बांबूपासून साकारलेल्या आकाश कंदीलला अमेरिकेत डिमांड

दिवाळी सणाला आकाश कंदील यांना विशेष महत्त्व

अमोल सांबरे

Updated:25th Oct, 2021 at 6:15 PM

विक्रमगड (मुंबई): दिवाळी म्हणले दिपोउत्सव, दिव्यांना या सणात महत्त्व आहे. दिप, दिवे, पणत्या आणि आकाश कंदील यांना या सणाला विशेष महत्त्व आहे. दिवाळी जवळ आल्याने सर्वांची पावले बाजारपेठेकडे वळू लागली आहेत. अशातच विक्रमगड तालुक्यातील टेटवाली गावात टेटवाली बांबू हस्तकला स्वयंम सहाय्यता महिला समूह नावाने महिलांचा 45 जणांचा एक समूह सध्या बांबू कलेत रमलेला आहे. दिवस रात्र काम करून अतिशय सुबक व बारीक काम, उत्तम पद्धतीचे बांबू, रंगसंगती व नक्षीकाम असलेले आकाश कंदील बनवण्यात व्यस्त आहेत.

विविध प्रकारचे हाताने नक्षी काम केलेले 10 प्रकारचे आकाश कंदील बनवले जात आहेत. हे आकाश कंदील मुंबई तसेच इतर भागात विविध प्रकारचे हस्त नक्षी काम केलेला एक आकाश कंदील 300 ते 800 रुपयाला विकला जात आहे. एक आकाश कंदील बनवण्यासाठी एका महिलेला एक दिवस लागतो. आता पर्यंत या गटाने 700 ते 800 आकाश कंदील विकले असून दोन हजार आकाश कंदीलाची मागणी असल्याचे येथील महिलांनी सांगितले. तसेच बांबू पासून बनवलेले सुबक हस्त कलेने नक्षी काम केलेले 200 आकाश कंदील अमेरिका येथे पाठवण्यात आल्याचे टेटवाली ग्रामपंचायतचे उपसरपंच पांडुरंग भुरकूड यांनी माहिती दिली.

टेटवाली बांबू हस्तकला स्वयंम सहाय्यता महिला समूहात टेटवाली गावातील 45 महिला काम करत असून बांबू पासून आकाश कंदील व विविध वस्तू बनवण्याचे केशव सृष्टी या संस्थेकडून 26 महिलांनी 1 महिन्याचे प्रशिक्षण घेतले आहे. 2019 पासून बांबुपासून विविध प्रकारच्या हस्त कलेच्या वस्तू बनवत आहेत. हा बांबू वसई येथून आणला जात आहे. मेस बांबू, मानवेर बांबू आणि कासट अशा तीन जातींचा उत्तम बांबू या वस्तूंसाठी नैसर्गिक प्रक्रिया करून वापरला जातो. एका बांबुपासून 15 ते 16 आकाश कंदील तयार होत असल्याचे येथील महिलांनी माहिती दिली.

सध्या शेतीची कामे सर्वत्र सुरू असतांनाही येथील महिला रात्री आराम करण्याच्या वेळेत एकत्र येऊन सुबक आकाशकंदील तयार करीत आहेत. 10 वेगवेगळ्या पद्धतीच्या आकाश कंदिलांची 300 ते 800 पर्यंत किंमत आहे. काम सुरू असताना पारंपरिक व स्फूर्ती देणारी गीत येथे गायली जातात, ज्यामुळे कामात विरंगुळा व लक्ष केंद्रित करण्यास मदत होते, असे येथील सदस्य सांगतात. सगळ्या वस्तू पारंपरिक हत्यारांच्या साह्याने बनविले जात असले तरी येत्या काळात आधुनिक हत्यारे व यंत्र वापरून आपल्या या कलेला व्यावसायिक स्वरूप देण्याचा या येथील महिलांचा मानस आहे. दिवाळी जवळ आल्याने मोठ्या प्रमाणात आता बांबू पासुन तयार केलेल्या आकाश कंदीलाला मागणी आहे.

