नागपूर : जिल्ह्यातील रामटेकपासून सुमारे सात किमी अंतरावर असलेला नगरधन किल्ला हा ‘भुईकोट’ प्रकारातील किल्ला आहे. वाकाटककालीन असलेल्या या किल्ल्यास जुना इतिहास आहे. इसवी सनाच्या चौथ्या शतकात ही जागा ‘नंदीवर्धन’ म्हणून ओळखली जात होती. नगरधन हा त्याचा अपभ्रंश आहे. नगरधन गावाच्या पश्चिमेस या किल्ल्याचे प्रवेशद्वार आहे. नगरधनच्या भव्य दरवाजावर काही शिल्पे अलंकृत केलेली आहेत. शिरोभागी गणेशाची प्रतिमा आहे. दोन्ही बाजूंना चषक कोरलेले आहेत. दाराच्या बाजूला द्वारपाल कोरलेले असून, त्यांच्या खांद्यावर कबुतर दाखवले आहे. दाराच्या आत पहारेकऱ्यांच्या देवड्या आहेत. पूर्वी आत येणाऱ्यांची चौकशी व झाडाझडती येथेच घेतली जायची. प्रवेशदारातून आत गेल्यावर आयताकृती कक्ष लागतो. येथे आत हा भुईकोट आहे. तो गोंड राजाच्या वेळचा असावा. येथे एक पायऱ्यांची विहीरही आहे. (छायाचित्र - ललीत कनोजे) (Nagardhan-fort-was-counted-among-the-important-forts-in-Vidarbha)