सोलापूर - पूर्व भागातील तेलुगु भाषिक समाजाचा आनंद उत्सव म्हणून हा पुष्पोत्सव ओळखला जातो. नवरात्र निमित्त हा उत्सव मोठ्या प्रमाणात साजरा केला जातो.

तेलंगाणा प्रांतातली महिला हा आनंदोत्सव पितृपक्ष अमावस्या ते अष्टमी पर्यंत साजरा करतात. हळदीने गौरीदेवी बनवनू निसर्गातील विविध रंगी फुले आणतात. फुलांचा गोपुर बनवून पारंपरिक लोकगीते म्हणतात.

हा उत्सव ज्येष्ठ महिला घरात सुख शांती ऐश्वर्य प्राप्तीसाठी, विवाहित महिला संतानप्राप्तीसाठी, कुमारी उत्तम वर मिळण्यासाठी या ब्रतुकम्मा भोवती फेर धरतात. ब्रतुकम्मा ब्रतुकम्मा उय्यालो (आयुष्यवंत हो, किर्तीवंत हो म्हणत अंगाई गीत गातात.) म्हणत स्त्रिया युवती, कुमारिका फेर धरतात.

यंदा ब्रतुकम्मा उत्सव तेलंगानात १४ ऑक्टोबर ते २३ ऑक्टोबर या कालावधीत साजरा करण्यात येत आहे. सोलापुरातील पूर्व भागात प्रत्येक घराघरात ही तेलंगाना संस्कृती या नवरात्रोत्सवाच्या अष्टमी दिनी दिसून येते. भल्या पहाटेच घरासमोर सडा, रांगोळी घालणे, विविध रंगाच्या फुलांनी सुंदर ब्रतुकम्मा तयार केले जाते. गौरी देवीस नैवेद्यासाठी गूळ, शेंगा, बडिशेप, ईलायची, फुटाणे, तुपापासून बनविलेले चविष्ट लाडू (मलिदा लाडू), पुलोहरा, दहीभात, गोड भात बनवून नैवेद्य दाखवला जातो.

फुलाच्या गोपुरा भोवती स्त्रियांचा फेर धरण्याचा खेळ संपल्यानंतर एकमेकींना नैवेद्य प्रसाद देतात. सोलापुरातील पूर्व भागात हा सण दुर्गाष्टमीला संपतो. या सणाच्या निमित्ताने वयोवृद्ध आजीपासून एक वर्षाच्या चिमुकलीचा उत्साह पहावयास मिळतो. हळदी कुंकू कार्यक्रमाच्या माध्यमातून महिलांमध्ये आपुलकी, आदर, प्रेम तेलुगु संस्कृतीचे दर्शन पहावयास मिळते. नऊ दिवस होणाऱ्या विविध कार्यक्रमांमध्ये महिला उत्साहात सहभाग घेतात.

पूर्व भागात हा सण मोठ्या प्रमाणात उत्साहाने साजरा करणेसाठी विविध मंडळे काही वर्षांपासून आकर्षक ब्रतुकम्मा सजावट, पारंपारिक वेशभूषा करून फेर धरून खेळ खेळण्यासाठी, लोकगीते गाण्यासाठी पारितोषिके देत असतात. त्यामुळे स्त्रियांचा आनंद द्विगुणित होतो. - रेणुका बुधाराम, कवयित्री हा निसर्गाच्या सानिध्यात घेऊन जाणारा उत्सव आहे. पर्यावरणाचे रक्षण व संवर्धन करण्याची शिकवण यातून मिळते. उत्सव संपल्या नंतर फुलांचे गोपूर नदी व तलावाकाठी सोडण्याची परंपरा आहे. यामुळे निसर्गाची विविध रूपे आपणास वृक्षाच्या, फुलांच्या व पानाच्या रूपाने अनुभवता येते. -

गीता गड्डम, गृहिणी