मुंबई हे देशाचे आर्थिक आणि व्यावसायिक केंद्र म्हणून पाहिले जाते. प्रत्येक भारतीय पर्यटकांना नक्कीच मुंबईला भेट द्यायची असते. जगातील पहिल्या दहा व्यावसायिक केंद्रांमध्ये याची गणना केली जाते. इतकेच नव्हे तर मुंबईला भारताचे प्रवेशद्वार आणि स्वप्नांचे शहर (mumbai travel) असेही म्हणतात. मुंबई शहर किती महत्त्वाचे आहे; याचा अंदाज बांधता येतो. तथापि, मुंबई मनोरंजन उद्योगाचे केंद्र बनण्यापूर्वी मराठा साम्राज्याचे घर असायचे. सह्याद्रीच्या रांगेभोवती मराठ्यांनी या भागात अनेक किल्ले (fort in mumba) बांधले आहेत. ज्यात त्यांचे शौर्य, बचाव कार्यनीती आणि कलाकार आहेत. यातील काही आश्चर्यकारक आर्किटेक्चर शहरातील पर्यटकांच्या प्रमुख आकर्षणांपैकी एक (mumbai best places) आहे. अशा परिस्थितीत एखादा पर्यटक मुंबईला आला; तर त्यांनी हे किल्ले अवश्य पाहावेत. (know-about-forts-in-mumbai-for-offbeat-travelling)

वांद्रे किल्ला

शहराच्या हद्दीत वांद्रेच्या उपनगरामध्ये, कॅस्टेला दे अगुआडा (वांद्रे किल्‍ला) हा एक जुना किल्ला आहे. हा भाग आता अर्धवट पडलेला आहे. याला वांद्रेचा किल्ला (Bandra Fort) देखील म्हणतात. हा किल्ला पोर्तुगीजांनी १६४० मध्ये बांधला होता आणि बऱ्याच वर्षांपासून टेहळणी बुरूज म्हणून काम केले होते. आज हा किल्ला स्थानिक पाहतात, जिथे लोक केवळ (Offbeat Travel places) विश्रांतीचे क्षण घालवत नाहीत, परंतु जोडप्यांसाठी देखील वेळ घालवणे हे एक चांगले ठिकाण आहे. हा किल्ला अरबी समुद्राचा आणि शेजारच्या वांद्रे-वरळी सी लिंकचे विहंगम दृश्य आहे. इतकेच नाही तर हा किल्ला बॉलिवूडची आवडती शूटिंग प्लेस आहे, बऱ्याच चित्रपटांचे शूटिंग येथे झाले आहे.

वरळीचा किल्ला

ब्रिटीशांनी बांधलेला वरळीचा किल्ला (Worli Fort) शहरातील इतका प्रसिद्ध नाही. गडाच्या आत एक छोटी विहीर आणि मंदिर आहे. गडाच्या सीमेवर मोठ्या खडक तोफांचा वापर केला जातो आणि शत्रूंना त्या क्षेत्रात प्रवेश करण्यापासून रोखण्यासाठी एकदा शस्त्रे म्हणून वापरली जात असे. एकदा तुम्ही गडाला भेट दिल्यावर, वरळीतील एक लोकप्रिय धार्मिक स्थळ म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या जवळच्या गोल्फ देवी मंदिरात नक्कीच भेट द्या.

सेव्हरी फोर्ट

१६०० च्या दशकात पोर्तुगीजांनी बांधलेला, सेव्हरी किल्ला नंतर ब्रिटीश सैन्याने ताब्यात घेतला आणि टेहळणी बुरूज म्हणून वापरले. शत्रूंनी केलेल्या हल्ल्याचा प्रतिकार करण्यासाठी या किल्ल्याची रणनीती आखली गेली होती. गडाच्या अंगणात एक मोठे झाड आहे. फेब्रुवारी महिन्यात गुलाबी फ्लेमिंगो किल्ल्यात दिसू शकतो.

सायन किल्ला

मुंबईतील सायन किल्ला सायन रेल्वे स्थानकाजवळ आहे. गडाच्या पायथ्याशी पंडित जवाहरलाल नेहरू उद्यान नावाचे एक पार्क आहे. गडावर जाण्यासाठी पायऱ्या चढून जावे लागते. पायऱ्या चढून किल्ल्याच्या शिखरावर जाण्यासाठी दहा मिनिटे लागतील. एकदा तिथे गेल्यावर आपल्याला उद्ध्वस्त खोल्या आणि जुन्या तोफांची जोडी सापडेल. गडाच्या एका बाजूस तुम्हाला काही इमारती आणि कारखाने दिसतात. हा मुंबईतील सर्वात भव्य किल्ल्यांपैकी एक आहे.

बेलापूर किल्ला

बेलापूर किल्ला ही एक साइट आहे, जी तुम्हाला नवी मुंबईच्या बेलापूर टाउनशिपमध्ये (Belapur Fort) भेट देऊ शकते. हे १६ व्या शतकात जंजिराच्या सिद्ध्यांनी बांधले होते. हा किल्ला नंतर पोर्तुगीज तसेच त्या भागात उपस्थित ब्रिटीशांच्या ताब्यात देण्यात आला. पूर्वी या किल्ल्याचे खूप महत्त्व होते. तथापि, ते आता अवशेषांमध्ये रूपांतरित झाले आहे. परंतु शेकडो वर्षांपूर्वी भव्य वास्तुकला पाहण्यासाठी पर्यटक या ठिकाणी भेट देऊ शकतात. आजूबाजूचे परिसर सुंदर आणि शांत आहेत कारण आपल्याला येथे बरीच हिरवळ दिसू शकेल. (visit these forts near Mumbai)