Lata Mangeshkar: रियाज, तानपुरा अन् मिरज...

मिरज : भारतरत्न लता मंगेशकर यांची शास्त्रीय संगीताची साधना ही ज्या तानपुऱ्यांच्या सुरांसोबत घडली तो तानपुरा हा मिरजेच्या विलायतखान सतारमेकर यांनी घडवला आहे. मुळात हा तानपुरा विलायतखान सतारमेकर यांनी लतदीदींचे वडील मास्टर दिनानाथ मंगेशकर यांच्यासाठी बनवून दिला होता. हाच तानपुरा स्वतः लतादीदी नियमित रियाजासाठी घेत असत. त्यामुळे मिरजेतील तंतुवाद्य कारागीर मंडळींना आजही अभिमान आहे. (Lata Mangeshkar Memories)

लतादीदींच्या निधनाचे वृत्त समजताच मिरजेच्या सतारमेकर गल्लीतही तंतुवाद्य कारागिरांमध्ये कमालीची अस्वस्थता पसरली. त्यांच्यासाठी विशेष प्रार्थनाही करण्यात आली. जुन्या ज्येष्ठ कारागिरांनी मंगेशकर कुटुंब व तंतुवाद्यांच्या कारागीरांच्या स्नेहाच्याही आठवणी सांगितल्या.

त्यापैकीच एक कारागीर मज्जिदभाई सतारमेकर यांनी दीनानाथ मंगेशकर आणि मिरजेतील विलायतखान सतारमेकर यांच्या आठवणी सांगताना दीनानाथ मंगेशकर व मिरजेतील तंतुवाद्य कारागिरांचे जिव्हाळ्याचे संबंध असल्याचे सांगितले. त्याशिवाय दिनानाथ मंगेशकर यांच्या पश्चात हाच तानपुरा स्वतः लतादीदी रियाजासाठी वापरत असल्याने आणि त्यांच्या प्रसिद्ध अनेक छायाचित्रातील तानपुरा हे मिरजेचा असल्याचा आम्हाला अभिमान वाटतो, असे सांगितले. या आठवणींमुळे व शास्त्रीय संगीत क्षेत्रातील सर्वोच्च सूर हरवल्याची प्रतिक्रियाही त्यांनी दिली.