बांबुपासून विविध प्रकारच्या हस्तकलेच्या वस्तू : मोबाईल व चायनीज खेळण्याच्या दुनियेत रमलेल्या मुलांना पारंपरिक खेळण्याचा पूर्णपणे विसर पडला असून उटावली येथील बांबू पासून वस्तू बनविणाऱ्या कलाकारांनी लाकडी खेळण्यांवर विशेष लक्ष दिले आहे. रेल्वे इंजिन, बदक, गाडी अशा विविध खेळण्यांसोबत पूर्णपणे नैसर्गिक व बांबूपासून तयार केलेले आकाशकंदील, फुलदाण्या व अन्य 35 प्रकारच्या वस्तू आपले मन मोहून टाकतात. वस्तू विक्रीतुन लाखो रुपयाची उलाढाल होत असल्याचे येथील महिलांनी सांगितले.

पाणीबॉटल, चहाकप, मोबाईल स्टॅन्ड, फुलदाणी, बॉल, मोबाईल स्पीकर स्टॅन्ड, फूड स्टॅन्ड, तारपा शोपीस अशा 35 प्रकारच्या वस्तू येथे आपल्याला पाहायला मिळतात. या ठिकाणी 60 रुपयांपासून 1200 रुपयांपर्यंत विविध वस्तू मिळतात. बांबूचे फर्निचर देखील येथे तयार करू दिले जात असून वस्तूंवर केलेल्या वारली पेंटिंग एक कथा सांगत असते.

टेटवाली बांबू हस्तकला स्वयंम सहाय्य्यता महिला समूहाचे अध्यक्ष नमिता भुरकूड म्हणाल्या, केशव सृष्टी संस्थेने प्रशिक्षण देऊन आम्हाला कलेचा मार्ग दाखवला असून आता आम्ही पूर्ण ताकतीने हा व्यवसाय घर व शेती सांभाळून करीत आहोत. आम्हाला खऱ्या अर्थाने स्वावलंबी बनविण्यात या कलेने सहकार्य केले असून पुढील काळात सुबक व वेगळ्या पद्धतीच्या वस्तू बनवून गरुडझेप घेण्याचा आमचा मानस आहे. टेटवाली ग्रामपंचायतीचे उपसरपंच पांडुरंग भुरकूड म्हणाले, बांबू पासून विविध प्रकारच्या हस्तकलेच्या वस्तू या समूहा कडून बनवल्या जात आहे. दिवाळी आल्याने आकाश कंदीला जास्त बनवण्याचे आमचे प्रयत्न आहेत. आकाश कंदीलांना खुप मागणी आहे. बांबू पासुन बनवलेल्या 200 आकाश कंदील अमेरिकेत निर्यात करण्यात आले आहेत. तर बांबु पासून बनवलेल्या विविध प्रकारच्या हस्तकेलेच्या सुबक नक्षी काम केलेल्या वस्तू इंग्लड, आस्ट्रेलिया, व इतर देशात मागणी नुसार निर्यात केल्या जातात.

सकाळ+ चे सदस्य व्हा

ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!

शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.

Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.

SCROLL FOR NEXT

बांबूपासून साकारलेल्या आकाश कंदीलला अमेरिकेत डिमांड

दिवाळी सणाला आकाश कंदील यांना विशेष महत्त्व

Also Read

Success story: गुन्हेगारीमुळे बदनाम होतं गाव! आता प्रत्येक घरामध्ये आहेत अधिकारी; नेमका बदल कसा झाला?

Asia Cup 2025: भारताच्या ७ खेळाडूंचे आशिया चषक संघात पदार्पण; त्यापैकी पाच प्लेइंग इलेव्हनमध्ये नक्की दिसणार

Latest Marathi News Updates : ओबीसी समाज बांधवांची बैठक ठरली फिकी; रिकाम्या खुर्च्या ठळकपणे जाणवल्या

Chandrababu Naidu: ‘एनडीए’च्याच उमेदवाराला पाठिंबा; चंद्राबाबू नायडू यांचे स्पष्टीकरण, राधाकृष्णन यांचे केले कौतुक