सारंगखेडा : मृग नक्षत्रापूर्वी पक्षी झाडावर घरटी बांधू लागले की पालसाची चाहूल लागते. शेतकरी पारंपरिक अंदाजानुसार पक्षी झाडावर किती उंचीला, कोणत्या प्रकारच्या फांदीवर घरटे बांधतो यावरून यंदा पाऊस कसा होईल याचे अनुमान आपापल्यापरीने काढतात. यंदा कावळा झाडाच्या जाड फांदीवर घरटे बांधत असल्याचे दिसून आले असून हे चांगल्या पावसाचे भाकित असल्याचे शेतकऱ्यांचे म्हणणे आहे. 

हवामान खात्याने यंदाचा पावसाचा पहिला दीर्घकालीन अंदाज ९६ ते १०४ टक्के पाऊस होईल. यंदाचा लॉक डाऊनचा काळात हा अंदाज दिलासा देणारा ठरावा. असे असले तरी शेतकरी या भाकितावर आजही तेवढा विश्‍वासठेवत नाही. तो आपल्या पारंपरिक कसोट्या, बदलती निसर्गचित्र यांचा अंदाज घेत असतो. यंदा कोरोनामुळे महिनाभर शांतता आहे. पक्षीही मनसोक्त घिरट्या घालत आहेत. अशातच परिसरात झाडांवर पक्ष्यांनी घरटे बांधण्यास सुरवात केलेली दिसून येते. विशेष म्हणजे कावळ्याचे घरटे यंदा झाडांच्या मजबूत फांदीवर अन शेंड्यापासून बरेच मध्ये दिसून येते. 
शेतकऱ्यांच्या मते पक्षाला आगामी पावसाचा अंदाज कळतो. त्यानुसार ते आपली तजवीज करतात. जेव्हा जाड फांदीवर हे घरटे असते, याचाच अर्थ यंदा पाऊस जोरदार आणि वादळी वाऱ्यासह होणार असा त्याचा अर्थ मानला जातो. जेव्हा पक्षी उंच शेंड्याकडील फांदीवर घर बांधतो, तेव्हा त्याला पाऊस कमी होणार याचा अंदाज आलेला असतो. त्यामुळे यंदाची घरटी चांगल्या पावसाचे सूचक मानले जात आहेत. 
 
पूर्वी विविध पारंपरिक ठोकताळ्यांवरून पर्जन्यवृष्टीचे आकलन केले जात असे. झाडावर पक्षांनी बांधलेली घरटी कशा प्रकारची, कुठे बांधली आहेत याचा आधार घेत पावसाचा अंदाज वर्तविला जात असत. 
- नरोत्तम पाटील, शेतकरी, सारंगखेडा.