पुणे, ता. १३ : साखर कारखान्यांचे कामकाज कृत्रिम बुद्धिमत्तेचा (एआय) वापर करून अधिक सोपे करण्यासाठी एक नवीन प्लॅटफॉर्म तयार झाला आहे. राज्यातील साखर कारखान्यांतील यंत्रप्रणालीची माहिती आता थेट मोबाईलवर पाहता येईल. कोणते यंत्र कसे काम करते, ऊस गाळप प्रक्रिया आणि साखर निर्मितीसाठी आवश्यक उपाय कोणते, याबाबतची सर्व माहिती कारखान्यांना मोबाईलद्वारे मिळणार आहे. याचा आराखडा वसंतदादा शुगर इन्स्टिट्यूटने (व्हीएसआय) तयार केला आहे.
साखर कारखाने १०० टक्के स्वयंचलन करण्यासाठी काही कारखाने पुढे येत आहेत. सध्या एआयचा आधार घेऊन बिल तयार करणे, सहनिर्मिती, बॉयलिंग हाऊस स्वयंचलन करता येणार आहेत. यामुळे यांत्रिक दोष कळण्यास मदत होणार आहे. त्यामध्ये काही दोष झाल्यास त्याची कारणे आणि उपाय कळण्यासाठी एआयची मदत होऊ शकते.
याबाबत ‘व्हीएसआय’च्या साखर अभियांत्रिकी आणि अपारंपरिक ऊर्जा विभागाचे प्रमुख राजेंद्र चांदगुडे म्हणाले, ‘‘एआयचा कारखान्यांत वापर करण्यासाठी आम्ही आराखडा तयार केला आहे. सध्या कारखान्यातील यंत्राच्या काम करण्याच्या पद्धतीचा डेटा गोळा करण्याचे काम सुरू असून ते क्लाऊडवर ठेवत आहोत. या आधारे विश्लेषण करून त्याची माहिती एआयच्या आधारे मिळण्यासाठी अभ्यास सुरू आहे. त्यामुळे आता कारखान्यांमधील यंत्रे काय काम करतात, याचे निरीक्षण मोबाईलवरून करता येणे शक्य आहे.’’
याबरोबरच, महापालिकांना सध्या घनकचऱ्याची मोठी समस्या आहे. शहराजवळील कारखान्यांना हा घनकचरा वापरता येईल का? यावरही अभ्यास सुरू आहे. हंगामाचे दिवस कमी झाल्यामुळे कारखान्यांच्या अर्थकारणावर जो परिणाम झाला आहे, तो भरून काढण्यासाठी ‘व्हीएसआय’मध्ये अभ्यास सुरू आहे.