ॲझोला उत्पादनासाठी केलेल्या वाफ्यावर सावली करावी.
ॲझोला हे एक उत्तम पशुखाद्य आहे. यामध्ये प्रथिनांचे प्रमाण जास्त तर लिग्निनचे प्रमाण कमी असल्यामुळे जनावरांना सहज पचते. जनावरांच्या शरीराची वाढ व तसेच रोगप्रतिकार शक्‍ती वाढते.
- पुण्याच्या बातम्या वाचण्यासाठी येथे ► क्लिक करा
वाफ्यामध्ये ॲझोला कल्चर मिसळल्यानंतर साधारणपणे १५ ते २० दिवसांत चांगली वाढ होते. एका वाफ्यातून दररोज सुमारे ५०० ग्रॅम ॲझोला उत्पादन शक्य आहे.
- सावलीची जागा उत्पादनासाठी निवडावी, कारण अति सूर्यप्रकाशामुळे अझोला वाळून जाण्याची शक्यता असते.
- जमीन समतल, स्वच्छ करून घ्‍यावी. ३ मी X ३ मी आकार आणि १२ इंच खोल खड्डा करावा.खड्डयामध्ये योग्य आकाराचा प्लॅस्टिक पेपर अंथरावा.चारही बाजूंनी विटांचा थर द्यावा.
- तयार झालेल्या वाफ्यामध्ये २ किलो चाळलेली माती, ३० ग्रॅम सिंगल सुपर फॉस्‍फेट मिसळावे. त्यानंतर खड्यामध्ये तीन दिवस पाणी भरून ठेवावे. जेणेकरून खड्यातील मिश्रण तळाला स्थिर होईल.
- त्यानंतर २ ते ३ दिवसांनी वाफ्यातील पाण्यात ५०० ग्रॅम अॅझोला कल्चर मिसळावे.
- साधारण १० ते १५ दिवसात वाफ्यातील पाण्‍यावर अॅझोलाची वाढ झालेली दिसून येते. एका वाफ्यातून दररोज ५०० ग्रॅम अझोला मिळतो.
- दर १० दिवसांनी वाफ्यामध्ये थोडे शेण, माती, सिंगल सुपर फॉस्‍फेट मिसळावे. दर दोन महिन्यानंतर वाफ्यातील पाणी व माती बदलावी.
- अझोलासाठी शेणाचा वापर जास्त प्रमाणात करू नये. जास्त शेण टाकल्‍यामुळे तयार होणारा अमोनिया अझोला वाढीसाठी घातक ठरतो.
- झाडाखाली वाफा केला असल्यास शेडनेटचा
- मांडव करावा. कारण वाफ्यातील पाण्यात पालापाचोळा पडून कुजण्‍याची शक्यता असते.
- मोठ्या प्रमाणात प्रथिनांचे प्रमाण असल्यामुळे दूध उत्‍पादनात १५ ते २० टक्‍के वाढ. दुधातील फॅटमध्‍ये वाढ.
- पशुखाद्यावरील २० टक्‍के खर्च कमी होतो.
- शरीराची वाढ होते. रोगप्रतिकार शक्‍ती वाढते.
- कमी जागेत अधिक उत्पादन घेता येते.
- मांसल आणि अंडी देणाऱ्या कोंबड्यांच्या खाद्यामध्ये वापर.
- प्रथिनांचे प्रमाण जास्त तर लिग्निनचे प्रमाण कमी असल्यामुळे सहज पचते.
- वाफ्यातून काढलेले पाणी नत्रयुक्‍त, खनिजयुक्‍त असल्‍याने पिकांसाठी वापरता येते.
जनावरांना ॲझोला देण्‍याची पद्धत
- जनावरांच्या खाद्यामध्ये वापरताना ॲझोला स्वच्छ धुऊन घ्‍यावा.
- प्रत्‍येक जनावराासाठी प्रतिदिन १ ते १.५ किलो ॲझोला खाद्यात मिसळावा.
- दुधाळ जनावरांना दररोजच्या आहारात २ ते ९ किलो या प्रमाणात द्यावा.
- सुरुवातीला पशुखाद्यामध्ये १:१ या प्रमाणात मिसळावा. त्यानंतर पशुखाद्यनिहाय अझोला खाद्यामध्ये वापरावा.
- अझोला सुकल्‍यानंतर दहा टक्‍के प्रमाणात पशुखाद्यात मिसळावा.
- डॉ. आम्रपाली कोथरे, ८३२९५४६२४९ (पशुवैद्यक व पशुविज्ञान महाविद्यालय, परभणी)
Edited By - Prashant Patil
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.