काटेवाडी, ता. ५ : खरीप हंगामात पिकांचे संरक्षण करण्यासाठी शेतकरी कीटकनाशक आणि तणनाशक फवारणी करत आहेत. मात्र, उपाशीपोटी किंवा तंबाखू, सिगारेट, गुटखा खाऊन फवारणी केल्यास विषारी रसायनांचा शरीरावर गंभीर परिणाम होऊ शकतो. अशा बेपर्वाईमुळे दरवर्षी अनेक शेतकऱ्यांना आरोग्याच्या गंभीर समस्या निर्माण होतात. फवारणी जीवघेणी ठरू नये म्हणून शेतकऱ्यांनी खबरदारी घ्यावी, असे आवाहन कृषी विभागाने जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना केले आहे.

‘लाल त्रिकोण’ (रेड मार्क) असलेली कीटकनाशके अत्यंत विषारी असतात. फवारणी करताना ही औषधे त्वचेवर किंवा तोंडात गेल्यास त्वचेची जळजळ, मळमळ, चक्कर येणे किंवा उलट्या होऊ शकतात. अशा वेळी तत्काळ रुग्णालयात दाखल करणे गरजेचे आहे, असे कृषी तज्ज्ञ सांगतात. फवारणी करताना शेतकऱ्यांनी पूर्ण अंग झाकणारे कपडे, जसे की फूल शर्ट, पॅन्ट, टोपी, रबरी बूट, मास्क आणि गॉगल्स घालावेत. उपाशीपोटी फवारणी टाळावी, कारण यामुळे विषारी रसायने शरीरात झपाट्याने शोषली जातात. तसेच, फवारणीवेळी धूम्रपान, तंबाखू, गुटखा खाणे किंवा पाणी पिणे टाळावे.

उपाशीपोटी आणि तंबाखू-सिगारेट घेऊन फवारणी केल्यास विषाचा परिणाम दुप्पट होतो. फवारणीनंतर ताबडतोब अंघोळ करावी आणि कपडे स्वच्छ धुवावेत. तसेच वाऱ्याच्या विरुद्ध दिशेने फवारणी करू नये तर वाऱ्याच्या दिशेने फवारणी करावी. अनेक वेळा शेतकरी फवारणी करताना तंबाखू किंवा सिगारेट आधी व्यसने करतात. हाताला कीटकनाशकांची किंवा तन नाशकाचे अंश लागलेले असतात त्याद्वारे ते शरीरात प्रवेश करू शकतात त्यामुळे गंभीर शारीरिक परिणाम शेतकऱ्यावर होऊ शकतात.
- सचिन हाके, तालुका कृषी अधिकारी, बारामती

योग्य प्रमाणात औषध वापरा
कृषी तज्ज्ञांच्या सल्ल्यानुसार, कीटकनाशकांचे प्रमाण योग्य ठेवावे. जास्त प्रमाणात औषध वापरणे धोकादायक ठरू शकते. औषधांचा डबा उघडल्यानंतर हात स्वच्छ धुणे आणि फवारणीची उपकरणे स्वच्छ करणे महत्त्वाचे आहे. लहान मुले, गरोदर महिला आणि वृद्धांना फवारणीच्या वेळी शेतापासून दूर ठेवावे.