मुंबई : कोराना उपचारादरम्‍यान देण्‍यात येणा-या स्‍टेरॉईडमुळे रूग्‍णांना अतिशय गंभीर साईड इफेक्‍टचा सामना करावा लागत आहे. त्यातच म्‍युकोरमायकॉसिस (mucormycosis) या बुरशीजन्‍य संसर्गाचे गंभीर परिणाम रूग्‍णांवर होत आहेत. राज्यातदेखील अशा रुग्णांच्या संख्येत वाढ झाल्याचं डॉक्टरांच्या निदर्शनास आलं आहे. त्यामुळेच 'या संसर्गाचा प्रादुर्भाव रोखण्यासाठी शासनाने प्रभावी उपाययोजना करणे गरजेचं आहे', असं मत आमदार सुधीर मुनगंटीवार (sudhir mungantiwar) यांनी व्यक्त केलं आहे. तसंच त्यांनी राज्‍यपाल, मुख्‍यमंत्री, आरोग्‍यमंत्री, आरोग्‍य विभागाचे प्रधान सचिव यांनी पत्र पाठवत, "म्‍युकोरमायकॉसिस आजाराच्या उपचाराचा समावेश जनआरोग्‍य योजनेत करावा", अशी मागणीही केली आहे. (take effective measures to prevent the outbreak of mucormycosis sudhir mungantiwar)

म्‍युकोरमायकॉसिवरील प्रतिबंधात्मक इंजक्शन प्रचंड महागडे असून या आजारावर करण्यात येणाऱ्या शस्त्रक्रियेचा खर्चदेखील सर्वसामान्यांच्या अवाक्याबाहेरचा आहे. विशेषत: अॅम्‍फोटरसीन –बी हे इंजेक्‍शन प्रतिबंधक इंजेक्‍शन जास्त महाग असल्यामुळे निदान ते तरी कमी किंमतीत उपलब्‍ध करावे. तसंच गरजु रुग्णांच्या सोयीच्या दृष्टीने या उपचाराचा समावेश महात्मा ज्योतिबा फुले जनआरोग्य योजनेत करावा, अशी मागणी मुनगंटीवार यांनी पत्रात केली आहे.

या बुरशीच्‍या संसर्गाचा वेग सर्वाधिक असून उपचारासाठी वेळ कमी मिळतो. लवकर निदान झाले तर इंजेक्‍शनद्वारे उपचार शक्‍य होतो. जर उशीर झाला तर शस्‍त्रक्रिया करण्‍याची वेळ येते. डोळयांपाशी संसर्ग पोहचल्‍यास त्‍यांना कायम स्‍वरूपी इजा होण्‍याची शक्‍यता असते. अनेक रुग्णांना यामुळे आपले डोळे गमवावे लागले आहेत. हा संसर्ग मेंदुपर्यंत पोहचल्‍यास उपचार करणे दुरापास्‍त होते व रूग्‍णांचा मृत्‍यू होतो. त्यादृष्‍टीने मार्गदर्शक तत्‍वांमध्‍ये बदल करणे अत्‍यंत गरजेचे आहे. उपचारादरम्यान अत्‍यल्‍प प्रमाणात स्‍टेरॉईडचा वापर करणे आवश्‍यक आहे. त्‍याचप्रमाणे उपचारादरम्‍यान अॅण्टी फंगल औषधे रूग्‍णांना देण्‍याची आवश्‍यकता असल्याचेही सुधीर मुनगंटीवार यांनी पत्रात म्हटले आहे.

मृत्यूदर अधिक

रोगप्रतिकारशक्‍ती कमी झाल्‍यामुळे कोरोनावर मात केलेल्या रूग्‍णांमध्‍ये हा दुर्मिळ संसर्ग आढळत आहे. कोरोनाच्‍या पहिल्‍या लाटेच्‍या तुलनेत या लाटेत म्‍युकोरमायकॉसिस या बुरशीजन्‍य आजाराचे रूग्‍ण वाढले आहेत. याचा मृत्यूदर हा 54 टक्‍के असून वेळेवर उपचार घेतल्‍यास आजारातून बाहेर पडता येते. नाकावाटे ही बुरशी डोळे आणि मेंदुकडे वाढत जाते. लवकरात लवकर निदान झाल्‍यास इंजेक्‍शनच्‍या माध्‍यमातून उपचार करता येतात. कोरोना उपचारादरम्‍यान वापरल्‍या जाणा-या स्‍टेरॉइडमुळे रोगप्रतिकारशक्‍ती कमी होते. सामान्‍यतः श्वास घेताना युब्‍युक्‍युटस नावाचे जिवाणू नाकामध्‍ये जातात. परंतु रोगप्रतिकार शक्‍ती संतुलित नसेल तर म्‍युकोरमायकॉसिस या बुरशीची वाढ होते. तसेच मधुमेह किंवा इतर सहव्‍याधी असलेल्‍या लोकांमध्‍ये या बुरशीच्‍या संसर्गाची वाढत होत आहे.

संपादन : शर्वरी जोशी