मुंबई : कोविड- 19 वरील लशीची प्रतीक्षा अवघे जग करत असताना, अभूतपूर्व अशा नोव्हेल कोरोनाविषाणूचा जोर कायम आहे. मात्र, कोरोनाचा संसर्ग होऊ नये म्हणून घरगुती पद्धतीने तयार केलेल्या वेगवेगळ्या काढ्यांचे सेवन मोठ्या प्रमाणात वाढले असून त्याचे काही दुष्परिणाम दिसत असल्याचे वैद्यकीय तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. 

हेही वाचा - नॉन कोविड रुग्णांसाठी रक्ताची हाक, कोविड नियमांतर्गतच होणार रक्तदान

फोर्टिस रुग्णालयातील जनरल फिजिशियन डॉ. संजय शहा यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, कोविड-19 आजाराच्या भीतीमुळे ‘काढ्यां’चे (वनस्पतीजन्य पदार्थांचे मिश्रण) सेवन वाढले आहे. त्यात सहसा आले, लिंबू, लसूण, हळद, मिरे, कोरफड आणि बोरवर्गीय फळांचा समावेश होतो. 
घरगुती काढ्यांच्या अतिसेवनामुळे एका तरुण रुग्णामध्ये शस्त्रक्रियेनंतर रक्तस्राव होत असल्याचे आढळले. रुग्णाच्या केसचे संपूर्ण अन्वेषण केल्यानंतर तसेच वैद्यकीय इतिहासाचे तपशीलवार मूल्यमापन केल्यानंतर आमच्या असे लक्षात आले की, रुग्ण घरी केलेल्या काढ्याचे खूप मोठ्या प्रमाणात सेवन करत होता. त्यामुळे त्याच्या शरीरात अंतर्गत रक्तस्राव सुरू झाला असे उदाहरण डॉ. शहा यांनी दिले. 

इतर आजार असलेल्यांसाठी काढे घातकच - 
ज्या व्यक्तींना अन्य काही आजार (कोमॉर्बिडिटीज) आहेत, विशेषत: जे रुग्ण रक्त पातळ करणारी औषधे किंवा अन्य जुन्या आजारांसाठी औषधे घेत असतात त्यांच्यासाठी हे काढे घातक ठरू शकतात. यातून रक्तस्रावाची प्रवृत्ती वाढू शकते. रक्तस्राव कोठून होतो यावरही बरेच काही अवलंबून आहे. काही ठिकाणांहून होणारा रक्तस्राव फार धोकादायक नसतो, तर मेंदू किंवा आतड्यांतून होणारा रक्तस्राव प्राणघातक ठरू शकतो.  

हेही वाचा - मुंबईतील वोक्हार्ट रूग्णालयाला यूएसए JCI द्वारे सलग दुसऱ्यांदा मान्यता

काढ्यांच्या अतिसेवनाचे दुष्परिणाम - 

उष्ण मिश्रणांचे सेवन केल्यास तोंडातून वरच्यावर रक्तस्राव होणे किंवा अल्सर्स यांसारखे दुष्परिणाम जाणवू शकतात. मसाल्यांमुळे शरीरात अतिरिक्त उष्णता निर्माण होते आणि त्यामुळे नाकातून रक्तस्राव होऊ शकतो; यामुळे अन्ननलिकेत घर्षण निर्माण होऊन एसोफॅगीयल इरोजन होऊ शकते, यातून गॅस्ट्रो-एसोफॅगीयल रिफ्लक्स होऊन पचनावर परिणाम होऊ शकतो. यामुळे रोगप्रतिकारशक्तीवर परिणाम होण्याची शक्यता निर्माण होते. हळद किंवा कोरफडीसारखे घटक पदार्थ अतिरिक्त प्रमाणात घेतल्यास त्याने यकृताला धोका पोहोचू शकतो. त्यातून कावीळ होण्याची शक्यता असते. यामुळेही यकृतात रक्तस्राव होऊ शकतो, लिव्हर फेल्युअर ही होतो.  त्यामुळे, कोणत्याही घरगुती काढ्याचे सेवन करण्यापूर्वी आपल्या डॉक्टरांशी बोला असा सल्ला डॉ. शहा यांनी दिला आहे.

Excessive use of herbs to boost immunity is dangerous 

----------------------------------------------------------------------

( संपादन - तुषार सोनवणे )