मुंबई महापालिकेसाठी वळणाचे वर्ष
निवडणूक रणशिंग, राजकीय समीकरणांची उलथापालथ आणि विकासकामांचा वेग
सकाळ वृत्तसेवा
​मुंबई, ता. ३० : मुंबई महापालिकेसाठी २०२५ हे वर्ष अत्यंत वादळी आणि ऐतिहासिक ठरले आहे. रखडलेल्या निवडणुकांची घोषणा, राजकीय समीकरणांमधील अभूतपूर्व बदल आणि पायाभूत सुविधांच्या प्रकल्पांची पूर्तता यामुळे हे वर्ष मुंबईकरांच्या स्मरणात राहील.
२०२५ हे महापालिकेसाठी निवडणूक आणि प्रशासकीय शिस्तीचे वर्ष म्हणून ओळखले जाईल. आता सर्वांचे लक्ष १५ जानेवारीच्या मतदानाकडे लागले असून, मुंबईचा नवा महापौर कोण होणार, याची उत्सुकता शिगेला पोहोचली आहे.

​निवडणुकांचे रणशिंग
​वर्षअखेरीस मुंबई महापालिका निवडणुकीचा कार्यक्रम जाहीर झाला. १५ जानेवारी २०२६ला होणाऱ्या मतदानासाठी २०२५च्या शेवटच्या महिन्यात राजकीय भूकंप पाहायला मिळाले.

राजकीय घडामोडी
* ​राज आणि उद्धव ठाकरे यांची युती
अनेक वर्षांच्या प्रतीक्षेनंतर शिवसेना (उद्धव बाळासाहेब ठाकरे) पक्षप्रमुख उद्धव ठाकरे आणि मनसे अध्यक्ष राज ठाकरे यांनी मराठीच्या मुद्द्यावर एकत्र येण्याचा ऐतिहासिक निर्णय घेतला.

* ​काँग्रेस-वंचित आघाडी
महाविकास आघाडीतून बाहेर पडत काँग्रेसने ॲड. प्रकाश आंबेडकरांच्या वंचित बहुजन आघाडीशी हातमिळवणी केली. यामुळे निवडणूक चौरंगी झाली आहे.

पायाभूत सुविधा आणि विकासकामांचा वेग
​प्रशासकीय राजवटीत असतानाही महापालिकेने अनेक महत्त्वाकांक्षी प्रकल्प मार्गी लावले. त्यात मुंबईच्या विकासाला हातभार लावणाऱ्या काही महत्त्वाच्या प्रकल्पांचाही समावेश आहे.
* ​मालाड केबल-स्टेड ब्रिज : मालाडमधील वाहतूक कोंडी सोडवण्यासाठी २,२२५ कोटी रुपयांच्या दोन उड्डाणपुलांच्या प्रकल्पांना गती देण्यात आली.
* ​जाहिरात मार्गदर्शक तत्त्वे : घाटकोपर होर्डिंग दुर्घटनेनंतर महापालिकेने कडक पावले उचलत ४०×४० फुटांपेक्षा मोठ्या होर्डिंगवर बंदी आणि डिजिटल होर्डिंगसाठी नवीन नियम लागू केले.
* ​कोस्टल रोड आणि मेट्रो-३ : मुंबई कोस्टल रोडचा विस्तार आणि मेट्रो-३च्या भुयारी मार्गाचे लोकार्पण ही या वर्षातील मोठी उपलब्धी ठरली. ''थर्टी-फर्स्ट’च्या निमित्ताने मेट्रो-३ प्रथमच ४० तास अखंड धावणार आहे.
​
प्रदूषण आणि न्यायालयाचा दणका
​वाढत्या बांधकामामुळे मुंबईतील हवेची गुणवत्ता खालावली. यावर मुंबई उच्च न्यायालयाने महापालिकेला चांगलेच धारेवर धरले. परिणामी, नियमांचे उल्लंघन करणाऱ्या १२५ मोठ्या प्रकल्पांना आणि खुद्द नवीन हायकोर्ट संकुलाच्या कामालाही काम बंदची नोटीस बजावण्याचे धाडस महापालिकेने दाखवले.

