झोपेतले अडथळे करा दूर

थेरपी

कंटिन्युअस पॉझिटिव्ह एअरवे प्रेशर (CPAP)/ सीपीएपी मास्क

जर तुम्हाला ऑब्स्ट्रक्टिव्ह स्लीप ॲपनिया असेल, तर तुम्हाला कंटिन्युअस पॉझिटिव्ह एअरवे प्रेशरचा फायदा होऊ शकतो. या उपचारात, एक मशीन तुमच्या नाकात बसणाऱ्या तुकड्यातून हवेचा दाब पुरवते किंवा तुम्ही झोपत असताना सीपीएपी मास्क तुमच्या नाक आणि तोंडावर ठेवला जातो.

कंटिन्युअस पॉझिटिव्ह एअरवे प्रेशर तुम्ही झोपत असताना होणाऱ्या‍ श्वासोच्छ्वासाच्या त्रासाची संख्या कमी करते, दिवसाची झोप कमी करते आणि तुमच्या जीवनाची गुणवत्ता सुधारते.

मुखपत्र (तोंडी यंत्र) : कंटिन्युअस पॉझिटिव्ह एअरवे प्रेशर हा बऱ्याचदा प्रभावी उपचार असला, तरी सौम्य किंवा मध्यम अवरोधक स्लीप ॲपनिया असलेल्या काही लोकांसाठी तोंडी उपकरणे हाही एक पर्याय आहे. ही उपकरणे सीपीएपी वापरू न शकणाऱ्या गंभीर स्लीप ॲपनिया असलेल्या लोकांसाठीदेखील वापरली जातात. ही उपकरणे तुमच्या झोपेतले अडथळे कमी करू शकतात आणि तुमचे जीवनमान सुधारू शकतात.

शस्त्रक्रिया : इतर थेरपी प्रभावी ठरल्या नाहीत किंवा तुमच्यासाठी योग्य पर्याय नसल्यासच शस्त्रक्रियेचा विचार केला जातो. सर्जिकल पर्यायांमध्ये हे समाविष्ट असू शकते :

Uvulopalatopharyngoplasty (UPPP) ही एक प्रक्रिया आहे- ज्यामध्ये तुमचे डॉक्टर तुमच्या तोंडाच्या मागील बाजूस आणि घशाच्या वरच्या भागातून ऊतक काढून टाकतात. तुमचे टॉन्सिल्स आणि ॲडेनोइड्सदेखील काढून टाकले जाऊ शकतात. UPPP सामान्यतः हॉस्पिटलमध्ये केले जाते आणि सामान्य भूल देण्याची आवश्यकता असते.

जीवनशैलीतील बदल आणि घरगुती उपचार

बऱ्याच केसेसमध्ये, स्लीप ॲपनियाचा सामना करण्यासाठी स्वत:ची काळजी घेणे हा सर्वांत योग्य मार्ग असू शकतो. या टिप्स वापरून पाहा

वजन कमी करणे : तुमचे वजन जास्त असल्यास किंवा लठ्ठ असल्यास, जास्तीचे वजन कमी करणेदेखील तुमच्या श्वासमार्गाच्या आकुंचनातून मुक्त होण्यास मदत करू शकते. वजन कमी केल्याने तुमचे आरोग्य आणि जीवनाचा दर्जा सुधारू शकतो आणि तुम्हाला दिवसा येणारी झोप कमी होऊ शकते.

व्यायाम : व्यायाम- उदाहरणार्थ, एरोबिक व्यायाम आणि मसल ट्रेनिंग आपली स्थिती सुधारण्यास मदत करू शकतात. आठवड्यातून सुमारे १५० मिनिटे व्यायाम करण्याचे लक्ष्य ठेवा आणि सामान्यतः आठवड्यातील बहुतेक दिवस व्यायाम करण्याचा प्रयत्न करा.

अल्कोहोल आणि चिंता-विरोधी औषधे आणि झोपेच्या गोळ्या यांसारखी औषधे टाळा. अल्कोहोल, काही चिंता-विरोधी औषधे आणि काही झोपेच्या गोळ्या यांमुळे स्थिती आणखी बिघडू शकते.

आपल्या पाठीवर झोपण्याऐवजी एका बाजूला किंवा पोटावर झोपा. पाठीवर झोपल्याने तुमची जीभ आणि मऊ टाळू तुमच्या घशाच्या मागच्या बाजूला दाब निर्माण करून तुमची श्वासनलिका ब्लॉक करू शकतात. तुम्ही एका बाजूला झोपत असता, तेव्हा झोपेत पाठीवर होऊ नये, यासाठी तुमच्या मागे उशा ठेवा, म्हणजे तीच स्थिती कायम राहील.

झोपत असताना अनुनासिक परिच्छेद उघडे ठेवा. जर रक्तसंचय होत असेल, तर तुमचे अनुनासिक परिच्छेद खुले ठेवण्यासाठी सलाईन नोज स्प्रे वापरा. नाकातील कंजेस्टंट्स किंवा अँटीहिस्टामाइन्स वापरण्याबद्दल तुमच्या डॉक्टरांशी बोला, काही औषधे फक्त अल्पकालीन वापरासाठी शिफारस केली जाऊ शकतात.

- डॉ. अश्विनी जोशी