गणेश चतुर्थी हा एक लोकप्रिय आणि व्यापकपणे साजरा केला जाणारा उत्सव आहे. प्रत्येक शुभ कार्याची सुरुवात ज्याच्या स्मरणाने, वंदनाने होते, अशा भगवान श्रीगणेशाचा हा जन्मदिवस मानला जातो. भारतामध्ये मोठ्या उत्साहात हा सण साजरा केला जातो. पण या उत्सवाने आता भौगोलिक सीमा ओलांडल्या आहेत. फक्त भारतच नव्हे तर भारताबाहेरही हा उत्सव साजरा केला जातो.

कॅनडामध्ये राहणाऱ्यांसह भारतीयांच्या हृदयात गणेश चतुर्थीचे अनन्यसाधारण स्थान आहे. तिथेही हा उत्सव मोठ्या प्रमाणावर साजरा केला जातो. हा कार्यक्रम १० दिवस चालतो आणि हिंदू कॅलेंडरनुसार सप्टेंबरमध्ये आयोजित केला जातो. कॅनडातल्या टोरंटो इथं मोठ्या प्रमाणावर भारतीय राहतात. हे भारतीय आपल्या घरामध्ये गणेशाची प्रतिष्ठापना करतात. आपल्या देशापासून हजारो किलोमीटर दूर राहूनही या भारतीयांनी आपली संस्कृती टिकवून ठेवली आहे.

कॅनडातला हा उत्सव टोंरंटो आणि व्हँकुव्हरमधल्या मराठी लोकांच्या संस्था-संघटनांच्या माध्यमातून आयोजित केला जातो. हे सगळे एकत्र जमतात आणि गणेशमूर्तीची प्रतिष्ठापना करतात. आरती गातात आणि प्रसाद वाटतात. शिवाय गणेशोत्सवाच्या कालावधीमध्ये विविध सांस्कृतिक कार्यक्रमांचं, धार्मिक कार्यांचं आयोजनही या निमित्ताने केलं जातं. यामुळे हे उत्सव संस्मरणीय बनतो.

टोरंटो, व्हँकुव्हर आणि मॉन्ट्रियल सारख्या ठिकाणी विविध भारतीय राज्ये आणि पार्श्वभूमीतील लोक उत्सवाला उपस्थित राहतात. प्रत्येक समुदाय आपल्या परंपरा आणि रीतिरिवाज घेऊन येतो, त्यामुळे हा उत्सव भारतीय संस्कृतीच्या विविधतेचं दर्शन घडवतो.

कॅनडातील गणेश चतुर्थी उत्सवांमध्ये पारंपारिक पूजा केंद्रस्थानी असतात. प्रार्थना करण्यासाठी, आरती करण्यासाठी आणि भगवान गणेशाचे आशीर्वाद घेण्यासाठी भक्त मंदिरे आणि समुदाय केंद्रांमध्ये एकत्र येतात. संस्कृत मंत्रोच्चार आणि उदबत्तीच्या अत्तरामुळे आध्यात्मिक वातावरण तयार होतं. सुंदर मूर्ती आणि उत्कृष्ट रांगोळी यासह घरे आणि मंदिरे सुशोभित करतात. यातून समाजाची उत्कटता आणि सर्जनशीलता दिसून येते.

कॅनडामध्ये, गणेश चतुर्थी धार्मिक प्रथांच्या पलीकडे जाऊन गणेश चतुर्थी साजरी केली जाते. भारताचा समृद्ध वारसा अधोरेखित करण्यासाठी नृत्य सादरीकरण, संगीत मैफिली आणि स्किट्स यासारखे सांस्कृतिक कार्यक्रम आयोजित केले जातात. हे मेळावे परदेशी राहणाऱ्या भारतीय नागरिकांमध्ये आपलेपणा आणि अभिमानाची भावना निर्माण करतात.

पाण्यात मूर्तींचे विसर्जन केल्यामुळे, अलिकडच्या वर्षांत गणेश चतुर्थीशी संबंधित पर्यावरणीय समस्यांबाबत जागरूकता वाढत आहे. म्हणून, अनेक कॅनेडियन गटांनी मातीच्या मूर्तींचा वापर आणि बंदिस्त जलकुंभांमध्ये प्रतिकात्मक विसर्जन यासारख्या पर्यावरणपूरक पद्धती स्वीकारल्या आहेत.