धार्मिक ग्रंथानुसार अश्विन महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या प्रतिपदेपासून नवमी तिथीपर्यंत शारदीय नवरात्रीचा उत्सव साजरा केला जातो. यावेळी १५ ते २३ ऑक्टोबर या कालावधीत मातृदेवतेच्या पूजेचा हा उत्सव साजरा केला जाणार आहे. नवरात्रीच्या पहिल्या दिवशी दुर्गा देवीच्या मूर्तीची स्थापना केली जाते. या मूर्तींची ९ दिवस विधीपूर्वक पूजा केली जाते. या दुर्गा मूर्ती बनवताना काही गोष्टींचा विशेष विचार केला जातो. जाणून घ्या या परंपरेशी संबंधित काही खास गोष्टी...

देशात अनेक ठिकाणी बंगाली कलाकारांनी देवीच्या मूर्ती बनवल्या आहेत. दुर्गादेवीच्या मूर्ती बनवताना त्यात वेश्यांच्या अंगणातील माती नक्कीच मिसळली जाते, असे बंगाली कलाकार सांगतात. त्याशिवाय देवीची मूर्ती बनत नाही. ही परंपरा खूप जुनी आहे आणि आजही पाळली जाते. माती आणण्यासाठी वेश्यांची परवानगी घेतली जाते.

पौराणिक कथेनुसार, एकदा काही वेश्या गंगेत स्नान करण्यासाठी जात होत्या. तेव्हा त्यांना घाटावर एक कुष्ठरोगी बसलेला दिसला. तिथून जाताना तो लोकांकडे विनवणी करत होते की कोणीतरी त्यांना गंगेत स्नान घालावे, परंतु कोणीही त्याच्याकडे लक्ष दिले नाही. हे पाहून वेश्यांना त्याची दया आली आणि त्यांनी कुष्ठरोग्यांना गंगेत स्नान करायला लावले.

ते कुष्ठरोगी स्वतः भगवान शंकर होते. त्याच्या खऱ्या रूपात येऊन त्याने वेश्यांकडे वरदान मागायला सांगितलं. तेव्हा वेश्या म्हणाल्या, 'आमच्या अंगणातील मातीशिवाय दुर्गा मूर्ती घडवता येणार नाही.' भगवान शिवाने त्यांना हे वरदान दिले. तेव्हापासून ही परंपरा सुरू आहे, अशी मान्यता आहे.

देवीची मूर्ती घडवताना त्यात वेश्यांच्या अंगणातील माती टाकण्यामागे आणखी एक कारण आहे, ते म्हणजे मानसिक. त्यांच्या मते, जेव्हा जेव्हा एखादी व्यक्ती गणिकेच्या घरात प्रवेश करते तेव्हा तो आपले सर्व पुण्य कर्म बाहेर सोडून देतो. याच कारणामुळे वेश्यांच्या अंगणातील माती अत्यंत पवित्र मानली जाते. त्यामुळेच देवीच्या मूर्ती बनवण्यासाठी वेश्यांच्या अंगणातील मातीचा विशेष वापर केला जातो.