जोतिबा डोंगर, कोल्हापूर ः श्री क्षेत्र वाडीरत्नागिरी तथा जोतिबाचा डोंगर (ता. पन्हाळा) येथील दख्खनचा राजा श्री जोतिबा देवाच्या दर्शनसाठी महाराष्ट्र, कर्नाटक या राज्यातून सुमारे एक लाख भाविकांनी डोंगरावर दर्शनासाठी गर्दी केली. त्यामुळे डोंगरावर मिनीचा यात्रेचे स्वरूप प्राप्त झाले. 
आज कार्तिक पौर्णिमा असल्याने पहाटेपासून डोंगरावर भाविक येण्यास सुरुवात झाली . चांगभलच्या जयघोषाने डोंगर दणाणून गेला. कोरोनामुळे डोंगरावर पोलीस यंत्रणा सज्ज होती. सकाळी 7 ते 12 आणि दुपारी 4 ते सांयकाळी 7 या वेळेतच मुख्य मंदिरात दर्शनासाठी सोडण्यात आले. कामधेनू गायमुख जवळ असणाऱ्या दरवाजातून भाविकांना सोडण्यात येत होते व दक्षिण दरवाजातून बाहेर येण्याचा मार्ग होता. त्यामुळे मोठी गर्दी असल्यामुळे रांगेतून भाविकांनी दर्शन घेतले पण अन्य भाविकांना मात्र कळस व मुख दर्शनावरच समाधान मानावे लागले. नियम व अटीनुसार केवळ दहा हजार भाविकांना दर्शनाचा लाभ झाला. पश्‍चिम महाराष्ट्र देवस्थान समितीने परिसरात एलइडी व्दारे मुख दर्शनाची सोय केली होती. या ठिकाणा हून भाविकांनी दर्शन घेतले . 
भाविक मुख्य मंदिरात जाताना मास्क व सॅनेटायझर लावून जात होते. पण मंदिराच्या बाहेर मात्र सोशल ड्रिस्टन्सचा फज्जा उडालेला दिसत होता. तब्बल सात महिन्यानंतर डोंगर आज गर्दीने फुलून गेला. दिवसभर भाविकांच्या झुंडी येत राहील्या. मंदीरात आज सकाळी पाद्य पूजा , काकड आरती ,मुख मार्जन या विधीनंतर मंगलपाठ झाले . अभिषेकावेळी केदार स्त्रोत, केदार कवच यांचे पठण झाले. त्यानंतर सकाळी जोतिबा देवाची सांलकृत महापूजा बांधण्यात आली . 
रात्री साडेआठला भव्य पालखी सोहळा झाला . तसेच शिखरे प्रज्वलीत ( कापडी पलीदे )करण्याचा कार्यक्रम झाला . तसेच कार्तिक स्नानाची सांगता ही झाली . 

कार्तिक पौर्णिमा महत्व .. 
जोतिबा डोंगरावर कार्तिक पौर्णिमेस पहिल्यापासून पारंपारीक महत्व असून येथून पुढे होणाऱ्या पाच पौर्णिमा महत्व पूर्ण मानल्या जातात. येणारे भाविक या पौर्णिमस नवस बोलतात .पाचव्या पौर्णिमेस जोतिबा देवाची चैत्र यात्रा असते. 
-संपादन - यशवंत केसरकर