नवीन वर्षात खगोलीय घटनांची पर्वणी
तीन अंगारकी चतुर्थी आणि कुंभमेळ्याचा योग; ज्येष्ठ अधिक मासामुळे सण लांबणीवर
वंशिका चाचे : सकाळ वृत्तसेवा
ठाणे, ता. १७ ः २०२५ निरोपाच्या टप्प्यात असून २०२६ या नूतन वर्षाचे वेध लागले आहेत. आगामी वर्ष हे धार्मिक, सांस्कृतिक आणि खगोलशास्त्रीय दृष्टीने अत्यंत वैशिष्ट्यपूर्ण ठरणार आहे. २०२६ मध्ये ‘ज्येष्ठ अधिक मास’ येत असल्याने अनेक सण उशिरा येणार आहेत. तर तब्बल १२ वर्षांनी येणारा सिंहस्थ कुंभमेळाही याच वर्षी होणार आहे.

नवीन वर्षाची दिनदर्शिका हाती आली की सर्वसामान्यांची नजर सर्वप्रथम सुट्ट्यांवर जाते; मात्र २०२६ मध्ये महाशिवरात्र आणि लक्ष्मीपूजन या महत्त्वाच्या सणांच्या सुट्ट्या रविवारी येत असल्याने त्या सुट्ट्या बुडणार आहेत. महाराष्ट्रदिनीच म्हणजेच १ मे रोजी बुद्ध पौर्णिमा येणार आहे. तसेच स्वातंत्र्यदिनी म्हणजेच १५ ऑगस्टला पारसी नववर्ष एकत्र येत आहेत. त्यामुळे एकाच दिवशी साजरे होणार आहेत. नूतन वर्षात एकूण चार ग्रहणांचा योग आहे. १७ फेब्रुवारीला कंकणाकृती सूर्यग्रहण, ३ मार्चला खग्रास चंद्रग्रहण, १२ ऑगस्टला खग्रास सूर्यग्रहण आणि २८ ऑगस्टला खंडग्रास चंद्रग्रहण होणार आहे. यापैकी केवळ ३ मार्चचे चंद्रग्रहण भारतातून दिसणार असल्याचे पंचांगकर्ते व खगोल अभ्यासक दा. कृ. सोमण यांनी सांगितले.

यंदा नोकरदारांच्या काही सुट्ट्या बुडणार आहेत. महाशिवरात्र आणि लक्ष्मीपूजन हे सण रविवारी येत आहेत; मात्र १ मे रोजी महाराष्ट्रदिन व बुद्ध पौर्णिमा, तर १५ ऑगस्टला स्वातंत्र्यदिन व पारसी नववर्ष एकाच दिवशी आल्याने दुहेरी उत्सव साजरा होईल. सुवर्ण खरेदीसाठी २३ एप्रिल, २१ मे आणि १८ जूनला गुरुपुष्यामृत योग आहे. २०२६ हे वर्ष खगोलप्रेमी आणि भाविकांसाठी अनेक दुर्मिळ योग घेऊन येत आहे. ज्येष्ठ अधिक मास आणि त्रिखंडी कुंभमेळा हे या वर्षाचे मुख्य आकर्षण असेल, अशी माहिती पंचांगकर्ते व खगोल अभ्यासक दा. कृ. सोमण यांनी दिली.

महत्त्वाचे सण आणि तिथींचा मेळ
गुढीपाडवा : १९ मार्चला सकाळी ६.५३ नंतर साजरा होईल.
गणेशोत्सव : १४ सप्टेंबरला हरितालिका आणि गणेश चतुर्थी एकाच दिवशी येत आहेत.
दिवाळी : ८ नोव्हेंबरला नरक चतुर्दशी आणि लक्ष्मीपूजन एकत्र साजरे होतील.
अंगारकी चतुर्थी : ६ जानेवारी, ५ मे आणि २९ सप्टेंबर असे एकूण तीन अंगारकी योग गणेशभक्तांसाठी असतील.
अधिक मास : १७ मे ते १५ जून या काळात ‘ज्येष्ठ अधिक मास’ असेल.

चार ग्रहणे आणि सुपरमून
२०२६ मध्ये एकूण चार ग्रहणे होणार असून, त्यापैकी केवळ एकच भारतातून दिसेल.
३ मार्च : खग्रास चंद्रग्रहण (भारतातून दिसणार)
१७ फेब्रुवारी : कंकणाकृती सूर्यग्रहण
१२ ऑगस्ट : खग्रास सूर्यग्रहण
२८ ऑगस्ट : खंडग्रास चंद्रग्रहण

विशेष योग
३१ मे रोजी ‘ब्लू मून’ आणि २४ डिसेंबरला ‘सुपरमून’चे दर्शन घडणार आहे.

त्रिखंडी सिंहस्थ कुंभमेळा
नाशिक-त्र्यंबकेश्वर येथे ३१ ऑक्टोबर २०२६ पासून सिंहस्थ कुंभमेळ्याला सुरुवात होईल. गुरू ग्रह वक्री-मार्गी होऊन तीन वेळा सिंह राशीत येणार असल्याने याला ‘त्रिखंडी कुंभपर्व’ म्हटले जाते.
पहिला टप्पा : ३१ ऑक्टोबर २०२६ ते २४ मार्च २०२७
दुसरा टप्पा : २५ जून २०२७ ते २६ नोव्हेंबर २०२७
तिसरा टप्पा : २८ फेब्रुवारी २०२८ ते २४ जुलै २०२८