अयोध्येत राम मंदिर चर्चेचा विषय राहिला आहे; त्याच प्रकारे सीतेच्या स्वयंपाकघराची देखील बरीच चर्चा आहे. रामायण काळात बांधल्या गेलेल्या अयोध्यामध्ये अशी अनेक प्राचीन व पौराणिक स्थाने, इमारती किंवा घरे आहेत. आजही अनेक पुराण त्यांच्याशी संबंधित आहेत. यातील एक पौराणिक ठिकाण म्हणजे 'सीता की सरोई'.

राम मंदिराच्या उत्तर-पश्चिम भागात सीतेच्या स्वयंपाकघरातील लोकांमध्ये अजूनही अनेक पुराणकथन केले जातात. या स्‍वयंपाक घराबद्दल प्रत्येकाचा दृष्टीकोन वेगळा आहे. राममंदिराच्या निर्णयानंतरही सीतेच्या किचनचा उल्लेख सर्वोच्च न्यायालयाने केला होता. अशा अनेक मान्यता या किचनशी संबंधित आहेत. अयोध्येतील सीतेच्या स्वयंपाकघरातील काही मनोरंजक कथांबद्दल जाणून घेऊया.

सीता खरोखरच स्वयंपाक करते का?

सीतेच्या स्‍वयंपाक घराबद्दल कुठलीही दंतकथा नाही. काही तज्ज्ञांचे मत आहे की सीता मातेने या स्वयंपाकघरात एक किंवा दोन वेळा स्वयंपाक केला. काही विद्वानांचे म्हणणे आहे की सीता जेव्हा तिच्या सासरच्या घरी आली; तेव्हा तिने या स्वयंपाकघरात कुटुंबासाठी सगुन म्हणून जेवण बनवले. तर काही लोक म्हणतात की ते सीतेचे स्वयंपाकघर होते. परंतु, सीतेने स्वयंपाकघरात जेवण कधीच शिजवले नव्हते. त्याऐवजी, तिने इतरांकडून स्वयंपाकघरात उपस्थित राहून बनवले होते.

स्वयंपाकघरात आहे मूर्ती

स्वयंपाकघरातील मिथकबद्दल अजूनही बरेच कथा लिहिल्या आहेत. असे म्हणतात की खऱ्या अर्थाने ती स्वयंपाकघर नव्हे; तर मंदिर आहे. या मंदिरात राम, लक्ष्मण, भरत आणि शत्रुघ्न यांच्यासह सीता, उर्मिला, मांडवी आणि सुकृति या मूर्ती आहेत. दुसऱ्या एका कथेत सीतेने या स्वयंपाकघरात पाच ऋषींची सेवा केली होती. त्यानंतर सीताजींना अन्नपूर्णा माता म्हणून ओळखले जाऊ लागले. आजही बरीच भिंतींवर 'सीता स्वयंपाकघर' लिहिलेले आहे. ज्यात लोक फिरायला जात असतात.

डिश आणि सीता कुंड बद्दल

स्वयंपाकघरात अशी एक मान्यता आहे, की आजही या स्वयंपाकघरात रोलिंग प्लेट किंवा चकला आणि सिलिंडर आहे. या सीता स्वयंपाकघरात खीर, वाटाणा घुघुरी, कढी, मालपुआ इत्यादी तीन प्रकारची सेवा देण्यात आल्याचा तज्ज्ञांचा मत आहे. या किचनच्या शेजारी एक जानकी कुंडही आहे. असे म्हणतात की सीता या तलावामध्ये स्नान करायची. आपल्या माहितीसाठी आम्हाला कळवा की हे स्थान अयोध्या शहरात सर्वात शांत ठिकाणी आहे.