आधुनिक प्रशासन आणि तंत्रज्ञान
​महापालिकेने रस्ते रुंदीकरण आणि बेकायदा बांधकामे पाडण्यासाठी डिजिटायझेशनचा वापर सुरू केला आहे. नवीन मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार पारदर्शकता वाढवण्यासाठी प्रभाग स्तरावर कठोर देखरेख यंत्रणा राबवली जात आहे.
​
नवीन सौरऊर्जा प्रकल्प
मुंबईच्या वाढत्या विजेच्या मागणीचा विचार करून महापालिकेने २०२५मध्ये आपल्या सर्व प्रमुख कार्यालयांच्या आणि जलशुद्धीकरण केंद्रांच्या छतावर सौरऊर्जा प्रकल्प कार्यान्वित केले आहेत. यामुळे महापालिकेच्या वीज बिलात वार्षिक ३० टक्के बचत होण्याचा अंदाज आहे.
​
खड्डेमुक्त मुंबईसाठी नवीन तंत्रज्ञान
गेल्या अनेक वर्षांपासून टीकेचा धनी ठरणाऱ्या रस्ते विभागासाठी महापालिकेने २०२५मध्ये ‘रॅपिड हार्डनिंग काँक्रीट’ तंत्रज्ञानाचा वापर सुरू केला. यामुळे खड्डे भरल्यानंतर अवघ्या सहा तासांत रस्ता वाहतुकीसाठी खुला करणे शक्य झाले आहे. विशेषतः पावसाळ्यात या तंत्रज्ञानाचा मोठा फायदा झाला.

‘मियावाकी’ वनांचा विस्तार
शहरातील वाढत्या सिमेंटच्या जंगलात प्राणवायू वाढवण्यासाठी महापालिकेने २०२५मध्ये शहर आणि उपनगरांत आणखी ५० ठिकाणी मियावाकी वने विकसित केली. यामुळे मुंबईतील हिरवळीचे क्षेत्र चार टक्क्यांनी वाढल्याचा दावा प्रशासनाने केला आहे.

आरोग्यसेवेचे बळकटीकरण
मुंबईतील आरोग्य यंत्रणेवरचा ताण कमी करण्यासाठी २०२५ अखेरपर्यंत ‘आपला दवाखाना’ची संख्या ३०० पार केली. विशेषतः झोपडपट्टी परिसरात डिजिटल एक्स-रे आणि रक्तचाचणीची सुविधा मोफत उपलब्ध करून देण्यात आली.
​
सायबर सुरक्षा आणि नवीन बीएमसी ॲप २.०
महापालिकेने आपले नवीन अद्ययावत मोबाईल ॲप लाँच केले. याद्वारे आता मालमत्ता कर, पाणी बिल भरण्यासोबतच अतिक्रमण किंवा कचरा याबद्दल तक्रार केल्यास त्याचे निवारण २४ तासांत करण्याचे बंधनकारक करण्यात आले आहे.

​कोळीवाड्यांच्या सीमांकन प्रक्रियेला वेग
मुंबईतील ऐतिहासिक कोळीवाड्यांचे सीमांकन करून त्यांना स्वतंत्र विकास आराखड्यात स्थान देण्याचा मोठा निर्णय २०२५मध्ये घेण्यात आला. त्‍यामुळे कोळी बांधवांच्या घरांच्या पुनर्विकासाचा मार्ग मोकळा झाला आहे.
​
विकासाची त्रिसूत्री
​२०२५ मध्ये मुंबई महापालिकेने केवळ मेट्रो आणि कोस्टल रोडचेच प्रकल्प राबवले नाहीत, तर आरोग्य, पर्यावरण आणि आधुनिक तंत्रज्ञान या त्रिसूत्रीवर भर दिला. मियावाकी वनांचा विस्तार आणि खड्डे भरण्यासाठी वापरलेले नवीन रॅपिड काँक्रीट तंत्रज्ञान यामुळे नागरी सुविधांमध्ये गुणात्मक बदल पाहायला मिळाले. तसेच कोळीवाड्यांच्या सीमांकनाचा प्रलंबित प्रश्न मार्गी लागल्याने मुंबईच्या मूळ रहिवाशांना मोठा दिलासा मिळाला आहे.