STSS In Japan : मागील ३-४ वर्षांपूर्वी जगभरात धुमाकूळ घालणाऱ्या कोविडने असंख्य लोकांचा बळी घेतला होता. या कोरोना व्हायरसनंतर आता आणखी एका नव्या व्हायरसने जगातील अनेक देशांची चिंता वाढवली आहे. या आजाराने जपानमध्ये धुमाकूळ घातला असून सध्या हा देश या दुर्मिळ आजाराशी झुंज देत आहे.

या आजाराचे नाव स्ट्रेप्टोकोकल टॉक्सिक शॉक सिंड्रोम (एसटीएसएस) असे आहे. काही रिपोर्ट्सनुसार, या आजारामागील प्रमुख कारण मांस खाणारे बॅक्टेरिया आहे. हा एसटीएसएस आजार नेमका काय आहे?त्याचे प्रमुख प्रकार कोणते ? आणि त्याचा भारताला किती धोका आहे? ते आज आपण जाणून घेणार आहोत.

स्ट्रेप्टोकोकल टॉक्सिक शॉक सिंड्रोम हा आजार नेमका काय आहे?

जपानमध्ये वेगाने पसरलेल्या स्ट्रोप्टोकोकल टॉक्सिक शॉक सिंड्रोम (एसटीएसएस) या आजाराला कारणीभूत असलेले जिवाणू बऱ्याच काळापासून जपानमध्ये असल्याचे सांगितले जाते. या जिवाणूला स्ट्रेप्टोकोकल असे म्हटले जाते. या जिवाणूचे दोन प्रकार आहेत. पहिला प्रकार हा ग्रुप अ-स्ट्रेप्टोकोकल आणि दुसरा ग्रुप ब-स्ट्रेप्टोकोकल आहे.

जर एखाद्या व्यक्तीला सर्दी, खोकला, ताप किंवा घसादुखीचा त्रास होत असेल तर त्याला ग्रुप-अ स्ट्रेप्टोकोकलची लागण झाल्याची नोंद केली जाते. या जिवाणूची लागण गंभीर मानली जाते. कधी हा आजार आपोआप बरा होतो तर कधी यावरील औषधे घ्यावी लागतात.

मानवी मांस खाणारा बॅक्टेरिया?

ग्रुप-अ स्ट्रेप्टोकोकल हा जिवाणू खरोखरच मानवी मांस खातो का? तर काही रिपोर्ट्सनुसार, या जिवाणूला मानवी मांस खाणारा जिवाणू असे म्हणतात. जरी हा जिवाणू थेट मानवी मांस खात नसला तरी आपल्या शरीरातील पेशींना मारतो, त्यामुळेच त्याला Flesh-Eating असे म्हणतात. जेव्हा हा ग्रुप-अ स्ट्रेप्टोकोकल जिवाणू व्यक्तीच्या पेशींना मारतो तेव्हा त्या स्थितीला नेक्रोटायझिंग फॅसिटायटिस असे म्हटले जाते.

ग्रुप-ब स्ट्रेप्टोकोकल जिवाणू

दुसरीकडे ग्रुप ब-स्ट्रेप्टोकोकलबद्दल बोलायचे झाल्यास हा जिवाणू हानिकारक मानला जात नाही. परंतु, ग्रुप अ-स्ट्रेप्टोकोकलले काही प्रकार आहेत जे आरोग्यासाठी अतिशय धोकादायक मानले जातात. या प्रकरणात त्यांना invasis group-A Streptococal असे म्हटले जाते.

महत्वाची बाब म्हणजे यामुळे उद्भवणाऱ्या स्थितीला स्ट्रोप्टोकोकल टॉक्सिक शॉक सिंड्रोम असे म्हणतात. सध्या हा आजार केवळ जपानमध्येच वेगाने पसरत आहे. जर यावर वेळीच उपचार नाही केले तर व्यक्तीचा २४ तासांध्ये मृत्यू होण्याची शक्यता असते.

एसटीएसएस 'या' आजाराचा भारताला किती धोका?

भारताला या आजाराचा धोका किती? याबद्दल काही रिपोर्ट्समध्ये आलेल्या माहितीनुसार आपल्या देशातील साधारणपणे ५ ते १५ वर्षे वयोगटातील मुलांना या ग्रुप-अ स्ट्रेप्टोकोकलचा त्रास संभवतो. परंतु, याची तीव्रता इतकी गंभीर नाही की, ते स्ट्रेप्टोकोकल टॉक्सिक शॉक सिंड्रोमचे रूप घेईल. त्यामुळे, सध्या तरी भारताला या आजाराचा धोका नसल्याचे सांगितले जात आहे. भारतात अद्याप तरी या आजाराचे कोणतेही प्रकरण आढळलेले नाही.