प्रतिजैविक औषधांचा अंदाधुंद वापर धोकादायक!
तज्‍ज्ञ डॉक्‍टरांच्या परिषदेत विस्‍तृत चर्चा
सकाळ वृत्तसेवा
मुंबई, ता. १५ : प्रतिजैविक औषधांच्या अंदाधुंद वापरामुळे कोणत्याही संसर्गांवरील औषधांचा परिणाम कमी होत आहे. म्हणजेच ही औषधे रोग-प्रतिरोधक बनत आहेत, जो वैद्यकीय क्षेत्रासाठी एक मोठा धोका बनत आहे. आता डेंगी, मलेरिया आणि लेप्टोस्पायरोसिससारख्या संसर्गांवर उपचार करणेदेखील कठीण होत असल्‍याची परिस्‍थिती आहे. या धोक्याला तोंड देण्यासाठी क्लिनिकल इन्फेक्शियस डिसीज सोसायटीच्या (सीआयडीएस) शनिवारी (ता. १३) एनसीपीए येथे झालेल्‍या वार्षिक परिषदेत विस्‍तृत चर्चा करण्यात आली.
रुग्णांना प्रतिजैविक औषधे देऊ नयेत, यासाठी एमबीबीएस अभ्यासक्रमात त्याचा समावेश करण्यावर भर दिला जात आहे. संसर्गजन्य रोगतज्ज्ञांच्या वार्षिक परिषदेत, तज्ज्ञांनी सांगितले की, त्‍यामुळे भविष्यात प्रतिजैविक औषधांचा अंदाधुंद वापर नियंत्रित करण्यास मदत होईल.
या तीन दिवसांच्या परिषदेत तज्‍ज्ञांनी संसर्गविरोधी रोगांना (एएमआर) तोड देण्यासाठी या बहुआयामी दृष्टिकोनावर भर दिला आहे. सीआयडीएसचे उपाध्यक्ष डॉ. सुब्रमण्यम स्वामीनाथन यांनी अधिक प्रभावी संसर्गविरोधी आणि प्रगत एमबीबीएस अभ्यासक्रमांची आवश्यकता अधोरेखित केली. त्यांनी जटिल संसर्गांवर उपचार करताना सध्याच्या आव्हानांवरदेखील चर्चा केली. ते म्हणाले की, सरकार आता वैद्यकीय अभ्यासक्रमात संसर्ग नियंत्रणाचा समावेश करण्याचा विचार करत आहे.
अँटीबायोटिक्स निदानापेक्षा स्वस्त असतात, म्हणून डॉक्टर अनेकदा योग्य निदान नियमांचे पालन न करता ते लिहून देतात. यासाठी रुग्ण आणि डॉक्टर दोघांचीही जबाबदारी आवश्यक आहे. अँटीबायोटिक्सच्या वापराबाबत शिक्षण, जागरूकता आणि संवेदनशीलता वाढवणे आवश्यक आहे.

व्यवस्थापन कार्यक्रमाची आवश्यकता
सीड्सचे सचिव डॉ. वसंत नागवेकर म्हणाले की, एएमआरला तोंड देण्यासाठी अँटीबायोटिक व्यवस्थापन कार्यक्रमाची आवश्यकता आहे. क्षयरोगाच्या आजारात औषध प्रतिकार ही आधीच एक समस्या आहे. आता डेंगी, मलेरिया आणि लेप्टोस्पायरोसिससारख्या संसर्गांवरही उपचार करणे कठीण होत आहे. दरवर्षी, याकडे लक्ष देणे आवश्यक आहे. प्रत्येक संसर्गासाठी वेगळे प्रतिजैविक औषध आणि वेगळे उपचार आहेत. प्रतिरोधक औषधांबाबत नियमावलीची आवश्यकता आहे.