न्यायमूर्तींचा चालक बनला वकील!
उच्च न्यायालयातील अनोखी यशोगाथा

मयूर फडके ः सकाळ वृत्तसेवा
मुंबई, ता. १९ ः ‘डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर नसते तर आज आम्ही कुठे असतो नाही सांगता येणार...’ हे शब्द आहेत अशोक विलास भद्रिगे यांचे. मुंबई उच्च न्यायालयात न्यायमूर्तींचे चालक म्हणून काम करणाऱ्या भद्रिगे यांनी वकिलीची पदवी घेऊन सनद मिळवली आहे. असे करणारे भद्रिगे हे उच्च न्यायालयातील ओरिजनल साइडचे पहिले चालक बनले आहेत. आपल्या या कामगिरीचे श्रेय ते डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांना देतात. शिवाय उच्च न्यायालयाच्या न्यायमूर्तींच्या सान्निध्यात राहिल्यावर त्यांच्या सहवासातून मिळालेल्या प्रेरणेतूनच आपण एक चालक ते वकील हा प्रवास करू शकलो, असेही भद्रिगे यांनी सांगितले.
भद्रिगे मूळचे पुण्यामधील जुन्नर इथल्या आळेफाट्याचे आहेत. मुंबईत वास्तव्याला असल्याने त्यांचे भायखळ्याच्या डायमंड ज्युबिली हायस्कूलमध्ये शिक्षण झाले. सुरुवातीच्या काळात घरची परिस्थिती हलाखीची होती. त्यामुळे २००९मध्ये पदवी मिळवल्यानंतर घरचा भार सांभाळायचा हेच प्रथम कर्तव्य मानून ते कामाला लागले. वकील होण्याचे कोणतेही ध्येय नव्हते. २००६ ते २००९ हा काळ खूप परीक्षा पाहणारा होता. याच काळात त्यांची मुंबई उच्च न्यायालयात चालकपदी निवड झाली. सुरुवातीला राखीव चालक म्हणून वर्षभर काम पाहिल्यानंतर २०१० पूर्णवेळ चालक म्हणून रुजू झाले. न्यायमूर्तींचा चालक असल्यामुळे शिस्त, शिष्टाचार आणि कठोर नियम हे ओघाने आलेच. याच काळात अनेक नामवंत आणि ज्येष्ठ न्यायमूर्तींकडे चालक राहिलेल्या भद्रिगे यांची कायद्याच्या जगाशी ओळख झाली. न्या. सत्यरंजन धर्माधिकारी, न्या. साधना जाधव, न्या. रियाझ छागला, न्या. नितीन सांबरे यांच्याकडे त्यांनी काम केले. विद्यमान सरन्यायाधीश गवई उच्च न्यायालयात असताना त्यांच्याकडे दीड वर्षे चालक म्हणून त्यांनी काम केले. सध्या ते मुख्य न्या. श्री चंद्रशेखर यांच्याकडे कार्यरत आहेत.
या काळात वकिलीचा विचार मनामध्ये घोंगावू लागला. वकील होण्यासाठी पदवी करणे गरजेचे होते. पदवी मिळेपर्यंत २०१६ उजाडले. त्यानंतर विधी शाखेचा अभ्यास करण्यासाठी विधी महाविद्यालयात गेल्यावर सीईटीची माहिती मिळाली; परंतु सीईटीसाठी कमीतकमी ४० टक्क्यांची आवश्यकता होती. तेही नसल्यामुळे २०१९मध्ये बारावीच्या गुणांच्या बळावर सीईटीसाठी अर्ज भरला.
भद्रिगे म्हणाले, २०१६ पासून जुलै २०२४ पर्यंत न्या. रियाझ छागला यांच्याकडे चालक होतो. न्या. सांबरे आणि रजिस्ट्रार बदर यांनी मला पदवी परीक्षा पूर्ण करण्यास मदत केली. न्या. इक्बाल आणि न्या. रियाझ छागलांमुळे मला चेंबूर कर्नाटकाच्या विधि महाविद्यालयात (सीकेसीएल) २०२०मध्ये प्रवेश मिळाला. त्यानंतर, चार वर्षे अथक प्रयत्नांनी वकिलीची परीक्षा उत्तीर्ण झालो आणि आता तात्पुरती सनदही घेतली असून नोव्हेंबरमध्ये बारची परीक्षा देणार असल्याचे भद्रिगे सांगतात.
...
न्या. गवई यांचा प्रभाव!
विद्यमान सरन्यायाधीश गवईंचा माझ्यावर खूप प्रभाव पडला. त्यांच्याकडून वकील होण्याची खरी प्रेरणा मिळाली. सरन्यायाधीशपदाची शपथ घेतल्यानंतर उच्च न्यायालयात त्यांचा सत्कार सोहळा पार पडला. तेव्हा त्यांची भेट घेतली. त्यांना तुमच्याकडे काम करीत असल्याची आठवण करून दिली, त्या वेळी पदवीधर नव्हतो, आज मी कायद्याची पदवी मिळवल्याचे त्यांना सांगितले. हे ऐकताच त्यांनीही माझी पाठ थोपटली, असे भद्रिगे म्हणाले.
...
‘थँक यू बाबासाहेब...’
वकील झाल्याचे कळल्यानंतर घरच्यांनाही खूप आनंद झाला. आई आणि बाबा खूप आनंदी आहेत. बायको, दोन्ही मुली यांनी मला यासाठी खूप साथ दिली. मी आणि माझी बहीण दोघेही एकत्र वकिली करीत होतो. आधी ती वकील झाली, आता मी झालो, असे त्यांनी सांगितल्यावर ‘आपल्या या यशोगाथेचे कोणाला श्रेय द्याल?’ असे विचारल्यावर भद्रिगे म्हणाले, ‘थँक यू बाबासाहेब...’