कोरोनामुळे जागरुक होण्याची वेळ; ध्वनी, वायू प्रदूषणात घट

कोल्हापूर : गेल्या पाच वर्षांत शहरातील ध्वनी व वायू प्रदूषणाचा घटता आलेख सकारात्मक आहे. शिवाजी विद्यापीठाच्या पर्यावरणशास्त्र अधिविभागाने प्रदूषणाचे गांभीर्य लक्षात घेऊन त्याचा सर्व्हे केला. त्यात समाजात जागरुकता निर्माण होत असल्याचे दिसत असले तरी कोरोनाचा प्रादुर्भाव पाहता अजूनही नागरिकांनी जागरूक होण्याची वेळ येऊन ठेपली आहे.

 
पर्यावरणशास्त्र अधिविभागाने सायलेंट (सीपीआर, न्यायालय, जिल्हाधिकारी कार्यालय, शिवाजी विद्यापीठ), रेसिडेन्शियल (राजारामपुरी, उत्तरेश्‍वर पेठ, ताराबाई पार्क, शिवाजी पेठ, नागाळा पार्क, मंगळवार पेठ), कमर्शियल (राजारामपुरी, शाहूपरी, लक्ष्मीपुरी, महाद्वार रोड, गुजरी कॉर्नर, पापाची तिकटी, बिनखांबी, मिरजकर तिकटी, गंगावेस), इंडस्ट्रियल (उद्यमनगर, वाय. पी. पोवारनगर) अशी वर्गवारी करून तेथील प्रदूषणाचा सर्व्हे केला. आतषबाजीने प्रदूषणात भर पडत असल्याने दिवाळी दरम्यान, नेमके किती प्रदूषण होते, याच्या अभ्यासावर अधिविभागाने लक्ष केंद्रित केले.

त्यात २०१५मध्ये सायलेंट झोनमधील सीपीआर परिसरात ५९.१० डेसिबल ध्वनी प्रदूषण होते. ते २०१९ ला ५२.७६ डेसिबलवर येऊन ठेपले आहे. रेसिडेन्शियलमधील राजारामपुरीत ५५.२० वरून ५०.५४, कमर्शियलमधील राजारामपुरीत ७१.१० वरून ५८.५२, तर इंडस्ट्रियलमधील उद्यमनगरात ७६.७० वरून ५९.१९ डेसिबलपर्यंत ध्वनी प्रदूषण घटले आहे. विशेष म्हणजे साधारणपणे सायंकाळनंतरच्या प्रदूषणाची पातळी मोजण्यात 
आले आहे.

पाच वर्षांत ध्वनी प्रदूषणाचे गांभीर्य नागरिकांच्या लक्षात आले आहे. ते कमी करण्यावर त्यांचा भर असेल, ही चांगली बाब आहे. फटाक्‍यांच्या आरोग्यावर होणाऱ्या परिणामांबाबत जागृती झाली. कोरोनाचा प्रादुर्भाव पाहता आताही नागरिकांनी प्रदूषणमुक्त दिवाळीला प्राधान्य द्यायला हवे. प्रदूषण रोखणे कोरोनाला हरविण्यासाठी आवश्‍यक बाब आहे. 
- डॉ. आसावरी जाधव पर्यावरण विभागप्रमुख, शिवाजी विद्यापीठ 

शिवाजी विद्यापीठाच्या पर्यावरणशास्त्र अधिविभागाने २०१५ ते २०१९ मध्ये केलेला ध्वनी प्रदूषणाचा सर्व्हे असा 

२०१५    २०१६    २०१७    २०१८    २०१९     २०२०

 सायलेंट -

सीपीआर    ५९.१०    ६३.८०    ७.४०    ६०.९०    २.७६ 
 कोर्ट     ६५.२०    ६८.९०    ७४.३०     ६२.६०     ५०.६३ 
 जिल्हाधिकारी कार्यालय    ६९.१०    ७२.१०    ६६.३०    ६१.१०    ५५.३५ 
  शिवाजी विद्यापीठ    ५.५०    ५७.१०    ५४.७०    ५४.३०    ५०.५४ 

रेसिडेन्शियल :
राजारामपुरी     ५५.२०      ७६.९०      ५८.१०      ५४.५०      ५३.३१ 
 उत्तरेश्‍वर पेठ      ६३.४०      ८०.४०      ७१.९०      ६२.८०      ६१.६५ 
 ताराबाई पार्क      ६७.६०      ७८.७०      ६४.३०      ५६.९०      ५४.७८ 
शिवाजी पेठ      ६९.८०      ८३.८०      ७३.२०      ५८.९०      ५५.५६ 
 नागाळा पार्क      ५९.८०      ६९.४०      ६२.९०      ५५.९०      ५२.९६ 
मंगळवार पेठ      ६८.८०      ८५.८०      ६९.८०      ५४.७०      ५३.८५ 

कमर्शियल :

राजारामपुरी      ७१.१०      ८५.३०      ७१.००      ६४.४०      ५८.५२ 
 शाहूपुरी      ७७.१०      ८८.२०      ७९.२०      ६२.३०      ५९.०३ 
महाद्वार रोड      ५८.१०      ८४.९०      ७६.१०      ६३.७०      ६०.३३ 
 गुजरी कॉर्नर      ६६.१०      ८६.८०      ८२.००      ६३.४०      ६६.२७ 
पापाची तिकटी      ८८.१०      ८१.९०      ७७.००      ६२.४०      ६५.८४ 
बिनखांबी गणेश मंदिर     ८४.९०      ८४.३०      ७५.००      ६०.३०      ६३.२१ 
गंगावेस      ८२.५०      ८५.८०      ७४.३०      ६२.७०      ६०.४६ 

 इंडस्ट्रियल 

 शिवाजी उद्यमनगर      ७६.७०      ८३.२०      ६३.५०      ५८.५०      ५९.६१ 
 वाय. पी. पोवारनगर      ७९.२०      ६५.००      ६२.४०      ५६.७०      ५८.१९

संपादन - अर्चना बनगे