Aadhaar Card Safety Tips : आधार कार्ड आता आपल्या जीवनाचा अविभाज्य भाग बनला आहे. प्रवास, शिक्षण, बँक खातं उघडणे, आणि सरकारी सेवा वापरणे यासाठी आपला १२ अंकांचा आधार क्रमांक अनिवार्य बनला आहे. आधारचा वापर जितका वाढला आहे, तितका तो फसव्या व्यक्तींच्या दृष्टीने महत्वाचा बनला आहे. त्यामुळे आधार नंबरच्या दुरुपयोगापासून स्वतःला सुरक्षित ठेवणं अत्यंत महत्त्वाचं आहे.

आधारचा दुरुपयोग होतो का? हे तपासण्यासाठी UIDAI (युनिक आयडेंटिफिकेशन अथॉरिटी ऑफ इंडिया) ने "ऑथेंटिकेशन हिस्ट्री" नावाचं एक साधन उपलब्ध केलं आहे. हे साधन वापरून आपण आपल्या आधार क्रमांकाच्या वापराची माहिती तपासू शकता आणि जर काही शंका निर्माण झाली तर आपण तात्काळ तक्रार करू शकता.

आधार वापर कसा तपासावा?

१. myAadhaar पोर्टलवर जा
आधी UIDAI च्या अधिकृत myAadhaar पोर्टलवर जा.

२. OTP वापरून लॉगिन करा
आपला आधार क्रमांक आणि कॅप्चा कोड टाका. त्यानंतर "Login With OTP" वर क्लिक करा आणि आपल्या नोंदणीकृत मोबाईल नंबरवर आलेला ओटीपी टाका.

३. ऑथेंटिकेशन हिस्ट्री पाहा
"Authentication History" पर्यायावर क्लिक करा. त्यानंतर तारखा निवडा आणि त्या कालावधीत आधार कसा वापरला गेला आहे ते पाहा.

४. व्यवहारांची तपासणी करा
यादीतून आपल्याला जेवढे व्यवहार दिसतील त्यातील कोणतेही माहिती नसलेले किंवा संशयास्पद असल्यास त्वरित यासाठी तक्रार करा.

अनधिकृत वापराची तक्रार कशी करावी?

जर आपल्याला आधार वापरातील कोणतेही अनधिकृत व्यवहार आढळले तर-

• UIDAI च्या टोल-फ्री हेल्पलाइन 1947 वर कॉल करा.

• आपले शंका help@uidai.gov.in या ईमेल आयडीवर पाठवा.

आधार बायोमेट्रिक्स लॉक करा

आधारचा दुरुपयोग रोखण्यासाठी UIDAI एक अत्यंत महत्त्वाची सुविधा देत आहे. ज्याद्वारे आपण आपल्या आधार बायोमेट्रिक्सला लॉक करू शकता. यामुळे जरी कोणी आपला आधार क्रमांक मिळवला तरी आपला बायोमेट्रिक डेटा त्यांच्यासाठी वापरता येणार नाही.

आधार बायोमेट्रिक्स लॉक कसे करावे?

१. UIDAI च्या अधिकृत वेबसाइटवर जा आणि "Lock/Unlock Biometrics" या सेक्शनला जा.

२. तुमचा व्हर्च्युअल आयडी (VID), नाव, पिन कोड, आणि कॅप्चा कोड भरा.

३. ओटीपी वापरून प्रमाणीकरण करा आणि "Send OTP" क्लिक करा. नोंदणीकृत मोबाईलवर ओटीपी प्राप्त होईल.

४. त्यानंतर तुमच्या बायोमेट्रिक्सला लॉक करा.

आधार हा आपला महत्त्वाचा ओळखपत्र असला तरी त्याच्या वापराबद्दल सतर्कता बाळगणं आवश्यक आहे. UIDAI वापरकर्त्यांना वेळोवेळी आधार माहिती अपडेट ठेवण्याचा सल्ला देते. जसे की मोबाईल नंबर, पत्ता, आणि बायोमेट्रिक ही सर्व माहिती. विशेषतः जे लोक १० वर्षांपासून आधार अपडेट करत नाहीत, अपघातामुळे त्यांचा बायोमेट्रिक डेटा प्रभावित झाला आहे, किंवा १५ वर्षांचा मुलांचा आधार अपडेट केला नाही त्यांनी अधिक काळजी घेणे आवश्यक आहे.

आपला आधार सुरक्षित ठेवण्यासाठी नियमितपणे तपासणी करा आणि ज्या कोणत्याही अनधिकृत वापराची शंका आल्यास त्याची त्वरित तक्रार करा. यामुळे तुमच्या आधारचा चुकीचा वापर टाळता येईल.