Difference Between Dhulwad and Rangapanchami : सध्या होळीच्या दुसऱ्या दिवशीच रंग खेळाला जातो, पण कॅलेंडरमध्ये परत ४-५ दिवसांनी रंगपंचमी दिसते, म्हणजे नक्की कधी रंग खेळावे हा प्रश्न पडत असेल ना? खरंतर उत्तर भारतीय परंपरा नकळतपणे आपण स्वीकारल्याने पूर्वापार चालत आलेली खरी रंगपंचमी आता बदलली आहे. तरी जाणून घेऊया धुळवड आणि रंगपंचमी यात नक्की फरक काय?

धुळवड म्हणजे काय?

महाराष्ट्रातील परंपरा ही होलिका दहनाच्या दुसऱ्या दिवशी धुळवड करण्याची आणि पंचमीच्या दिवशी रंग खेळण्याची आहे. पण आजकाल अनेकांना धुळवड म्हणजे काय हे माहीत नसतं. फाल्गुन पौर्णिमेच्या रात्री विधिपूर्वक होळी पेटवली जाते. त्यानंतर दुसऱ्या दिवशी सकाळी जेव्हा होळी विझलेली असते, तेव्हा तेथील राख एकमेकांच्या अंगाला फासून धुळवड खेळून नंतर आंघोळ केली जाते. याला धुळवड अस म्हणतात.

धुलीवंदन म्हणजे वाईट विचाराचा संहार करण्यासाठी गाईच्या पवित्र शेणाच्या वाळलेल्या गोवऱ्या एकत्र करून त्यात गाईचे तूप, कापूर, उसाचे वाढे, एरंडची फांदी या सर्व वस्तू जाळतात. अग्नी प्रजव्लित करून त्याचा धूर केल्याने वातावरण शुद्ध होते अशी भावना आहे. होळीत अन्न पदार्थाचा समावेश करतात, विशेषत: पुरणपोळीसारख्या पक्वान्नांची त्यात आहुती देतात.

रंगपंचमी केव्हा असते?

फाल्गुन कृष्ण पंचमीच्या दिवशी रंग खेळण्याची महाराष्ट्राची परंपरा आहे आणि म्हणूनच हा दिवस रंगपंचमी म्हणून ओळखला जातो. पण उत्तर भारतातील परंपरा ही होलिका दहनाच्या दुसऱ्या दिवशी रंग खेळण्याची आहे.