मुंबई : निरोगी राहण्यासाठी आनंदी असणे आवश्यक आहे आणि आनंदी राहण्यासाठी निरोगी असणे आवश्यक आहे. दोन्ही शब्द एकमेकांसोबत जातात. पण माणूस सुखी का असतो आणि तो दुःखी का होतो. यामागे शरीरातील हार्मोन्स काम करतात. त्यांना हॅप्पी हार्मोन्स म्हणतात.

जर हार्मोन्स काम करत नसतील तर व्यक्तीला उदास वाटू लागते आणि चेहऱ्यावर हसू येत नाही. हे हार्मोन्स आहेत जे मूडमध्ये बदल घडवून आणतात. जर ते असंतुलित असेल तर त्याचा आरोग्यावर वाईट परिणाम होतो. (Happy Hormones)

एंडोर्फिन

हा हार्मोन मेंदूला शांत आणि निरोगी ठेवण्याचे काम करतो. या हार्मोनच्या कमतरतेमुळे मन अस्वस्थ राहू लागते. सर्व प्रकारचे विचार येतात. जर तुम्हाला हे हार्मोन्स वाढवायचे असतील तर तुम्ही डार्क चॉकलेट खाऊ शकता. व्यायाम केल्याने शरीरात हे हार्मोन्स वाढतात.

डोपामाइन

तुम्ही पाहिलेच असेल की जर एखाद्या व्यक्तीने काम पूर्ण केले तर तो खूप आनंदी होतो. या आनंदाचे कारण हे डोपामाइन हार्मोन आहे. शरीरात हा हार्मोन वाढवण्यासाठी रोज ध्यान करा. योग कर सकाळी उन्हात बसणे देखील फायदेशीर ठरू शकते.

ऑक्सिटोसिन

कुटुंबात मित्र, प्रियकर, आई, वडील, भावंड यांच्यात प्रेमाचे बंध असतात. या बाँडिंगचे कारण समान ऑक्सीटोसिन हार्मोन आहे. तुम्ही तुमच्या भावना कशा व्यक्त कराल, हे हार्मोन ठरवते. त्याला लव्ह हार्मोन असेही म्हणतात.

सेरोटोनिन

अनेकदा अनेकांची पचनक्रिया बिघडते. कदाचित त्यांच्यात सेरोटोनिन हार्मोनची कमतरता असेल. हा हार्मोन पचनशक्ती निरोगी ठेवण्यासाठी मोठ्या प्रमाणात जबाबदार असतो. ते वाढवण्यासाठी काजू, तुपाचे सेवन करता येते. शारीरिक हालचालींसोबत हे हार्मोन्सही वाढतात.

अशाप्रकारे हार्मोन्स नियंत्रित करा

नियमित व्यायाम करा

व्यायाम केल्याने तुम्ही मानसिकदृष्ट्या निरोगी राहता. शारीरिकदृष्ट्याही तंदुरुस्त. व्यायाम केल्यानंतर शरीरात एंडोर्फिन सोडले जातात. आनंदी हार्मोन्स देखील वाढतात.

निरोगी झोप घ्या

कोणत्याही व्यक्तीने ७ ते ८ तास झोप घेणे आवश्यक असल्याचे डॉक्टरांचे म्हणणे आहे. रात्री गाढ झोप घेतल्याने हार्मोन्स सक्रिय राहतात. यामुळे मूड चांगला आणि आनंदी राहतो.

कुटुंबासाठी, मित्रांसाठी वेळ काढा

या हार्मोन्सची कमतरता एकटे राहणाऱ्या लोकांमध्ये आढळते. या कारणास्तव एकटे राहणारे लोक नैराश्याला बळी पडतात हे पाहिलेच असेल. हार्मोन्स सक्रिय ठेवण्यासाठी, कुटुंब, प्रियकर आणि मित्रांसह वेळ घालवा.

नोंद : या लेखात नमूद केलेली माहिती केवळ सूचना म्हणून घ्यायची आहेत. कोणत्याही उपचार/औषध/आहार आणि सूचनांचे पालन करण्यापूर्वी, कृपया डॉक्टरांचा किंवा संबंधित तज्ञाचा सल्ला घ्या.