खडकवासला, ता. ९ : मुळशी तालुक्यातील लव्हार्डे येथे बांधण्यात आलेल्या टेमघर धरणातील गळती पूर्णपणे थांबविण्यात अद्याप यश आलेले नाही. सुचविलेल्या सर्व प्रतिबंधात्मक उपाययोजना एकाचवेळी राबविण्यात आल्या असत्या तर ही गळती पूर्णपणे थांबविणे शक्य झाले असते. मात्र, तसे न झाल्याने केवळ ९० टक्केच गळती रोखण्यात यश आले असून उर्वरित १० टक्के गळती सुरूच असल्याचे स्पष्टीकरण केंद्रीय जल व विद्युत संशोधन केंद्राने (सीडब्ल्यूपीआरएस) दिले आहे.
याविषयी माहिती देताना संशोधन केंद्राचे संचालक डॉ. प्रभात चंद्रा म्हणाले, “धरणातून मोठ्या प्रमाणात पाण्याची गळती सुरू झाल्यानंतर राज्य सरकारच्या जलसंपदा विभागाकडून आमच्याकडे मदत मागण्यात आली. त्यानुसार केंद्रातील तज्ज्ञांनी धरणाची पाहणी केली. ड्रिलिंग व ग्राऊटिंग या पद्धतीने धरणाच्या बाहेरील भिंतीमध्ये ९० अंशाच्या कोनात छिद्रे पाडण्यात आली. त्या छिद्रांमध्ये सिमेंट, सिलिका, फ्लाय ॲश आदी सात घटकांचे मिश्रण सोडण्यात आले. त्यामुळे ९० टक्के गळती रोखण्यात यश आले. तथापि, प्रतिबंधात्मक उपाय सर्व ठिकाणी एकाचवेळी करता न आल्याने धरणातून होणारी गळती पूर्णपणे थांबलेली नाही. आमचे शास्त्रज्ञ राज्य सरकारच्या संपर्कात असून उर्वरित गळती रोखण्यासाठी आवश्यक ते सहकार्य केले जाईल.”
पाणीसाठ्यामुळे दुरुस्तीत अडचणी
शहराच्या पाणीपुरवठ्यासाठी आणि सुमारे एक हजार हेक्टर क्षेत्र सिंचनाखाली आणण्यासाठी ३.७१ अब्ज घनफूट (टीएमसी) क्षमतेचे हे धरण २०१० साली पूर्ण झाले. मात्र, काम पूर्ण झाल्यानंतर लवकरच धरणातून गळती सुरू झाली. सुरक्षा धोक्यात येऊ नये म्हणून राज्य सरकारने तातडीने दुरुस्तीची प्रक्रिया हाती घेतली. पाणीसाठा असताना दुरुस्ती शक्य नसल्याने धरणातील पाणी खडकवासला धरणात सोडावे लागत होते.
धरणाच्या आतील बाजूस सिमेंट आच्छादन
गळती प्रतिबंधक कामे २०१७ मध्ये सुरू झाली. पहिल्या व दुसऱ्या टप्प्यात ड्रिलिंग आणि ग्राऊटिंगच्या मदतीने गळती नियंत्रणात आणण्यात आली. या कामानंतर २०१९ मध्ये चार वर्षांनंतर पहिल्यांदा धरण १०० टक्के भरले. त्यावेळी प्रतिसेकंद २१४७ लिटर एवढी गळती २५० लिटर प्रति सेकंद एवढी म्हणजे जवळपास ९० टक्क्यांपर्यंत कमी झाली. तिसऱ्या टप्प्यात धरणाच्या आतील बाजूस सिमेंट आच्छादनाचे काम सुरू झाले; मात्र कोरोना काळ व त्यानंतर निधीअभावी हे काम अर्धवट राहिले. सध्या टेमघर धरणाची उंची ८६ मीटर व लांबी १०७५ मीटर असून उर्वरित काम पूर्ण झाल्यानंतरच गळती शंभर टक्के थांबण्याची शक्यता असल्याचे अधिकाऱ्यांचे म्हणणे आहे.
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates, मराठी ताज्या बातम्या, मराठी ब्रेकिंग न्यूज, मराठी ताज्या घडामोडी. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.