नववर्षात नौदलाची ताकद वाढणार
‘तारागिरी’, ‘अंजदीप’ ताफ्यात दाखल होणार

नितीन बिनेकर : सकाळ वृत्तसेवा
मुंबई, ता. ३१ : नववर्षाच्या सुरुवातीलाच भारतीय नौदलाच्या सामर्थ्यात लक्षणीय वाढ होणार आहे. अत्याधुनिक ‘तारागिरी’ (स्टेल्थ फ्रिगेट) आणि ‘अंजदीप’ ही पाणबुडीविरोधी युद्धनौका जानेवारी महिन्यात नौदलाच्या ताफ्यात दाखल होण्याची दाट शक्यता आहे. या दोन युद्धनौकांमुळे महासागरातील भारताची सुरक्षा क्षमता अधिक बळकट होणार आहे.

‘तारागिरी’ ही नीलगिरी वर्गातील (प्रोजेक्ट १७ ए) चौथी स्टेल्थ फ्रिगेट असून, या मालिकेतील एकूण सात फ्रिगेट्स नौदलात दाखल होणार आहेत. ‘अंजदीप’ ही नौदलाला मिळणारी चौथी अँटिसबमरीन वॉरफेअर शॅलो वॉटर क्राफ्ट ठरणार असून, अशा एकूण १६ शॅलो वॉटर क्राफ्ट नौदलाच्या सेवेत येणार आहेत.

आधुनिक शस्त्रांनी सज्ज ‘तारागिरी’

‘तारागिरी’ फ्रिगेट दीर्घ पल्ल्याच्या ब्रह्मोस सुपरसॉनिक क्रूझ क्षेपणास्त्रांनी सुसज्ज आहे. याशिवाय स्वदेशी रॉकेट लाँचर, अत्याधुनिक कॉम्बॅट मॅनेजमेंट सिस्टीम, फायर कंट्रोल सिस्टीम, एमएफ-स्टार सर्व्हिलन्स रडार आणि बराक-८ पृष्ठभाग ते आकाश क्षेपणास्त्र प्रणाली या फ्रिगेटमध्ये बसवण्यात आल्या आहेत. प्रोजेक्ट १७ ए अंतर्गत विकसित करण्यात आलेल्या या स्टेल्थ फ्रिगेट्स नौदलातील सर्वाधिक आधुनिक युद्धनौकांपैकी मानल्या जातात. नव्या डिझाइनमुळे रडार, इन्फ्रारेड, ध्वनी आणि चुंबकीय ठसा मोठ्या प्रमाणात कमी झाला असून, शत्रूला ही युद्धनौका शोधणे अधिक अवघड ठरणार आहे. तसेच अत्याधुनिक अँटिसबमरीन वॉरफेअर क्षमतेमुळे पाणबुड्यांविरुद्ध नौदलाची पकड अधिक मजबूत झाली आहे.

‘अंजदीप’ युद्धनौका

नौदलाला मिळणाऱ्या १६ शॅलो वॉटर क्राफ्टपैकी आतापर्यंत तीन युद्धनौका ताफ्यात दाखल झाल्या आहेत. जानेवारीत ‘अंजदीप’ ही आणखी एक युद्धनौका नौदलाच्या ताफ्यात दाखल होण्याची शक्यता आहे. ही युद्धनौका पाणबुडी शोध, समुद्री गस्त, शोध व बचावकार्य तसेच कमी तीव्रतेच्या समुद्री मोहिमांसाठी अत्यंत उपयुक्त ठरणार आहे. सुमारे ७७ मीटर लांबीच्या ‘अंजदीप’ या नौकेत अत्याधुनिक हलके टॉरपीडो, स्वदेशी अँटिसबमरीन रॉकेट तसेच उथळ पाण्यात कार्यक्षम सोनार प्रणाली बसवण्यात आली आहे. समुद्रात माइन टाकण्याच्या मोहिमांसाठीही या नौका वापरता येणार असून, किनारपट्टी सुरक्षेला यामुळे मोठी मदत मिळणार आहे.

नीलगिरी वर्गाची पुढची झेप

नीलगिरी वर्गातील युद्धनौका या शिवालिक वर्गाच्या यशस्वी परंपरेवर आधारित असून, आक्रमक क्षमता, स्टेल्थ तंत्रज्ञान, ऑटोमेशन, टिकाऊ रचना आणि मॉड्युलर बांधकाम पद्धतीत मोठ्या सुधारणा करण्यात आल्या आहेत. सुमारे ६,६७० टन वजनाच्या या फ्रिगेट्स अत्याधुनिक शस्त्रे, सेन्सर आणि इलेक्ट्रॉनिक वॉरफेअर प्रणालींनी सज्ज असून, भारतीय नौदलाच्या महासागरी उपस्थितीला नवी धार देणार आहेत.