Earth Rotation Video : लडाखच्या थंडगार आणि स्वच्छ आकाशाखाली भारतीय खगोलशास्त्रज्ञ दोर्जे आंगचूक यांनी पृथ्वीच्या फिरण्याचा मनमोहक टाइम-लॅप्स व्हिडिओ कैद केला आहे. विशेष तंत्रज्ञानाच्या मदतीने तयार करण्यात आलेल्या या अद्भुत दृश्यांमध्ये पृथ्वी फिरताना दिसते, तर आकाशगंगा स्थिर असल्यासारखी भासते.

भारतीय खगोलशास्त्रीय वेधशाळेचे (Hanle, Ladakh) अभियंता-प्रमुख असलेल्या दोर्जे आंगचूक यांनी हा व्हिडिओ बनवण्यासाठी अत्याधुनिक मोशन ट्रॅकर आणि एक्स्पोजर ट्रांझिशनसाठी मोबाइल कंट्रोल्सचा वापर केला. या प्रयोगामागील त्यांचा मुख्य उद्देश म्हणजे पृथ्वीच्या फिरण्याची प्रक्रिया विद्यार्थ्यांना सुलभपणे समजविणे.

आंगचूक यांनी सांगितले की, "तारे स्थिर असतात, पण पृथ्वी अखंड फिरत राहते." त्यांनी हा टाइम-लॅप्स तयार करताना अनेक तांत्रिक अडचणींचा सामना केला. अत्यंत थंड हवामानामुळे कॅमेऱ्याच्या बॅटऱ्या पटकन संपत होत्या, तर वेळोवेळी संचयन (storage) आणि टाइमरच्या समस्यांमुळे अडचणी येत होत्या.

शेवटी चार रात्रींच्या अथक प्रयत्नांनंतर त्यांनी एक परिपूर्ण टाइम-लॅप्स तयार केला. यामध्ये पृथ्वीच्या फिरण्याचा सुंदर प्रवास स्पष्टपणे पाहायला मिळतो. मात्र, पोस्ट-प्रोसेसिंग दरम्यान काही त्रुटी दूर करण्यासाठी त्यांनी फ्रेम अचूक बसवण्याचे कष्ट घेतले.

हा टाइम-लॅप्स व्हिडिओ पूर्ण स्क्रीन आणि लूप मोडमध्ये पाहिल्यास त्याचा खरा आनंद मिळतो, असे आंगचूक यांनी सांगितले. लडाखच्या अद्वितीय निसर्गाच्या पार्श्वभूमीवर त्यांनी कैद केलेले हे दृश्य खगोलशास्त्रप्रेमींसाठी मोठी प्रेरणा ठरणार आहे.

खगोलशास्त्रातील नवे दालन उघडणार?

हा प्रयोग भविष्यातील संशोधकांसाठी आणि विद्यार्थ्यांसाठी खगोलशास्त्र समजून घेण्याचा उत्तम मार्ग ठरू शकतो. पृथ्वीच्या फिरण्याचे नेहमी दिसणारे परिणाम आपल्या दैनंदिन जीवनात सहज जाणवत नाहीत, पण या व्हिडिओच्या माध्यमातून ती प्रक्रिया थेट अनुभवता येऊ शकते.

लडाखमधून घेतलेला हा टाइम-लॅप्स व्हिडिओ केवळ तांत्रिक दृष्टिकोनातून नव्हे, तर खगोलशास्त्राच्या गूढ जगाकडे पाहण्याचा एक नवा दृष्टीकोन देतो. आंगचूक यांच्या समर्पणामुळे खगोलप्रेमींना पृथ्वीच्या फिरण्याचा थरार प्रत्यक्ष अनुभवण्याची संधी मिळाली आहे.