सकाळ वृत्तसेवा
मुंबई, ता. १६ : मुंबई-अहमदाबाद बुलेट ट्रेन प्रकल्पाला वेग मिळताना दिसत आहे. प्रकल्पाच्या पहिल्या टप्प्यात बीकेसी ते शिळफाटा यादरम्यानच्या २१ किलोमीटर लांबीच्या बोगद्यातील २.७ किलोमीटर लांबीचा मोनोलिथिक बोगदा पूर्ण करण्यात आला आहे. देशातील पहिल्या बुलेट ट्रेन प्रकल्पातील हा टप्पा निर्णायक मानला जात आहे.
शिळफाटा ते घणसोली यादरम्यान पाच किमीचा बोगदा ‘न्यू ऑस्ट्रियन टनेलिंग मेथड’ (एनएटीएम) वापरून तयार केला जात असून, उर्वरित १६ किमीचा बोगदा ‘टनल बोरिंग मशीन’ (टीबीएम)च्या सहाय्याने खोदण्यात येणार आहे. यामध्ये ठाणे खाडीखालील सात किमी लांबीचा समुद्र बोगदाही समाविष्ट आहे. एनएटीएम पद्धतीने बोगदा जलद पूर्ण करण्यासाठी एक अतिरिक्त चालित बोगदा (एडीआयटी) तयार करण्यात आला. त्यामुळे घणसोली आणि शिळफाटा या दोन्ही बाजूंनी एकाच वेळी उत्खनन सुरू ठेवता येत आहे. सध्या शिळफाटा बाजूने १.६२ किमी उत्खनन पूर्ण झाले असून, एनएटीएम विभागात प्रगती ४.३ किमीवर पोहोचली आहे.

सुरक्षा उपाय चोख -
बोगद्याचे काम सुरू असलेल्या परिसरात इमारतींच्या सुरक्षिततेसाठी पायाभूत यंत्रणा कार्यरत आहेत. ग्राउंड सेटलमेंट मार्कर, पायझोमीटर, इनक्लिनोमीटर, स्ट्रेन गेज तसेच बायोमेट्रिक अ‍ॅक्सेस कंट्रोल यंत्रणा तैनात करण्यात आल्या आहेत.

तीन टीबीएम कार्यासाठी सज्ज -
बोगद्याच्या उर्वरित भागासाठी तीन प्रगत टनेल बोरिंग मशीन (टीबीएम) वापरण्यात येणार आहेत. सावली-विक्रोळी, विक्रोळी-बीकेसी आणि बीकेसी-सावली यादरम्यान हे यंत्र सक्रिय राहील. बीकेसी (३६ मीटर खोल), विक्रोळी (५६ मीटर) आणि सावली (३९ मीटर) येथे उभे शाफ्ट तयार करण्यात येत असून, या शाफ्टमधून टीबीएम यंत्रे खोलीत उतरवली जातील.

प्रकल्पासाठी ६३९७ कोटींचा करार -
जून २०२३ मध्ये अफकॉन्स इन्फ्रास्ट्रक्चरसोबत ६,३९७ कोटी रुपयांचा करार करण्यात आला. या कराराअंतर्गत भुयारी बोगद्याचे काम सुरू असून, बीकेसी ते शिळफाटा दरम्यानचा २१ किमीचा मार्ग प्रकल्पाच्या दृष्टिकोनातून अत्यंत महत्त्वाचा आहे.
---
मुख्य मुद्दे :
२.७ किमी मोनोलिथिक बोगद्याचे काम पूर्ण
एनएटीएम पद्धतीने पाच किमी बोगद्याचे काम प्रगत टप्प्यात
टीबीएमसाठी तीन खोल शाफ्ट तयार
ठाणे खाडीखाली सात किमीचा समुद्र बोगदा उभारण्यात येणार
सुरक्षा उपायांसाठी अत्याधुनिक यंत्रणा कार्यरत