Hindu Religion Rituals : हिंदू धर्मात प्रत्येत प्रथा परंपरा पाळण्याविषयी काही नियम लावून दिले आहेत. बऱ्याचदा ते आपल्याला माहित असतात किंवा बऱ्याच लोकांना माहितही नसतात. अशीच एक धार्मिक प्रथा म्हणजे श्राद्ध कार्य. ज्याला हिंदू धर्मात विशेष महत्व आहे.

ज्याप्रमाणे महिलांनी अंतयात्रेत स्माशानात जाऊ नये असं मानलं जातं. त्याप्रमाणे महिलांनी श्राद्ध करावं की, नाही याविषयीही अनेक संभ्रम आहेत. पण याबाबत शास्त्र काय सांगते जाणून घेऊया.

श्राद्धकर्म

• साधारणपणे पुरुष श्राद्धकर्म, तर्पण आणि पिंडदान करतात. पण महिला हा धर्म पाळू शकतात का? याविषयी गरुड पुराणात उल्लेख आला आहे.

• गरुड पुराणानुसार काही विशिष्ट परिस्थितीत महिला श्राद्ध करू शकतात.

• गरुड पुराणात २७१ अध्ययांमध्ये १८ हजार श्लोक आहेत. त्यापैकी काही श्लोकांमध्ये याचा उल्लेख आहे.

• पुराणातील ११ ते १४ श्लोकांमध्ये श्राद्धाचे महत्व आणि हे कोण करू शकतं, कोणाला, कधी श्राद्ध करण्याचे अधिकार आहेत याविषयी सांगण्यात आले आहे.

श्लोक आणि अर्थ

गरुड़ पुराण श्लोक- पुत्राभावे वधु कूयति, भार्याभावे च सोदनः। शिष्यों वा ब्राह्मणः सपिण्डो वा समाचरेता ज्येष्ठस्य वा कनिष्ठत्य भ्रातृः पुत्रश्च: पौत्रके । श्राध्यामात्रदिकम कार्य पुत्रहीनेत खगः ।

• या श्लोकानुसार मोठा मुलगा किंवा मुलगी यांच्या अनुपस्थितीत पत्नी किंवा सून श्राद्ध घालू शकते. जर पत्नीही जिवंत नसेल तर सख्खा भाऊ, पुतण्या, भाचा श्राद्ध घालू शकतो.

• पण जर यापैकी कोणीही नसेल तर एखादा शिष्य, मित्र किंवा नातेवाइक हे श्राद्ध घालू शकते.

• अर्थात महिलांना श्राद्ध किंवा पिंडदान करण्याचा अधिकार आहे.

• पण तर्पण किंवा श्राद्ध करण्यासाठी प्राधान्य पुरुषांनाच दिलं जातं.

• वाल्मिकी रामायणानुसार देवी सीतानेदेखील आपले सासरे राजा दशरथाचे पिंडदान केले होते.

डिस्क्लेमर : सदर लेख फक्त सामान्य माहितीसाठी आहे. सकाळ माध्यम समूह अशा कोणत्याही गोष्टींना पाठिंबा देत नाही. अधिक तपशीलांसाठी तुम्ही तज्ज्ञांचे मार्गदर्शन घेऊ शकता.