'हर मर्ज की दवा - बोरोलिन'. जवळपास शतकानुशतके या हिरव्या रंगाच्या ट्यूबबद्दल असेच सांगितले जात आहे. कोरडे ओठ असोत, फाटलेली त्वचा असो, जळजळ असो किंवा हिवाळ्यात कोरडी त्वचा असो, बोरोलिन अँटीसेप्टिक क्रीम प्रत्येक समस्येवर औषध मानले जाते. गेल्या काही वर्षांपासून ही क्रीम प्रत्येक घरातील महत्त्वाचा भाग बनली आहे.
बंगाली आणि बोरोलिन यांच्यात एक विशेष नाते निर्माण झाले आहे. आज या लेखात आम्ही तुम्हाला बोरोलिनशी संबंधित काही रंजक गोष्टी सांगणार आहोत.
गौर मोहन दत्ता यांनी बंगालमध्ये 90 वर्षांपूर्वी बोरोलिन कंपनीची स्थापना केली होती. त्यावेळी देशात इंग्रजांचे राज्य होते. देशात असहकार आंदोलन सुरू झाले होते. अशा वेळी, बोरोलिन ही केवळ एक विश्वासार्ह वस्तू म्हणून उदयास आली नाही, तर राष्ट्रीय स्वावलंबनाचे प्रतीक म्हणूनही उदयास आली आहे.
हे काही स्वदेशी उत्पादनांपैकी एक आहे जे अजूनही राखले गेले आहेत आणि देशभरात वापरले जातात.
1929 मध्ये, दत्ता यांच्या जीडी फार्मास्युटिकल्स प्रायव्हेट लिमिटेडने सुगंधित क्रीम तयार करण्यास सुरुवात केली. हे क्रीम हिरव्या रंगाच्या ट्यूबमध्ये पॅक करून बाजारात विकले जात असे. दैनंदिन वापरातील स्किनकेअर आणि वैद्यकीय उत्पादनांसह परदेशी उत्पादित वस्तूंचा निषेध म्हणून याकडे पाहिले जात होते.
परदेशी कंपनीने उत्पादित केलेल्या वस्तू ब्रिटीशांनी भारतीयांना जास्त दराने विकल्या, हे एक प्रकारे आर्थिक शोषणाचेही साधन होते.
कंपनीच्या मार्गात अनेक अडथळे आले, परंतु या सर्वांशी लढा देत बोरोलिन क्रीम भारतातील लोकांपर्यंत पोहोचत राहिली. आधुनिक स्वतंत्र भारतातही, विविध प्रकारच्या प्रगत स्किनकेअर उत्पादनांच्या आगमनानंतरही ते स्वतःसाठी एक स्थान निर्माण करण्यात यशस्वी झाले आहे.
एकीकडे तरुणाईने या सुगंधी क्रीमचा वापर कोरडी त्वचा तसेच मुरुम दूर करण्यासाठी केला. तर माता आणि आजी जखमा भरण्यासाठी बोरोलिन लावत असत. एक प्रकारे, बंगाली कुटुंबांच्या अनेक पिढ्या बोरोलिनचा वापर वैद्यकीय तसेच सौंदर्य उत्पादन म्हणून करत आहेत. वर्षानुवर्षे तो बंगालच्या संस्कृतीचा एक भाग बनलेला दिसतो.
बोरोलिनमागील कल्पना स्वावलंबनाशी संबंधित आहे. हे मल्टि-प्रॉब्लेम सोल्यूशन क्रीम एका स्वदेशी कंपनीने बनवले होते आणि अतिशय स्वस्तात विकले गेले होते आणि केवळ राष्ट्रवादी भारतीयांचेच नव्हे तर वाढत्या बंगाली मध्यमवर्गाचेही प्रतिनिधित्व केले होते, ज्याने शेवटी एका नवीन युगाची सुरुवात केली. हळूहळू ही क्रीम जगाच्या कानाकोपऱ्यात पोहोचली आहे.
हे 'अँटीसेप्टिक आयुर्वेदिक क्रीम', ज्याची उत्पत्ती पश्चिम बंगालमधून झाली आहे, मूलत: बोरिक अॅसिड, झिंक ऑक्साईड, परफ्यूम, पॅराफिन आणि ऑलियमपासून बनविलेले आहे. त्याचे रासायनिक सूत्र सोपे आहे. बोरोलिनची लोकप्रियता आजही तशीच आहे, जी स्वातंत्र्यापूर्वी होती. या क्रीमचा सुगंध प्रत्येकाच्या स्मरणात नोंदवला गेला आहे असं म्हटलं तरी अतिशयोक्ती होणार नाही.
त्याहूनही गमतीची गोष्ट म्हणजे जीडी फार्मास्युटिकल्स या भारतीय मॉडेलवर उभारलेल्या कंपनीने गेल्या 90 वर्षांत सरकारचा एक रुपयाही थकित केलेला नाही!
लाइव्ह मिंटशी बोलताना, कंपनीचे संस्थापक, गौर मोहन दत्ता यांचे नातू देबाशिष दत्ता यांनी स्पष्ट केले की त्याच्या लोकप्रियतेमागील मुख्य कारण म्हणजे स्थिर गतीसह कार्यक्षमता आणि उत्पादनाची गुणवत्ता. देबाशिष दत्ता हे कंपनीचे विद्यमान व्यवस्थापकीय संचालक आहेत.
त्याच्या लोकप्रियतेचे काही कारण म्हणजे त्याचा प्रसिद्ध भूतकाळ देखील आहे. असे म्हटले जाते की 15 ऑगस्ट 1947 रोजी भारताला स्वातंत्र्य मिळाले तेव्हा कंपनीने बोरोलिनच्या सुमारे 1लाख ट्यूब विनामूल्य वितरित केल्या.
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.
