Child-Study 
सप्तरंग

#mokalevha अभ्यास मुलांचा आणि पालकांचा

- डॉ. स्वाती गानू, मानसोपचारतज्ज्ञ

आपली मुले व्यवस्थित अभ्यास करीत नाहीत, तेव्हा खूप वाईट वाटते. त्यातच दुसऱ्यांची मुले छान अभ्यास करतात, तेव्हा जरा जास्तच वाईट वाटते. मग येते डिप्रेशन, की आपले मूल असे का, इतरांच्या मुलांसारखे ते जबाबदारीने मन लावून अभ्यास का करीत नाही, की माझेच काही चुकतेय ही अपराधीपणाची भावना जगू देत नाही. 

मुलांनी अभ्यास करावा, परीक्षेत उत्तम गुण मिळवावेत, अशी आपली विचारपद्धती असते. कारण आपली शिक्षणव्यवस्था अभ्यास, परीक्षा, गुण याच टप्प्यांशी जोडली गेली आहे. अशा परिस्थितीत मुलाने स्वतः अभ्यास करणे किंवा त्याला अभ्यास करायला प्रवृत्त करणे ही शिक्षक किंवा पालकांची जबाबदारी होते. वास्तविक अभ्यास करणे ही एक आनंददायी गोष्ट वाटायला लागली तर ते ओझे किंवा जबाबदारी वाटत नाही.  यासाठी पालक म्हणून आपली भूमिका महत्त्वाची असते.

- पुण्याच्या बातम्या वाचण्यासाठी येथे ► क्लिक करा

  • अभ्यास म्हणजे, एखादी गोष्ट वारंवार करणे, त्यामुळे सरावाने अचूकता येते.
  • अभ्यास करण्यात सातत्य असणे आवश्यक आहे, त्यासाठी वेळापत्रक केल्यास नियोजन करता येते.
  • मुलांची ध्येयनिश्चिती करणे अत्यंत आवश्यक आहे. 
  • मुलांना विचारावे, की तू आता कोणत्या भूमिकेत आहेस?
  • या वयात तू काय करायला हवे?
  • मुलांनी अभ्यास कसा करावा, यासाठीची अभ्यासकौशल्ये व जीवनकौशल्ये विकसित कशी करावी याचे प्रशिक्षण द्यावे.
  • प्रेरणादायी गोष्टी अथवा व्हिडिओ दाखवून त्यावर चर्चा करावी.
  • नावडत्या परिस्थितीतही माझ्याकडे काय अनुकूल आहे, हे शोधण्याची कला शिकवावी.
  • आई-वडील माझ्यासाठी काय करतात आणि मी आई-वडिलांसाठी काय करतो?

    
अशा मुद्द्यांवर मुलांशी चर्चा करावी. गरज असल्यास समुपदेशकाची मदत घ्यावी. 
मुलांना अभ्यासाची इच्छा मनापासून निर्माण होण्यासाठी त्यांच्याशी असणारा संवाद खूप महत्त्वाचा ठरतो. तुमच्या कुटुंबातल्या मोठ्या व्यक्ती कोणकोणत्या क्षेत्रात मोठी कामगिरी करून गेल्या त्याबद्दलही बोला. यामुळे मुलांना प्रेरणा मिळते. अडचणींवर लक्ष न देता उपायांवर लक्ष द्या. साधारणपणे मुले १२ वर्षांची झाली, की त्यांना वाटायला लागते, ‘मी एक स्वतंत्र व्यक्ती आहे. माझी मते, माझे विचार महत्त्वाचे आहेत. घरातल्यांनी माझ्या मताला किंमत द्यायला हवी. मलाही भरपूर कळते. हे म्हणणाऱ्यांना कळत नाही, की शरीर बदलत असते पण तेवढी समज बदलत नसते. हीच वेळ त्यांना त्यांच्या भविष्याच्या दिशेने वाट दाखविण्याची असते म्हणूनच मार्गदर्शक बना.

Edited By - Prashant Patil

सकाळ+ चे सदस्य व्हा

ब्रेक घ्या, डोकं चालवा, कोडे सोडवा!

शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.

Read latest Marathi news, Watch Live Streaming on Esakal and Maharashtra News. Breaking news from India, Pune, Mumbai. Get the Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle, Jobs, and Education updates. And Live taja batmya on Esakal Mobile App. Download the Esakal Marathi news Channel app for Android and IOS.

Changur Baba : अंगठ्या अन् रत्न विकायचा, ५ वर्षात जमवली १०० कोटींची माया; धर्मांतर रॅकेट प्रकरणी अटक केलेला छांगुर बाबा कोण?

बौद्ध धर्मगुरू दलाई लामांना 'भारतरत्न' देण्याची मागणी; 80 खासदारांनी केली पाठिंबा दर्शवणारी स्वाक्षरी, मोदी सरकार घेणार लवकरच निर्णय?

Guru Purnima 2025 Greeting Card: गुरुपौर्णिमेनिमित्त गुरूंसाठी बनवा खास ग्रीटिंग कार्ड, जाणून घ्या सोपी पद्धत

Oxford Graduate: ऑक्सफर्ड विद्यापीठाचा पदवीधर करतोय फूड डिलिव्हरी; दरमहा कमावतोय लाखो रुपये, म्हणाला...

Solapur Crime: निर्दयी मुलाने बापाला चाबकाचे फटके देऊन संपविले, घरात रक्ताचा पाट वाहिला तरी...सोलापूर हादरले !

SCROLL FOR NEXT