घसरता रुपया: २०२५ मध्ये भारतीय चलन पुन्हा दबावाखाली का?
E sakal
Find out why global pressures, import dependency, and investor sentiment are driving the Indian currency down—and how the RBI is managing the storm.
लेखक - श्रीकांत जाधव
भारतीय रुपयाची किंमत पुन्हा एकदा आर्थिक चर्चेच्या केंद्रस्थानी आली आहे. ऑक्टोबर २०२५ मध्ये रुपया विक्रमी घसरला डॉलरच्या तुलनेत ₹८८.८१ वर पोहोचला. इतिहासात कधीही न झालेली ही घसरण केवळ आकड्यांमधील बदल नाही; ती भारतीय अर्थव्यवस्थेतील अनेक दबावांचा आरसा आहे.
जागतिक आर्थिक बदल, परकीय धोरणांतील अनिश्चितता, आणि वित्तीय बाजारातील सट्टेबाज प्रवृत्ती यांनी रुपयावर दडपण आणले आहे. परिणामतः, भारतीय रिझर्व्ह बँकेला (RBI) हस्तक्षेप करत अब्जावधी डॉलर्स विकून परिस्थिती स्थिर करण्याचा प्रयत्न करावा लागला आहे.
२०२५ मध्ये आशियातील प्रमुख चलनांमध्ये भारताचा रुपया हा सर्वाधिक घसरलेला ठरला आहे. महागाईचा दबाव, परकीय भांडवलाच्या ओघात आलेली घट, आणि आयात खर्च वाढत चालल्यामुळे ही परिस्थिती उद्भवली आहे. याचे सर्वात मोठे दुष्परिणाम म्हणजे वाढती व्यापार तूट, इंधनदरवाढ आणि देशांतर्गत महागाईचा पुनरुज्जीवनाचा धोका.
रिझर्व्ह बँकेकडे रुपयाची स्थैर्यता राखण्याची जबाबदारी आहे, परंतु तिची साधने मर्यादित आहेत. एका बाजूला चलनबाजाराला आधार देण्याची जबाबदारी तर दुसऱ्या बाजूला व्याजदर स्थिर ठेवून वाढ टिकवण्याचे लक्ष्य. या दुविधेत RBI व दिल्लीतील धोरणकर्ते दोघेही संतुलन साधण्याचा प्रयत्न करत आहेत.