साधेपणा हीच रतन टाटांची खरी श्रीमंती
रतन टाटांचे विश्वासू सहकारी माधव जोशी यांनी उलगडला जीवनप्रवास

सकाळ वृत्तसेवा,
डोंबिवली, ता. १४ : टाटा समूहाच्या जगभर पसरलेल्या प्रचंड उलाढालीत उत्तम ग्राहक सेवा, सचोटी आणि प्रामाणिकपणा या मूल्यांना महत्त्व दिले जाते. व्यवसाय करताना सामाजिक सेवेला मोठे स्थान देण्याची ही परंपरा ज्येष्ठ उद्योजक दिवंगत रतन टाटा यांनी आपल्या साधेपणातून जपली, अशी माहिती त्यांचे पूर्वाश्रमीचे टाटा समूहातील विश्वासू सहकारी आणि डोंबिवलीतील सामाजिक कार्यकर्ते माधव जोशी यांनी रतन टाटा यांच्या स्मृतिदिनानिमित्त आयोजित व्याख्यानात दिली. श्री गणेश मंदिर संस्थानात टिळकनगर सार्वजनिक गणेशोत्सव मंडळ, श्री लक्ष्मी नारायण संस्था, मधुमालती एन्टरप्रायझेस, सवाई ८२ आणि टिळकनगर शिक्षण प्रसारक मंडळ यांनी संयुक्तपणे या कार्यक्रमाचे आयोजन केले होते. ‘रतन टाटा एक माणूस’ या विषयावर बोलताना माधव जोशी यांनी रतन टाटा यांच्या सहवासातील अनेक अनुभव कथन केले. या वेळी शहरातील विविध क्षेत्रांतील मान्यवर उपस्थित होते.

जोशी यांनी रतन टाटा यांचे बालपण, शिक्षण, नोकरी ते यशस्वी उद्योजक हा प्रवास, त्यांचे श्वानप्रेम आणि खास कौटुंबिक सेवकांशी असलेले संबंध अशा अनेक पैलूंना स्पर्श केला. ते म्हणाले, की पद्मविभूषण रतन टाटा यांना आपण यशस्वी उद्योजक, दानशूर आणि नीतिमान उद्योगपती म्हणून ओळखतो. यापलीकडे ते एक साधे, संवेदनशील आणि सहृदय माणूस होते. ‘त्यांच्यामधील साधेपणा आणि प्रामाणिकपणा हीच त्यांची खरी श्रीमंती होती,’ असे जोशी यांनी स्पष्ट केले. टाटा समूह भागधारकांबरोबरच समाजहिताचा विचार करतो, याचा प्रत्यय रतन टाटा यांनी मुंबईवरील दहशतवादी हल्ला आणि कोरोना महासाथीच्या काळात दाखवून दिला. उदारीकरणाच्या धोरणाला इतर उद्योजकांनी विरोध केला असतानाही टाटा समूहाने त्याचे स्वागत केले आणि उदारीकरणात टाटा समूह एकसंध राहील याची काळजी घेतली.

साधे दालन आणि श्वानप्रेम
जोशी यांनी सांगितले, की रतन टाटांचे श्वानप्रेम अफाट होते. घरात श्वान आजारी पडल्यामुळे त्यांनी एकदा मानाचा सन्मान नाकारला होता. आजही बॉम्बे हाउसमध्ये पाळीव आणि भटक्या श्वानांसाठी मोकळे व ऐशोआरामी वातावरण उपलब्ध आहे. रतन टाटा यांची कार्यालयातील दालने अतिशय साधी होती. इतक्या मोठ्या उद्योजकाचे दालन एवढे साधे पाहून कधी खंत वाटायची नाही. कारण त्यांना त्याची पर्वा नव्हती. कार्यालयीन वेळेनंतर ते चालकाचे सहाय्य न घेता स्वतः कार चालवत अतिथींच्या भेटीसाठी ताज हॉटेलपर्यंत निर्धास्तपणे जात असत, हे दृश्य अनेकांसाठी धक्कादायक असायचे.

क्रिकेट हा छंद
क्रिकेट हा त्यांचा छंद होता. फावल्या वेळेत ते क्रिकेटमध्ये रमून जात असत. खडतर मेहनत आणि कष्टातून त्यांनी वाटचाल केल्यामुळे त्यांना व्यवसायातील बारकावे झटकन लक्षात येत असत. जगभरातील गॅझेट्स त्यांच्या संग्रहात होती आणि वेळ मिळेल तेव्हा ते त्याचे वाचन करीत, अशी माहिती जोशी यांनी दिली.