जळगाव : भूमंडळातील ग्रहांच्या चक्रानुसार ठराविक दिवशी ‘शून्य सावली’ अर्थात, ‘झीरो शॅडो’चा (Zero shadow Day) प्रत्यय येतो. येत्या बुधवारी (ता. २५) जळगावात तशा प्रकारचा अनुभव येणार आहे. (Zero Shadow Day in Jalgaon tomorrow Jalgaon News)

आपण नेहमी म्हणतो, की रोज दुपारी बाराला सूर्य आपल्या डोक्यावर येतो. पण रोज तसे घडत नाही. कारण सूर्य वर्षातून फक्त दोनदाच आपल्या डोक्यावर येतो. सौरघड्याळानुसार (Solar clockwise) (स्थानिक वेळ) दुपारी बाराला व हातातील घड्याळानुसार (भारतीय प्रमाण वेळ) १२ वाजून काही मिनिटांनी डोक्यावर येतो आणि आपली सावली इकडे-तिकडे न पडता ती पायाजवळ पडते. निसर्गाच्या या अदभूत घटनेला ‘शून्य सावली दिवस’ किंवा ‘झीरो शॅडो डे’ असे म्हणतात. खरे बघितले तर संपूर्ण दिवस सावली आपल्या पायाखाली नसते. १२ वाजून काही मिनिटांची जी वेळ असते, त्या क्षणाला प्रत्येक सरळ उभ्या असलेल्या वस्तूची सावली त्याच्या पायाजवळ पडते. म्हणून याला शून्य सावली दिवस असे म्हणण्याऐवजी ‘शून्य सावलीचा क्षण’ असलेला दिवस असे म्हणणे योग्य राहील, असे अभ्यासक अमोघ जोशी यांनी सांगितले.

आपल्याकडे कधी?

२१ मार्च ते २१ जून या उत्तरायणाच्या काळात २५ मेस सूर्याचे डेक्लिनेशन आपल्या शहराच्या अक्षांशाइतके असते. थोडक्यात असे की, २५ मेस सूर्य २१.०० अक्षांशावर उगवतो, त्यादिवशी दुपारी १२ वाजून २४ मिनिटे ४५ सेकंद या वेळी आपण ‘शून्य सावलीचा क्षण’ अनुभवतो. २१ जूननंतर परतीच्या प्रवासात १६ जुलैला सूर्याचे डेक्लिनेशन (सूर्याची क्रांती) परत आपल्या शहराच्या अक्षांशाइतके असते. त्या वेळी दुसऱ्यांदा आपल्याकडे ‘शून्य सावलीचा क्षण’ आपल्याला अनुभावास मिळतो. या स्थितीचे निरीक्षण करणाऱ्या उपक्रमाचे थेट प्रक्षेपण फेसबुकच्या माध्यमातून २५ मेस दुपारी ११ वाजून ४५ मिनिटांपासून होणार असल्याचे अमोघ जोशी यांनी कळविले आहे.