पेड (सांगली) : पंचपर्व दिवाळी हा भारतीयांचा मोठा सण. दिवाळीचा सण मोठा, नाही आनंदाला तोटा असं म्हटंल जात. दरम्यान दिवाळीपूर्वी लग्न आटोपलेल्या नवविवाहितांची ही पहिलीच दिवाळी असते. भारतीय परंपरा व संस्कृती प्रमाणे नवीन जावयाची पहिली दिवाळी ही बायकोच्या माहेरी साजरी व्हावी अशी प्रथा आहे. मुलगी आणि जावई या दोघांना जोडीने आपल्या घरी बोलावून भेट वस्तू देण्याची पूर्वापार परंपरा चालत आलेली आहे. ती परंपरा आजही जोपासली जात आहे. 

हेही वाचा - भात मळण्यांनी घेतलाय वेग ; ढगाळ वातावरणामुळे शेतकऱ्यांची धावपळ -

लग्नावेळी देण्यात आलेल्या भेटवस्तुत झालेल्या कमतरतेची कसर सासरेबुवा पहिल्याच दिवाळीत पूर्ण करण्याचा हमखास प्रयत्न करतात. कारण जावयाने आपल्या मुलीला सुखात ठेवावे हा त्यामागचा हेतू असतो. काटकसर करून जावयाला पहिल्या दिवाळीची भेटवस्तू देण्यात सासरेबुवा मागेपुढे पहात नाहीत. पहिल्या दिवाळीत मुलगी आणि जावयाला नवीन कपडे भेटवस्तू देऊन त्यांचा यथोचित सन्मान करणे इत्यादी गोष्टी आजही ग्रामीण व शहरी भागात केल्या जातात.आता नवीन जावई घरी आला की, त्याचे कौतुक करीत इथे बसवू की, तिथे बसवू असे सासरकडील मंडळींना वाटणे साहजिकच आहे. 

पूर्वीच्या काळी जावयाला त्याच्या घरातून नेण्यासाठी सासरकडील मंडळी यायची. पूर्वी प्रवासाची साधने कमी असल्याने बैलगाडी किंवा अन्य वाहतुकीच्या साधने उपलब्ध असतील त्यातून मुलगी व जावयाला सन्मानाने घरी आणले जायचे. आता मात्र वाहतुकीची व दळणवळणाची साधने वाढली आहे. जावयाला सासऱ्याकडून फोनद्वारे तोंडी निमंत्रण दिले जाते. जावई, मुलगी पहिल्याच दिवाळीसाठी सासरी येतात. ठरलेल्या धार्मिक विधी पार पाडून जावई मुलीला बरोबर घेऊन लगेच परत जातो.

हेही वाचा -  ॲपच्या माध्यमातून आता बदलीसाठी अर्ज करता येणार -

आता पूर्वीसारखी जावई घरी आल्याची गावात चर्चा किंवा गाजावाजा होत नाही. स्वाभिमानी नोकरी, व्यवसाय असणारा परिश्रमाला प्राधान्य देणारा जावई दुसऱ्याच दिवशी पत्नीला घेऊन घरी परततो. आजही अनेक ठिकाणी जावयाला पहिल्या दिवाळीला भेटवस्तू देऊन त्याचा मानपान करण्याची परंपरा संस्कृतीचा भाग म्हणून अनेकांनी जपून ठेवली आहे.  

संपादन - स्नेहल कदम