Rani Durgavati’s Brave story : मुघलांना सळो की पळो करून सोडणारी राणी दुर्गावती कोण होती?

Rani Durgavati’s Brave story : मध्यप्रदेशमध्ये विधानसभा निवडणुकीची तयारी सुरू झाली असून त्यासाठी सर्वच राजकीय पक्षांनी आपापल्या परीने तयारी सुरू केली आहे. राणी दुर्गावती यात्रेत सहभागी होण्यासाठी केंद्रीय मंत्री अमित शहा बालाघाट येथे पोहोचले. हा प्रवास सहा दिवस चालणार आहे.

त्याचवेळी 27 जून रोजी शहडोल येथे संपणाऱ्या या यात्रेत पंतप्रधान नरेंद्र मोदी देखील सहभागी होणार आहेत. राज्याचे मुख्यमंत्री शिवराज सिंह चौहान यांनी ही माहिती दिली.

आगामी विधानसभा निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर राणी दुर्गावती यांची आठवण सर्वच राजकीय पक्षांसाठी महत्त्वाची ठरली आहे. नुकतेच काँग्रेस सरचिटणीस प्रियांका गांधी यांनी जबलपूर येथे पोहोचून नर्मदेची पूजा केली आणि राणी दुर्गावतीच्या प्रतिमेला पुष्पहार अर्पण केला. यानंतर ती शहीद स्मारक उद्यानातही गेली.

कोण होती राणी दुर्गावती?

राणी दुर्गावती यांचा जन्म 5 ऑक्टोबर 1524 रोजी प्रसिद्ध चंदेल सम्राट किरत राय यांच्या कुटुंबात झाला. भारतीय इतिहासात, चंदेल घराणे आपल्या वीर राजा विद्याधरसाठी प्रसिद्ध आहे, ज्याने महमूद गझनवीचा हल्ला परतवून लावला. राणी दुर्गावती हिचा विवाह गोंड वंशाचा राजा संग्रामशाह याचा मोठा मुलगा दलपतशाह याच्याशी 1542 साली झाला होता. या लग्नानंतर चंदेल आणि गोंड घराणे एकमेकांच्या जवळ आले.

1550 मध्ये दलपत शाह मरण पावला, त्याचा मुलगा वीर नारायण त्या वेळी खूपच लहान होता, म्हणून दुर्गावतीने गोंड राज्याचा ताबा घेतला. यानंतर राणीने सिंगौरगड ऐवजी चौरागढमध्ये आपली राजधानी केली. (Delhi)

शेरशाहच्या मृत्यूनंतर सुजातखानाने माळवा प्रदेश ताब्यात घेतला आणि नंतर त्याने राणी दुर्गावतीवर हल्ला केला, परंतु राणी दुर्गावतीच्या शौर्यासमोर तो यशस्वी होऊ शकला नाही. राणी दुर्गावती यांना तलवारबाजी, युद्धकला, घोडेस्वारी यांचे पूर्ण ज्ञान होते.

मुघलांविरुद्ध लढले

पानिपतच्या दुसऱ्या लढाईनंतर, मुघलांनी दिल्ली आणि उत्तर भारतावर आपली सत्ता स्थापन केली. यानंतर लवकरच अकबराच्या नेतृत्वाखालील मुघलांनी त्यांच्या शेजारच्या राज्यांवर हल्ले करण्यास सुरुवात केली. 1562 मध्ये मुघलांनी बाज बहादूरचा पराभव केला. आता गोंड राज्य हे त्याचे पुढचे लक्ष्य होते. 1564 मध्ये असफ खानने गोंडांवर हल्ला केला.

राणी दुर्गावती यांना हे चांगलेच ठाऊक होते आणि तिने ताबडतोब आपले सैन्य नाराई नाल्याकडे हलवण्याचा निर्णय घेतला. आक्रमणकर्ते खोऱ्यात शिरताच राणी दुर्गावतीच्या सैन्याने त्यांच्यावर हल्ला केला. (Madhya Pradesh)

गोंड सैन्याचा प्रमुख एका भयंकर युद्धात मारला गेला, त्यानंतर राणीने स्वतः सैन्याची कमान घेतली आणि मुघलांना तेथून हुसकावून लावले. गोंडांसाठी हा मोठा विजय होता कारण त्यावेळी मुघल सत्ता शिखरावर होती.

राणी दुर्गावतीचा मुलगा युद्धात गंभीर जखमी झाला आणि त्याला माघार घ्यावी लागली पण शूर राणी दुर्गावती मुघल सैन्याविरुद्ध लढत राहिली. राणी दुर्गावतीच्या शौर्याची आणि शौर्याची ही गाथा वर्षानुवर्षे संपूर्ण प्रदेशासाठी अभिमानाची गोष्ट आहे.