चेहऱ्याच्या १० वर्षांच्या दुखण्यातून मुक्तता
चुकीच्या निदानातून झाला उपचारांना विलंब
सकाळ वृत्तसेवा
मुंबई, ता. १५ : ५६ वर्षीय व्यक्तीच्या चेहऱ्याला होणाऱ्या तीव्र वेदनांपासून परळच्या ग्लेनईगल्स रुग्णालयात यशस्वी उपचार करण्यात आले. चेहऱ्याच्या वेदनेमुळे सुशील वर्मा यांनी तीन वेळा दातांवर उपचार केले. एक दात काढूनही त्यांच्या चेहऱ्याला होणाऱ्या तीव्र वेदना थांबत नव्हत्या.
१० वर्षे ते याच दुखण्यात जगत असल्याने त्यांना आत्महत्येचाही विचार आला होता, मात्र डॉक्टरांनी एमआरआयमार्फत योग्य निदान करून त्यांना या आजारातून कायमस्वरूपी मुक्त केले. त्यांना ‘ट्रायजेमिनल न्यूरॅल्जिया’ या दुर्मिळ आजाराचे निदान झाले होते.

एक लाखात एक रुग्‍ण
 वयाच्या पन्नाशीनंतर दरवर्षी जगभरातील प्रत्येकी एक लाख लोकांपैकी एक ते दोघांना ‘ट्रायजेमिनल न्यूरॅल्जिया’चे निदान होते. यावर औषधे तात्पुरती आराम देऊ शकतात, परंतु अनेक रुग्णांना अखेर एमव्हीडी, रेडिओफ्रिक्वेन्सी अ‍ॅब्लेशन किंवा गॅमानाइफ रेडिओसर्जरी सारख्याप्रगत प्रक्रियांची आवश्यकता असते. चुकीच्या निदानातून उपचारांना विलंब होतो.

असह्य वेदना
चेहऱ्याच्या वेदना एवढ्या असह्य असतात की, रुग्ण ब्रश करू शकत नाही किंवा हसू शकत नाही, शिवाय हवेचाही दाब त्यांना सहन होत नाही. ट्रायजेमिनल न्यूरॅल्जिया टीएन म्हणजे चेहरा, हिरडी, नाकपुडी किंवा कपाळामध्ये येणारी असह्य वेदना. ट्रायजेमिनल न्यूरॅल्जियासारख्या दुर्मिळ न्यूरोलॉजिकल विकारात बहुतेक वेळा चेहऱ्याच्या एका बाजूच्या गालावर, कपाळावर हनुवटीवर, कानाच्या थोडेसे पुढे, नाकपुडीवर किंवा हिरडीवर एखाद्या भागाला स्पर्श झाला की वेदना होतात.
डॉ. नितीन डांगे यांनी सांगितले की, चेहऱ्याच्या संवेदना वाहून नेणाऱ्या ट्रायजेमिनल नसेवर ती जिथे मेंदूत प्रवेश करते, तिथे रक्तवाहिनीचा दाब आला होता.  या शस्‍त्रक्रियेमध्ये स्पंदनयुक्त रक्तवाहिनी नसेपासून दूर करून ती तशीच दूर राहावी, यासाठी ‘टेफ्लॉन’ या पदार्थाचा स्पंज घातला जातो. हा स्पंज कधीही विरघळत नाही आणि सहसा आपली जागा सोडत नाही, अशी माहिती डॉ. डांगे यांनी दिली. वेदनेतून मिळालेल्या मुक्ततेमुळे मी आता चांगले आयुष्य जगत असल्याची प्रतिक्रिया रुग्ण सुशील वर्मा यांनी दिली.

दोन ते तीन तासांची शस्त्रक्रिया
ही शस्‍त्रक्रिया दोन ते तीन तास चालते. यामध्ये यशस्वी दर ९९.९९ टक्के आहे. ९० टक्के लोक दातांवर उपचार करतात. याबाबत जागरूकता कमी असल्‍याने एका लाख लोकांमध्ये एक किंवा दोेन रुग्णांची नोंद होते.