खतांचे वाढीव दर रद्द केल्यानंतर कोणते खत किती रुपयांना मिळणार, जाणून घ्या सविस्तर

श्रीनिवास दुध्याल

Updated:२ जून, २०२१, ६:४८ AM

आता सरकारने डीएपी (डाय-अमोनियम फॉस्फेट) सोबतच पी अँड के (फॉस्फेट आणि पोटॅश) खतांसाठीसुद्धा सबसिडी जाहीर केली आहे. त्यामुळे आता सगळ्याच खतांचे दर कमी होणार आहेत.

सोलापूर : कोरोना (Covid-19) विषाणू प्रादुर्भावाच्या पार्श्‍वभूमीवर सुरू असलेल्या लॉकडाउनमुळे (Lockdown) शेतकरी पिचला जात आहे. त्याच्या शेती उत्पादनाला बाजारभाव मिळत नाही. त्यातच पावसाळ्यात नवीन पीक लागवड करताना लागणाऱ्या खते व बी-बियाणे (Fertilizers and seeds) विक्रेत्यांकडून अव्वाच्या सव्वा दराने विकले जात असल्याच्या तक्रारी येत आहेत. खत उत्पादक कंपन्यांनी खताच्या एका गोणीमागे म्हणजेच 50 किलोच्या बॅगमागे 600 ते 700 रुपये इतकी दरवाढ केल्यामुळे शेतकरी चिंतेत होते. यात शेतकरी मात्र भरडला जात होता. (Information on new fertilizer rates after cancellation of increased rates)

Also read:आरक्षणामुळे "एमपीएससी'च्या 24 परीक्षांचा तिढा ! संयुक्‍त पूर्वपरीक्षा लांबणार

पंतप्रधान नरेंद्र मोदींनी डीएपी खतांवरील अनुदानात वाढ केल्याचे जाहीर केले होते, पण पंतप्रधान कार्यालयाकडून काढण्यात आलेल्या प्रसिद्धिपत्रकात इतर खतांच्या अनुदानाविषयीचा उल्लेख नव्हता. त्यामुळे मग फक्त डीएपीचेच दर कमी होणार का, असा प्रश्न शेतकरी विचारत होते. पण आता सरकारने डीएपी (डाय-अमोनियम फॉस्फेट) सोबतच पी अँड के (फॉस्फेट आणि पोटॅश) खतांसाठीसुद्धा सबसिडी जाहीर केली आहे. त्यामुळे आता सगळ्याच खतांचे दर कमी होणार आहेत. जाणून घ्या सरकारने खतांसाठी जाहीर केलेले अनुदान आणि कंपन्यांनी जाहीर केलेले खतांचे नवीन दर याविषयी.

खतांवरील अनुदानात वाढ

पंतप्रधान नरेंद्र मोदींनी 19 मे रोजी डीएपी (डाय अमोनियम फॉस्फेट) या खताच्या एका गोणीवरचे अनुदान 500 रुपयांवरून 1200 रुपयांपर्यंत वाढवले. यामुळे सगळ्याच कंपन्यांची डीएपी खताची एक गोणी आता शेतकऱ्यांना 2400 रुपयांऐवजी 1200 रुपयांना मिळणार आहे. याशिवाय 20 मे रोजी केंद्रीय खते मंत्रालयाने एक नोटिफिकेशन जारी केले. त्यानुसार फॉस्फेट आणि पोटॅश खतांसाठी (पी अँड के) (P & K fertilizer) सबसिडी जाहीर करण्यात आली आहे.

विशेष म्हणजे गेल्या वर्षीच्या तुलनेत यंदाच्या सबसिडीत वाढ करण्यात आली आहे. त्यामुळे आता खतांमध्ये जी दरवाढ झाली होती ती कमी होणार आहे. केंद्र सरकारकडून राखायनिक खतांवर NBS (Nutrient Based Subsidy) या योजनेअंतर्गत अनुदान दिले जाते. म्हणजेच खतांमधील पोषक द्रव्यांच्या आधारावर म्हणजे त्या खतात किती किलो नायट्रोजन, फॉस्फेट, पोटॅश आणि सल्फर आहे, यानुसार ही सबसिडी दिली जाते.

2020-21 मध्ये नायट्रोजनसाठी प्रतिकिलो 18.789 रुपये, फॉस्फेटसाठी प्रतिकिलो 14.888 रुपये, पोटॅशियमसाठी प्रतिकिलो 10.116 रुपये, तर सल्फरसाठी प्रतिकिलो 2.374 रुपये अनुदान निश्‍चित करण्यात आले होते. आता 2021-22 च्या खरीप हंगामासाठी नायट्रोजनसाठी प्रतिकिलो 18.789 रुपये, फॉस्फेटसाठी प्रतिकिलो 45.32 रुपये, पोटॅशियमसाठी प्रतिकिलो 10.116 रुपये, तर सल्फरसाठी प्रतिकिलो 2.374 रुपये अनुदान निश्‍चित करण्यात आले आहे. गेल्या वर्षीच्या तुलनेत यंदा फॉस्फेटसाठीचे अनुदान 14.888 रुपयांहून 45.32 रुपये करण्यात आले आहे.

Also read:जिल्ह्यात तीन हजार रेमडेसिव्हिर पडूनच ! साडेसतरा हजार बेड शिल्लक

खतांचे नवीन दर

भारतात सर्वाधिक वापर युरिया या खताचा केला जातो. यंदा युरियाचे दर "जैसे थे' ठेवण्यात आले होते. यात कोणतीही वाढ करण्यात आलेली नाही. म्हणजेच सगळ्या खत उत्पादक कंपन्यांची युरियाची 45 किलोची एक बॅग शेतकऱ्यांना 266 रुपयांनाच मिळणार आहे.

आता आपण कंपनीनुसार खतांच्या इतर ग्रेड्‌सच्या किमती जाणून घेऊया.

इफ्को (Indian Farmers Fertiliser Cooperative Limited) ने नवीन खतांचे दर जाहीर केले आहेत. कंपनीने जारी केलेल्या पत्रकानुसार 20 मे 2021 पासून या नवीन दराने खतांची विक्री केली जाणार आहे.

इफ्को कंपनीच्या नवीन खतांचे दर