Dhule News : वाल्हवेत आढळली ‘खरुली’ची वेल; आयुर्वेदिक औषधी असल्याने अनन्यसाधारण महत्त्व

Dhule News : वाल्हवे (ता. साक्री) भागातील वनक्षेत्रात जैवविविधता टिकून असल्याचे चित्र आहे. गावातील सुशिक्षित युवकास आदिवासी बोलीभाषेत ओळख असलेले ‘खरुली’ नामक कंदमुळाची वेल आढळून आली. आयुर्वेदात तिला अनन्यसाधारण महत्त्व असल्याचे सांगितले जाते. (Stephania vine found in sakri dhule news)

‌‌वाल्हवेलगत मोठे वनक्षेत्र असून, या ठिकाणी नैसर्गिक आणि ग्रामस्थांच्या सहभागातून जैवविविधता टिकून आहे. वाल्हवे येथील महेंद्र रमण कडवे या पदवीधर युवकास केवडी वनक्षेत्रात खरुलीचे कंदमूळ आढळून आले. या कंदमुळाचा सर्व भाग आदिवासी बांधव खातात. कंदमुळात औषधी गुणधर्म तर आहेतच शरीराला आवश्यक असलेली पोषक तत्त्वेही असतात.

शिवाय चवही छान असल्याची माहिती आदिवासी बांधव देतात. साधारणत: ही वनस्पती पावसाळ्यात वाढत असून, पहिल्या पावसात कंदमुळासह वेल वाढत असल्याची माहिती निसर्गप्रेमी माध्यमिक शिक्षक पी. पी. पवार यांनी ‘सकाळ’शी बोलताना दिली. खरुलीची वेल सुमारे तीन ते साडेतीन मीटरपर्यंत झुडपाचा आधार घेत वाढत असते.

या वनस्पतीला पाने, फुले, बिया येतात.

हेही वाचा : Credit Card फसवणूक....काय घ्याल काळजी?

जमिनीत बिया पडल्यावर नैसर्गिक पद्धतीने वेल वाढत असल्याची माहिती श्री. पवार यांनी दिली. पश्चिम पट्ट्यात अनेक प्रकारच्या आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती आढळतात.

बहुतेक ठिकाणी वनक्षेत्र सुरक्षित नसले तरी काही वनस्पतींमुळे जैवविविधता टिकून असल्याचे समाधानकारक चित्र आहे. कटुरले, मेका, गोमठा, खाजऱ्या कंद, चहू (जंगली केळी), कडू कंद हे कंदमुळाचे आदिवासी बोलीभाषेतील परवलीचे शब्द आहेत. त्यांना शास्त्रीय भाषेत वेगवेगळी नावे आहेत.

शास्त्रीय नाव स्टफेनिया

‘खरुली’चे शास्त्रीय नाव स्टफेनिया असून, फुलांच्या प्रजातीतील एक वनस्पती (कंदमूळ) आहे. जे मूळ पूर्व, दक्षिण आशिया आणि ऑस्ट्रेलियामध्ये आढळते. या वनौषधीयुक्त बारमाही वेली असतात. कंद बटाट्यापेक्षा थोडा लहान, रंग तपकिरी व जमिनीत साधारण पाच ते सहा सेंटिमीटर इतक्या खोलवर असतो. कंद कडवट चवीचा असतो.