अहमदनगर : ऍसिड हल्ला झालेल्या पीडितावर आयुष्यभर झळ सोसावी लागते. ऍसिड साठ्यांवर देखरेख ठेवण्याचे काम उपविभागीय दंडाधिकाऱ्यांचे आहे. मात्र, त्यांच्या दुर्लक्षामुळे बाजारात सहज ऍसिड उपलब्ध होते. त्यातून सर्वोच्च न्यायालयाच्या आदेशाचे उल्लंघन होते. या विभागाकडे रसायनशास्त्र (केमिस्ट्री) क्षेत्रातील अधिकारी-कर्मचारीच नाहीत. 

दिल्लीतील तरुणी लक्ष्मी अग्रवाल हिच्यावर ऍसिड हल्ला झाला होता. त्यावेळी तिने सर्वोच्च न्यायालयात धाव घेऊन ऍसिड साठ्यावर बंधने घालण्याची मागणी याचिकेद्वारे केली होती. एकतर्फी प्रेमातून मुलींवर ऍसिड हल्ला झाल्याच्या अनेक घटनांकडे न्यायालयाचे लक्ष वेधले होते. गुन्हेगारी वृत्तीच्या लोकांना सहजासहजी ऍसिड मिळत असल्याचे पाहून सर्वोच्च न्यायालयाने नाराजी व्यक्त केली होती. तसेच ऍसिडच्या वापराबाबत कडक नियमावली करण्याचे निर्देश केंद्र सरकारला दिले. 

यांना दिले अधिकार

औद्योगिक वसाहती, शाळा-महाविद्यालयांतील प्रयोगशाळा, शासकीय-निमशासकीय कार्यालयांत विविध प्रयोगांसाठी ऍसिडचा वापर होतो. मात्र, त्याच्या साठ्यांवर शासनाच्या कोणत्याही विभागाचे नियंत्रण नसल्याचे दिसते. सर्वोच्च न्यायालयाने सर्व राज्यांच्या मुख्य सचिवांना राज्यातील ऍसिडच्या साठ्यांवर नियंत्रण ठेवण्याचा आदेश दिला. जिल्हाधिकारी कार्यालयातील उपविभागीय दंडाधिकाऱ्यांना त्यांच्या कार्यक्षेत्रातील कारखाने, महाविद्यालयांकडील ऍसिडचा प्रकार व साठा, याची माहिती संकलित करण्याचा आदेश गृह विभागाने दिले होते. 

ही आहे नियमावली

ऍसिड साठ्याची नोंदणी जबाबदार व्यक्तीने ठेवावी, 18 वर्षांखालील व्यक्तीला ऍसिड देऊ नये, परवाना असल्याशिवाय कोणालाही ऍसिड देऊ नये. विविध कंपन्या, शाळा-महाविद्यालये, शासकीय-निमशासकीय कार्यालयांतील ऍसिडच्या साठ्यांची तपासणी करण्याचे अधिकार उपविभागीय अधिकाऱ्यांना देण्यात आले. साठ्याचे रेकॉर्ड व्यवस्थित नसणे, सुरक्षिता न घेणे, आदींचे उल्लंघन झाल्यास 10 हजार रुपयांपर्यंत दंड करण्याचा अधिकार उपविभागीय दंडाधिकाऱ्यांना दिले आहेत. मात्र, उपविभागीय दंडाधिकारी ऍसिड साठ्यांवर देखरेख ठेवण्याबाबत उदासीन असल्याचे दिसते. त्यांच्याकडे तांत्रिक शिक्षण असणारे कर्मचारीच नाहीत. 

नगरमध्ये झाले होते पांगरमल प्रकरण

नगर तालुक्‍यातील पांगरमल येथे विषारी दारूमुळे अनेकांचा मृत्यू झाला होता. या गुन्ह्यातील आरोपींनी बेकायदा ऍसिड मिळवून त्यापासून दारू तयार करीत असल्याचे पोलिस तपासात निष्पन्न झाले आहे. आष्टी (जि. बीड) येथील अमीर रशिद शेख याच्यावर नगरमध्ये ऍसिड हल्ला झाला होता. या गुन्ह्यात एका तरुणीला अटक केली आहे. भिंगार येथील श्रीकांत आनंदा मोरे याने कौटुंबिक वादातून महिलेवर ऍसिड हल्ला केला होता. या घटनांमुळे ऍसिडवर नियंत्रण ठेवण्यास महसूल यंत्रणा कुचकामी ठरत असल्याचेच दिसते. 

औद्योगिक क्षेत्रातील अनेक कंपन्यांमध्ये ऍसिडचा वापर होतो. ऍसिड वापरणाऱ्यांवरच ते सुरक्षित ठेवण्याची कायदेशीर जबाबदारी आहे. बेकायदा ऍसिड साठ्याबाबत महसूल विभागाकडे कोणी तक्रार केल्यास तत्काळ कारवाई केली जाईल. 
- सुधाकर भोसले, उपविभागीय अधिकारी, श्रीगोंदे-पारनेर , अहमदनगर