नायगाव - राहेर येथील हेमाडपंती नृसिंह मंदिर अतिप्राचीन असून, शिल्पकलेचा उत्कृष्ट नमुना आहे. राज्य संरक्षित मंदिर आहे. मात्र, राजकीय अनास्थेमुळे योग नृसिंह मंदिराची मोठ्या प्रमाणात पडझड झाली होती. मंदिराचे संवर्धन आणि जतन करण्यासाठी राज्य शासनाच्या पर्यटन विभागाने १४ कोटींचा निधी उपलब्ध करून दिल्याने पुरातत्त्व विभागाच्या नियंत्रणाखाली दुरुस्तीचे काम सुरू झाले आहे. त्यामुळे या परिसराचा लवकरच कायापालट होणार आहे.

वास्तू शिल्पाचा उत्कृष्ट नमुना असलेल्या ऐतिहासिक मंदिरे व इतर पुरातन वस्तू जोपासणे व ती नष्ट न होऊ देण्याची जबाबदारी पुरातत्त्व विभागाच्या अधिकारकक्षेत येते, पण या बाबीकडे शासनाचा पुरातत्त्व विभाग जाणीवपूर्वक दुर्लक्ष करीत असल्याने महाराष्ट्रातील ही ऐतिहासिक वास्तू मोडकळीस आली होती.

चक्रधर स्वामींच्या पदस्पर्शाने पावन झालेल्या गोदापात्राच्या तीरावर राहेर येथे हेमाडपंती मंदिराचा अतिशय उत्कृष्ट वारसा नायगाव तालुक्याला लाभला आहे. हे हेमाडपंती मंदिरात नृसिंहाची देखणी व लोभस मूर्ती असून, याची पूजा-अर्चा व नित्य सेवा करण्याची जबाबदारी राहेर येथील कुलकर्णी परिवाराकडे आहे. ते दररोज पूजा अर्चा व सेवा करतात, पण सध्या या ऐतिहासिक हेमाडपंती मंदिराची मोठी दुरवस्था झाली आहे.

राहेर येथील हे नृसिंह मंदिर हिंदूंचे श्रद्धास्थान असून, नृसिंहाच्या दर्शनासाठी भाविक दुरदूरवरून येतात. पण, मंदिराची झालेली अवस्था पाहून भाविक खंत व्यक्त करतात. हे हेमाडपंती मंदिर शासनाच्या पुरातत्त्व विभागाच्या अखत्यारीत येते. मात्र, पुरातत्त्व विभाग याकडे लक्ष देत नव्हते. अखेर राज्य शासनाने याची दखल घेतली असून, पर्यटन विभागाच्यावतीने १४ कोटी आठ लाखांचा निधी उपलब्ध करून दिला.

नियोजनबद्ध विकास गरजेचा

यापूर्वी शासनाकडून मंदिराच्या विकासासाठी ७७ लाखांचा निधी मिळाला आहे; पण संबंधित गुत्तेदाराने विकासकामांच्या नावाखाली आपले उखळ पांढरे करून घेतले आहे. त्यामुळे मंदिर परिसरात भग्नावस्था प्राप्त झाली होती. गोदावरी नदी किणाऱ्यावर असलेले नृसिंह मंदिर राज्य संरक्षित असून, या मंदिराचा नियोजनबद्ध विकास केल्यास मोठ्या प्रमाणात पर्यटनाला चालना मिळू शकते.