मूलवड (जि. नाशिक) : त्र्यंबकेश्वर तालुक्याच्या पश्चिम पट्टा हा संपूर्ण आदिवासी व अतिदुर्गम असुन बहुतांश नागरिक व दुकानदार निरक्षर व अज्ञानी आहेत. याचाच गैरफायदा घेत गुजरात, दमण या राज्यातील काही व्यावसायिक कालबाह्य झालेले खाद्यपदार्थ, विविध शीतपेये, पाण्याच्या बाटल्या, गावोगावी सर्रास विक्री करत आहेत.

हे कालबाह्य झालेले पदार्थ कमी किंमतीत आदिवासी भागातील अज्ञानी दुकानदारांना विकायचे व ते छापील किमतीत ग्राहकांना विकायला लावायचे असा हा भरपूर नफ्याचा गोरखधंदा अनेक वर्षांपासून पश्चिम आदिवासी भागात सर्रास सुरू आहे. या भागातील नागरिकांच्या जिवाशी चाललेला हा खेळ काही वर्षांपासून सुरू आहे. हे भयावह चित्र या भागात पहायला मिळत असून याकडे अनेक वर्षांपासून संबंधित विभागाचे दुर्लक्ष होत असल्याचे असे दिसुन येत आहे.

या भागात उन्हाळ्याच्या दिवसात प्रामुख्याने साखरपुडा, लग्नसराईच्या कार्यक्रमात व इतर वेळीही वर्षभर आदरतिथ्य म्हणून शीतपेये वाटली जातात. त्यामुळे या आदिवासी भागात महिन्याला लाखो रुपयांची उलाढाल या शीतपेयाच्या व्यवसायातून होते. पण या भागातील अज्ञानी दुकानदार शीतपेयांचा ठोक माल घेताना व‌ थेट ग्राहकांना विक्री करताना त्यावरील कालबाह्यची तारीख कोणीही बघतांना दिसत नाही. त्यामुळे आदिवासी भागातील जनतेच्या जिवाशी खेळ करून भरपूर पैसा कमावण्याचा फंडा गेल्या अनेक वर्षांपासून सुरू आहे.

गुणवत्ता तपासून खात्री करा

चक्कर येणे, अशक्तपणा जाणवतो, मळमळ होणे, उलट्या होणे. नियमित शीतपेये घेतल्याने शरीरावर दुरगामी परिणामही होतात. जास्त उन्हाच्या तडाख्यात शीतपेये पिल्याने उष्माघातही होऊ शकतो. त्यामुळे कुठल्याही प्रकारचे शीतपेये पितांना त्या संबंधीची शुद्धता व गुणवत्ता तपासूनच खात्री करून त्याचा वापर करावा असे आवाहन आरोग्य विभागातर्फे करण्यात आले आहे. संबंधित विभागाने या गंभीर समस्यांकडे तात्काळ लक्ष घालून आदिवासी जनतेच्या आरोग्याशी होणारा खेळ थांबवावा अशी परिसरातील नागरिकांची मागणी आहे.

"आदिवासी भागातील नागरिकांनी उन्हाळ्यात कोणत्याही प्रकारचे शीतपेये पितांना त्यावरील कालबाह्यतेचा दिनांक तपासूनच प्रमाणात शीतपेयाचे सेवन करावे, जेणेकरून आरोग्यावर विपरीत परिणाम होणार नाही."

- ॲड. दिनेश पवार, आदिवासी सेवक, नाशिक

"आदिवासी भागातील दुकानदारांनी सुध्दा कोणत्याही प्रकारचे खाद्यपदार्थ, शीतपेये, पाणीबाटली व्यापाऱ्यांकडून खरेदी करताना त्यावरील कालबाह्यतेचा दिनांक तपासूनच खरेदी करावी. तरच आपल्या आदिवासी बांधवांच्या आरोग्याशी होणारा खेळ थांबेल."

-नामदेव टोकरे, सामाजिक कार्यकर्ता, सादडपाना