भारतीय संस्कृतीला पुरातन वस्तूंचा एक समृद्ध वारसा आहे. अलीकडच्या काळात घरादाराला आधुनिक कुलूप-कोंडे आपण लावत असलो तरी, गावखेड्यांमध्ये आजही पारंपरिक पद्धतीने तयार केलेले लाकडी दरवाजे, खिडक्‍या आहेतच. त्या पुरातन वस्तू हळूहळू नामशेष होत असल्या, तरी ‘लॉकडाउन’च्या काळात पुण्याचे रंगलेखक गोपाळ परदेशी यांनी जुन्या वस्तूंचा आठव करीत त्यावर वेगवेगळ्या पद्धतीने रंगलेखन करून जुन्या आठवणी जागवल्या आहेत.
कोरोना विषाणूचा संसर्ग वाढू नये म्हणून संपूर्ण जग लॉकडाउन आहे. मानवी जीवन थांबले आहे. घरात बसून जुन्या आठवणींचा उजाळा होऊ लागला आहे. वाहिन्यांवर नव्या मालिका नाहीत. नवनिर्मिती जवळजवळ ठप्प झाली आहे. जुन्या मालिका बघताना तेव्हाचे दिवस आठवताना त्या काळातली आपली जीवनशैलीही प्रत्येकाला आठवते आहे. अशा काळात कलावंतांना घरात बसून वेगळे काही निर्माण करण्याची प्रेरणा मिळाली; पण त्या निर्मितीतही जुन्या पारंपरिक वस्तू आठवून त्यावर कलाकृती जन्म घेत आहेत.
गेल्या तीन-चार दशकांपूर्वीपर्यंत मानवी जीवन निसर्गाशी नाते सांगणारे होते. निसर्गाची देव म्हणून पूजा केली जात होती. ही जगण्याची संस्कृती घरगुती मंदिराच्या बांधकामांपासून धातू, दगडांपासून बनविलेल्या दैनंदिन वस्तूंपर्यंत प्रतिबिंबित होत होती. त्या वस्तूंमध्येही कलात्मकता होती.
गोपाळ परदेशी यांनी याच वस्तूंचा बॅकड्रॉप करून कलाकृती साकारल्या आहेत. हे काम त्यांनी या लॉकडाउनच्या काळात केले आहे. या कलाकृतींना जिवंतपणा येण्यासाठी तांब्याची भांडी, घंटा, जुन्या लाकडी खिडक्‍या, कुऱ्हाडी, दगडी भिंतीचा आधार देऊन ही चित्रे रेखाटली आहेत. भिंतीवर रंगवलेला एक जुना कंदील आणि त्यातील लाकडी फ्रेम कलारसिकांना त्या वस्तू प्रत्यक्ष पाहण्याचा अनुभव देते.
गोपाळ परदेशी यांच्या या कलाकृतीत पारंपरिक संस्कृतीचे मूल्य आहे, तसेच त्या रंगलेखनात एक काव्यात्मकताही आहे. समाजजीवनाशी या कलाकृती नातं सांगणाऱ्या आहेत. परदेशी यांच्या रंगलेखनाची एक वैशिष्ट्यपूर्ण शैली आहे. त्या शैलीवरच त्यांनी आजवर अनेक कलाकृती साकारल्या आहेत.
त्यांची प्रदर्शनेही भरली आहेत आणि कलारसिकांनी त्या कलाकृतींचा आस्वाद घेतला आहे. अनेक प्रतिष्ठित संस्थांनी त्यांच्या रंगलेखनाची दखल घेऊन पुरस्काराने सन्मानित केले आहे. लॉकडाउनच्या काळात त्यांनी साकारलेल्या या कलाकृती चित्राभ्यासकांना आणि कलाप्रेमींना जुन्या आठवणीत रमायला भाग पाडणाऱ्या आहेत.
सकाळ+ चे सदस्य व्हा
ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!
शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.
Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.