कोकण रेल्वेचा वेग
शनिवारपासून मंदावणार

मॉन्सून पार्श्वभूमी; गाड्या एक ते दोन तास लवकर

सकाळ वृत्तसेवा
कणकवली, ता. ६ ः कोकण रेल्वे मार्गावरील पावसाळ्यातील खबरदारी म्हणून बेलापूर, रत्नागिरी आणि मडगाव येथील नियंत्रण कक्ष २४ तास दक्ष राहणार आहे. संभाव्य धोका टाळण्यासाठी मान्सूनचे वेळापत्रक १० जूनपासून ३१ ऑक्टोबरपर्यंत लागू होईल. या वेळापत्रकाप्रमाणे कोकण रेल्वे मार्गारील गाड्यांचा वेग तासी ४० किलोमीटर राहणार आहे. त्यामुळे मडगावहुन मुंबईकडे जाताना गाड्या वेळत एक ते दोन तास लवकर असा बदल आहे.
कोकणात मुसळधार पाऊस पडतो. कोकण रेल्वेने पावसाळ्यापूर्वी पाणलोटाची साफसफाई, कलमांची तपासणी याकडे विशेष लक्ष दिले आहे. गेल्या काही वर्षांमध्ये रेल्वे मार्गावर मोठ्या प्रमाणात भू-सुरक्षा कामे राबविल्या गेल्याने दगड पडण्याच्या आणि माती घसरण्याच्या घटनांमध्ये लक्षणीय घट झाली असल्याचा दावा रेल्वेने एक प्रसिध्दी पत्रकातून केला आहे. त्यामुळे गाड्या सुरक्षितपणे चालवल्या गेल्या आहेत. गेल्या १० वर्षांत पावसाळ्यात दरड पडल्यामुळे रेल्वे सेवेत कोणताही मोठा व्यत्यय आलेला नाही. रेल्वे गाड्या सुरक्षितपणे चालवता याव्यात, यासाठी कोकण रेल्वे विहित मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार मान्सून पेट्रोलिंग सुरू राहील. पावसाळ्यात कोकण रेल्वे मार्गावर सुमारे ६७३ जवान गस्त घालणार आहेत. असुरक्षित ठिकाणे ओळखून चोवीस तास गस्त घातली जाईल. २४ तास स्टेशनरी वॉचमन तैनात केला जाईल. अतिवृष्टीच्या वेळी लोको पायलटना ताशी ४० किलोमीटरच्या कमी वेगाने गाड्या चालवण्याच्या सूचना देण्यात आल्या आहेत. रत्नागिरी आणि वेर्णा येथे ऑपरेशन थिएटर आणि आपत्कालीन वैद्यकीय मदतीची तरतूद असलेली सेल्फ-प्रोपेल्ड एआरएमव्ही (अपघात निवारण वैद्यकीय व्हॅन) सज्ज ठेवण्यात आली आहे. वेर्णा येथे एआरटी (अॅक्सिडेंट रिलीफ ट्रेन) देखील सज्ज ठेवण्यात आली आहे. सर्व सुरक्षा श्रेणी कर्मचाऱ्यांना आपत्कालीन परिस्थितीत नियंत्रण कार्यालय आणि स्थानकाशी संपर्क साधण्यासाठी मोबाईल फोन देण्यात आले आहेत. दोन्ही लोको पायलट आणि गार्ड्स ऑफ ट्रेन्सना वॉकी-टॉकी सेट देण्यात आले आहेत. तसेच कोकण रेल्वेवरील प्रत्येक स्थानकावर २५ वॅटचे VHF बेस स्टेशन आहे. हे ट्रेन, क्रू तसेच ट्रेन क्रू आणि स्टेशन मास्टर यांच्यात वायरलेस संप्रेषण सक्षम करेल. कोकण रेल्वे मार्गावर इमर्जन्सी कम्युनिकेशन (EMC) सॉकेट्स सरासरी १ किमी अंतरावर प्रदान करण्यात आले आहेत. जे पेट्रोलमन, वॉचमन, लोको पायलट, गार्ड आणि इतर फील्ड मेंटेनन्स कर्मचार्‍यांना कोणत्याही आपत्कालीन परिस्थितीत स्टेशन मास्तर आणि नियंत्रण कार्यालयाशी संपर्क साधण्यास सक्षम करतात. आपत्कालीन संपर्कासाठी एआरएमव्ही (अॅक्सिडेंट रिलीफ मेडिकल व्हॅन) मध्ये सॅटेलाईट फोन संपर्क प्रदान करण्यात आला आहे. सिग्नल दृश्यमानता सुधारण्यासाठी कोकण रेल्वेवरील सर्व मुख्य सिग्नल पैलू आता एलईडीने बदलले आहेत.
याचबरोबर ९ स्थानकांवर सेल्फ रेकॉर्डिंग पर्जन्यमापक बसवण्यात आले आहेत. माणगाव, चिपळूण, रत्नागिरी, विलवडे, कणकवली, मंडगाव, कारवार, भटकळ आणि उडुपी या परिसरातील पावसाची नोंद दैंनदिन केली जाईल. पावसाचा जोर वाढल्यास अधिकारी सतर्क करतील. तीन ठिकाणी पुलांसाठी पूर चेतावणी प्रणाली प्रदान करण्यात आली आहे. काली नदी (माणगाव आणि वीर दरम्यान), सावित्री नदी (वीर आणि सापे वामणे दरम्यान), वाशिष्ठी नदी (चिपळूण आणि कामठे दरम्यान) आणि पाण्याचा प्रवाह धोक्याच्या पातळीपेक्षा जास्त झाल्यास अधिकाऱ्यांना सतर्क करेल. ४ ठिकाणी अॅनिमोमीटर बसवण्यात आले आहेत. उदा. वाऱ्याच्या वेगाचे निरीक्षण करण्यासाठी पनवेल मार्ग (रत्नागिरी आणि निवसर दरम्यान), मांडोवी पूल (थिविम आणि करमाळी दरम्यान), झुआरी पूल (करमाळी आणि वेर्णा) आणि शरावती पूल (होन्नावर आणि मानकी दरम्यान) येथे आहेत. बेलापूर, रत्नागिरी आणि मंडगाव येथील नियंत्रण कक्ष पावसाळ्यात गाड्या सुरक्षितपणे चालवण्यासाठी २४ तास कार्यरत राहील.
--------
पॉईंटर्स
* ६७३ जवान गस्त घालणार
* २४ तास स्टेशनरी वॉचमन तैनात
* ९ स्थानकांवर सेल्फ रेकॉर्डिंग पर्जन्यमापक
* स्थानकावर २५ वॅटचे VHF बेस स्टेशन
* ३ ठिकाणी पुलांसाठी पूर चेतावणी प्रणाली