मुंबई : मानवी शरीरात सैनिकाप्रमाणे काम करणारे अवयव असतात. हे अवयव आपण खाल्लेल्या पदार्थांमधून विषारी द्रव्ये काढून टाकतात. दररोज लघवीद्वारेर क्तातील सुमारे १५०० मिली घाण काढून टाकली जाते.
याशिवाय, हे अवयव शरीरातील खनिज संतुलन नियंत्रित करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात. याशिवाय लाल रक्तपेशींचे उत्पादन वाढवणारे हार्मोन्सही तयार होतात. किडनी तुमच्या शरीराला अनेक आजारांपासून वाचवते, पण काही कारणांमुळे ती आजारांनी घेरली जाते.
वय, उच्च रक्तदाब, हृदयविकार, अल्कोहोलचा वापर आणि डायबिटीज, हिपॅटायटीस सी व्हायरससह मूत्रपिंडांवर परिणाम होऊ शकतो. किडनीच्या आजाराची चार अवस्थांमध्ये विभागणी केली जाते. यामध्ये किडनी स्टोन, तीव्र किडनी इजा, क्रॉनिक किडनी डिसीज आणि एंड स्टेज रेनल डिसीज (ESRD) यांचा समावेश होतो.
या प्रकरणात, सोडियम आणि संतृप्त चरबीचे सेवन मर्यादित करणे हा धोका कमी करण्याचा आणि मधुमेह आणि उच्च रक्तदाब व्यवस्थापित करण्याचा एक चांगला मार्ग आहे. तुम्ही अनवधानाने दररोज अशा पदार्थांचे सेवन करत आहात का, ज्यामुळे तुमची किडनी खराब आहे ?
बेकन, सॉसेज, हॉट डॉग, डेली मीट आणि बर्गर पॅटीज यांसारखे प्रक्रिया केलेले मांस किडनीच्या आरोग्यासाठी दुहेरी धोका निर्माण करतात. त्यात सोडियमचे प्रमाण जास्त असते. नॅशनल किडनी फाउंडेशनने शिफारस केली आहे की निरोगी लोकांनी दररोज 2,300 मिलीग्राम सोडियम पेक्षा जास्त सेवन करू नये.
दररोज 2,300 मिलीग्राम (mg) पेक्षा जास्त सोडियमचे सेवन केल्याने रक्तदाब वाढू शकतो तसेच मूत्रपिंडावर अतिरिक्त ताण येऊ शकतो. प्राण्यांच्या मांसातून मिळणाऱ्या प्रथिनांमुळे किडनीशी संबंधित आजार होण्याची शक्यता अनेक पटींनी वाढू शकते, असे तज्ज्ञांचे मत आहे.
व्हाईट ब्रेड क्रस्ट, उच्च सोडियम टोमॅटो सॉस, चीज आणि सॉसेज किंवा पेपरोनी सारख्या प्रक्रिया केलेले मांस वापरून बनवलेला पिझ्झा खाऊन तुम्हाला आनंद मिळत असेल तर, तुम्ही तुमच्या किडनीच्या आरोग्याला इजा करत आहात. त्यात चारपट जास्त सोडियम असते. हे प्रमाण दीर्घकालीन मूत्रपिंडाचा आजार असलेल्या रुग्णांना रुग्णालयात नेऊ शकते.
सर्दी किंवा फ्लूसारखी लक्षणे अनुभवताना घसा खवखवणे कमी करण्यासाठी सूप प्यायले जातात. पण सूपमध्ये असलेल्या मीठाचे प्रमाण शरीरातील सोडियमची पातळी वाढवू शकते. जे तुमच्या किडनीसाठी आरोग्यदायी नाही. विशेषत: बाजारात उपलब्ध असलेल्या चिकन सूपमध्ये प्रति कप 800 मिलीग्रामपेक्षा जास्त सोडियम असते. म्हणून, जर तुम्हाला सूप प्यायचे असेल तर, भाज्या स्क्रॅप्स, औषधी वनस्पती आणि सोडियम-मुक्त मसाले वापरा.
बटाटे ही सर्वात जास्त खाल्ल्या जाणाऱ्या भाज्यांपैकी एक आहे. ते उकळवून किंवा शिजवून खाणे आरोग्यदायी आहे. पण जास्त वेळ तेलात तळलेले बटाटे तुमच्या किडनीसाठी चांगले नसतात. अशा परिस्थितीत, फ्रेंच फ्राईज, हॅश ब्राऊन्स, बटाटा चिप्स किंवा बटाटा पॅनकेक्स यांसारखे हे सर्व पदार्थ तुमच्या किडनीसाठी चांगले ठरत नाहीत.
खरंतर, बटाट्यामध्ये पोटॅशियमचे प्रमाण जास्त असते, जे सहसा खनिज असते, परंतु त्यामुळे किडनीच्या समस्या निर्माण होतात. CKD स्टेज 3 A किंवा मूत्रपिंड निकामी होण्याच्या नंतरच्या टप्प्यात प्रगती करू शकते. नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ डायबिटीज अँड डायजेस्टिव्ह अँड किडनी डिसीजेसच्या अहवालानुसार, तळलेले पदार्थ तुमच्या किडनी आणि हृदयाला धोका निर्माण करतात.
सोया सॉस सुपरमार्केटमध्ये उपलब्ध असलेल्या उच्च पातळीच्या सोडियम सॉसपैकी एक आहे. या उत्पादनांमध्ये प्रति चमचे 950 मिलीग्राम सोडियम असते. जे तुमची किडनी आतून पोकळ करण्याचे काम करते. अशाप्रकारे, जर तुम्ही चव आणि रंगासाठी तुमच्या जेवणात सोया सॉस घातला तर त्याऐवजी मशरूम, टोमॅटो पेस्ट किंवा व्हिनेगर सारखे काहीतरी वापरा.
सूचना : हा लेख फक्त सामान्य माहितीसाठी आहे. हा कोणत्याही प्रकारे कोणत्याही औषधाचा किंवा उपचारांचा पर्याय असू शकत नाही. अधिक तपशीलांसाठी नेहमी आपल्या डॉक्टरांशी संपर्क साधा.
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.
