले आहे. पण आता एच-१बी व्हिसाच्या शुल्कवाढीच्या प्रस्तावामुळे निर्माण झालेल्या परिस्थितीमुळे माझ्या व्हिसाचे नूतनीकरण होणार नाही. त्यामुळे व्हिसाची मुदत संपली की परत मायदेशी परतावे, अशी सूचना मला कंपनीने दिली आहे.
-अमेरिकेत कार्यरत असलेला पुण्यातील आयटीयन