औरंगाबाद : फाॅरेन्सिक सायन्सचा वापर गुन्हेगारीविषयक तपास आणि कायदेविषयक प्रक्रियांसाठी केली जाते. यात अनेक शाखांचा समावेश होतो. यात विज्ञानाच्या अनेक शाखा जसे की रसायनशास्त्र, जीवशास्त्र, पदार्थविज्ञान, भूशास्त्र, मानसशास्त्र, समाजशास्त्र, अभियांत्रिकी आदींचा समावेश होतो. एखाद्या गुन्हेगारी प्रकरणात तुम्ही फाॅरेन्सिक रिपोर्टविषयी ऐकले असेल. त्याचा छडा लावला जातो. गुन्हेगाराचा पत्ता लावण्यासही मदत होते. हस्ताक्षर ओळखण्यासाठी फाॅरेन्सिक एक्स्पर्टची मदत घेतली जाते. 

या शब्दाचा अर्थ काय?

फाॅरेन्सिक शब्द लॅटिन फाॅरेन्सिसवरुन आले आहे. त्याचा अर्थ होतो फोरम.

शक्यता

फाॅरेन्सिक सायन्सचे स्वरुप विस्तृत आहे. तुम्हाला अनेक सरकारी आणि खासगी क्षेत्रात नोकरी मिळू शकते. यातून तुमचे कौशल्य आणि माहिती भर पडू शकते. डिग्री पूर्ण झाल्यानंतर तुम्ही स्वतःचा व्यवसाय सुरु करु शकता. फाॅरेन्सिक सर्व्हिस ऑफिस उघडू शकता. तुम्हाला फाॅरेन्सिक लॅब, अन्वेषण कार्यालये, बँका आणि इतर सरकारी आणि खासगी एजन्सीत नोकरी मिळू शकते. जगभरात गुन्हेविश्व अमर्याद आहे. त्यामुळे या क्षेत्रात खूप संधी आहेत. 

कोर्स

फाॅरेन्सिक सायन्समध्ये तीन वर्षांचे बीएस्सी, दोन वर्षांचे एमएस्सी किंवा फाॅरेन्सिक सायन्समध्ये पीजी डिप्लोमा करु शकता. फाॅरेन्सिक सायन्समध्ये पीएचडी आणि एमफील ही करु शकता.

स्पेशलायझेशन 

फाॅरेन्सिक बायोलाॅजी, फाॅरेन्सिक सोरोलाॅजी, फाॅरेन्सिक केमिस्ट्री, फाॅरेन्सिक टाॅक्सिकाॅलाॅजी, फाॅरेन्सिक बॅलिटिक्स , फाॅरेन्सिक एनटोमोलाॅजी, फाॅरेन्सिक बाॅटनी

भारतातील विद्यापीठे जिथे शिक्षण मिळते

पंजाब विद्यापीठ, भीमराव आंबेडकर विद्यापीठ, मणिपाल विद्यापीठ, दिल्ली विद्यापीठ, लखनौ विद्यापीठ, गुजरात फाॅरेन्सिक सायन्सेस युनिव्हर्सिटी 

जाॅब प्रोफाईल 

इन्व्हेस्टिगेटिव्ह ऑफिसर, लीगल कौन्सिलर, फाॅरेन्सिक सायंटिस्ट, काईमसीन इन्व्हेस्टिगेटर, शिक्षक किंवा प्राध्यापक, क्राईम रिपोर्टर, फाॅरेन्सिक इंजिनिअर, लाॅ कन्सल्टन्ट, हँडरायटिंग एक्स्पर्ट

कुठे मिळते नोकरी?

इंटेलिजन्स ब्युरो, सेंट्रल ब्युरो ऑफ इन्व्हेस्टिगेशन, सेंट्रल गव्हर्नमेंट फाॅरेन्सिक सायन्सेस लॅब, हाॅस्पिटल, प्रायव्हेट डिटेक्टिव्ह एजन्सी, लाॅ फार्म, पोलिस विभाग, क्वाॅलिटी कंट्रोल ब्युरो, बँक, विद्यापीठ, डिफेन्स किंवा आर्मी

पगार 

सरकारी क्षेत्राव्यतिरिक्त खासगी क्षेत्रातही चांगला पगार मिळतो. या क्षेत्रात सुरूवातीला पॅकेज तीन ते चार लाख रूपये असते. अनुभव मिळाल्यावर ६ लाखांपासून आठ लाखांपर्यंत महिन्याला कमावू शकता.