बारामती : कोरोनाच्या पार्श्वभूमीवर लोकांच्या मानसिक आरोग्यात आमूलाग्र बदल झाल्याचे बारामतीत झालेल्या सर्वेक्षणावरुन पुढे आले आहे. लॉकडाऊनच्या काळात मानसिक अवस्था आणि स्वास्थ्य यात झालेले बदल जाणून घेण्यासाठी बारामतीतील अनेकांत इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅनेजमेंट स्टडीचे प्रवीण यादव यांनी हे सर्वेक्षण केले. 25 एप्रिल ते 5 मे दरम्यानच्या काळात बारामती शहर व तालुक्यात सामाजिक माध्यमांचा वापर करुन हे काम केले गेले. यात अनेक वयोगटातील लोकांनी आपली मते नोंदविली. लॉकडाऊनच्या कालावधीमध्ये लोकांच्या मानसिक आरोग्यात आमूलाग बदल झाल्याचे यातून पुढे आले.  

ताज्या बातम्यांसाठी डाऊनलोड करा ई-सकाळचे ऍप

दुःख, चिंता, निराशा, एकटेपणा, काळजी, भीती, तसेच चिडचिड यात अचानकच वाढ दिसून आली. लोकांचा सामाजिक संपर्क कमी झालेला आहे आणि त्यामुळे एकटेपणाची भावना वाढली असे दिसले. हे सर्वेक्षण चिंताजनक होते, त्या मुळे केवळ सर्वेक्षण करुन प्रवीण यादव थांबले नाहीत तर त्यांनी या बाबत तातडीने लगेच सर्वांसाठीच या निराशेवर मात करण्यासाठी काय करायला हवे याचीही यादी तयार करुन तीही लोकांपर्यंत पोहोचवली. या निराशेवर मात करण्यासाठी त्यांनी सुचविलेले उपाय पुढील प्रमाणे. 

कुटुंब आणि मित्रांशी बोला

आपल्यातील काही लोक आपल्या कुटुंबियांसमवेत या लॉकडाऊनमधून जगत आहेत, परंतु आपल्यापैकी बरेच जण एकटे आहेत. मी घराबाहेर आहे  आणि परिस्थिती सर्वांत वाईट बनत आहे. तर, आपला फोन घ्या आणि आपल्या पालकांशी बोला. ते आपल्याइतकेच चिंताग्रस्त असले पाहिजेत, परंतु आपले विचार सामायिक केल्याने निश्चितच तुम्हाला जास्त हलक आणि कमी एकाकी वाटेल.

पुण्याच्या बातम्या वाचण्यासाठी येथे ► क्लिक करा

आपल्या मित्रांना व्हिडिओ कॉल करा आणि मनसोक्त गप्पा मारा, ज्या मित्र मैत्रिणींशी संपर्क कमी झाला आहे त्यांच्याशी संपर्क साधण्याची ही एक चांगली वेळ आहे. एकमेकांशी संपर्क साधणे, जरी ते आभासी असले तरीही आमचे विचार, भावना सामायिक केल्याने तणाव बर्यापैकी कमी होऊ शकतो.  

नित्यक्रमाला चिकटून राहा

मानसिक आरोग्यासाठी प्रत्येक कामाची निश्चित वेळ असणे महत्वाचे आहे. नियमितपणे आपले जेवण व पूर्ण झोप घ्या. जास्त मोकळा वेळ शारीरिक आणि मानसिक आरोग्य बिघडवू शकतो तसेच चिंता आणि नैराश्यात वाढ होऊ शकते. त्यामुळे प्रत्येक दिवसाच्या कामाचे एक ठराविक वेळापत्रक तयार करा आणि आपल्या कामामध्ये स्वतःला गुंतवून घ्या. 

ध्यान

अनेक संशोधनात असे दिसून आले आहे की ध्यान केल्याने नैराश्य आणि चिंताची लक्षणे कमी होतात. सकाळी 10 मिनिटांचे चांगले ध्यान आपल्याला बऱ्यापैकी शांत करू शकते आणि आत्मजागरूकता वाढवू शकते.

सर्जनशील व्हा

आपल्या सर्वांमध्ये एक लपलेला कलाकार असतो. त्या सर्जनशीलतेस बाहेर येऊ द्या आणि दर काही दिवसांनी काहीतरी नवीन करून पहा. आपले छंद जोपासा जेणेकरून आपले मन आजूबाजूला घडणाऱ्या गोष्टीमुळे विचलित होणार नाही. तसेच, आपण प्रत्येक गोष्टीत चांगले असणे आवश्यक नाही फक्त मनोरंजनासाठी या गोष्टी करणे महत्वाचे आहे.

डिस्कनेक्ट

हे या सर्वांपैकी सर्वात महत्वाचे आहे. आपल्या आजूबाजूला तसेच राज्य आणि देशपातळीवर घडणाऱ्या बातम्या नेहमी नेहमी ऐकणे व पाहणे व त्याच्या सतत विचार करणे मानसिक आरोग्यास धोकादायक ठरू शकते. अशावेळी आपल्या मनाला पुन्हा चैतन्य देण्यासाठी कधीकधी या साधनांचा वापर टाळणे म्हणजेच डिस्कनेक्ट करणे महत्वाचे आहे.

पुण्याच्या बातम्या वाचण्यासाठी येथे ► क्लिक करा

आपल्याला चिंता वाटेल अशा बाबी टाळा आणि व्यावहारिक आणि उपयुक्त सामग्री वाचण्यास निवडा. तसेच, शक्य असल्यास सकारात्मक कथा, महापुरुषांची जीवनचरित्रे वाचा. याचा सकारात्मक परिणाम दिसून येईल.